3.8 Invloed op de politiek deel 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Welkom in de les

Planning

1	Nakijken huiswerk § 3.8 : vraag 3-4-9
2	Resterende uitleg § 3.8 : 'Invloed op de politiek' + maken resterende vragen

Vragen vorige les?

Politieke besluitvorming

• Vier fasen:

1. Invoering, 
2. omzetting, 
3. uitvoering 
4. terugkoppeling.
   

Systeemmodel van Easton

Systeemmodel

• Bedacht door David Easton. Besluitvorming is een soort machine: je stopt er een idee in en er komt een besluit uit.
• Invoer: ideeën komen uit de samenleving en worden doorgelaten door poortwachters. Media geeft aandacht, politieke partijen pakken het op, ..., ....

Systeemmodel

• Omzetting/conversie: idee wordt beleid door:
  

1. Politieke agendavorming: is het probleem een maatschappelijk probleem dat opgelost kan worden?
2. Beleidsvoorbereiding: beter onderzocht: tegenstrijdige belangen bekeken, compromissen gesloten.
3. Beleidsbepaling: Hoe uitgevoerd, hoeveel kost het, welke tijd voor invoering?

Bladzijde 99- vraag: 3a

Welke politieke actoren spelen een grote rol tijdens de invoerfase noem er 4.

1. burgers
2. actie-belangengroepen
3. massamedia
4. politici
5. bedrijven

Bladzijde 99- vraag: 3b

Leg uit dat de media in feite bij elke fase van besluitvorming betrokken zijn.

• Omdat de media naast het aandragen van wensen en behoeften van de samenleving ook betrokken is bij de uitvoering en terugkoppeling ervan.

1. Bij de invoering zorgen de media (mede) voor politieke agendering van een kwestie.
2. Bij de omzetting informeren de media burgers over nieuwe wetsvoorstellen en besluiten.
   
3. Bij de uitvoering berichten de media over de toepassing en effecten van wetten en maatregelen.
   
4. Bij de terugkoppeling rapporteren de media over de gevolgen, kritiek en verbeterpunten.
   

Bladzijde 99: vraag 4

Streep door en vul aan:

• In een autoritair regime is GEEN sprake van politieke besluitvorming volgens het model van politieke besluitvorming, want: Bij fase 1 mag dan alleen de overheid  wensen, behoeften aandragen en eisen stellen. Andere actoren zijn niet toegestaan  --> dictatuur.

Bladzijde 100: vraag 9

Welke fase van besluitvorming?

Lees de volgende situaties en bepaal telkens welke fase van het model van politieke besluitvorming het meest van toepassing is.

Vul in de laatste kolom het bijbehorende cijfer in.

Maak onderscheid tussen de volgende zes stappen:

1. BURGERS BRENGEN WENSEN NAAR VOREN
2. PROBLEMEN KOMEN OP DE POLITIEKE AGENDA
3. HET BELEID WORDT VOORBEREID
4. ER WORDEN BESLUITEN GENOMEN
5. BESLUITEN WORDEN UITGEVOERD
6. HET EFFECT VAN MAATREGELEN WORDT GEMETEN

9

1. Vanwege een wetswijziging krijgt een bijstandsgerechtigde een hogere uitkering:  5
2. Greenpeace haalt alle kranten  met de gewaagde blokkade van een olietanker: 1
3. De gemeenteraad gaat akkoord met de sluiting van het plaatselijk zwembad vanwege geldgebrek: 4
4. Een groep mensen protesteert bij de Tweede Kamer tegen de huidige euthanasiewetgeving: 1
5. Een Tweede Kamercommissie bespreekt de plannen voor een verdere uitbreiding van Schiphol: 3 
6. De gemeenteraad van  een stad houdt een hoorzitting over de verkeerssituatie in een stad: 2+6
7. B&W geven een omstreden bouwvergunning af aan een garagebedrijf voor uitbreiding: 5
8. Buurtbewondsr protesteren vervolgens tegen de uitbreiding van het garagebedrijf vanwege toenemende overlast: 6+1
9. Een gemeenteraadslid dient een motie in na de protesten tegen de bouwvergunning door buurtbewoners: 2

Invloed van burgers

• Stemmen
  
• Actievoeren
  
• Lid worden van een politieke partij.
  
• De media benaderen
  
• Spreek in: bijv. bij gemeenteraad
  
• Burgerinitiatief starten
  
• Een bezwaarschrift indienen
  
• Petitie starten of tekenen
  
• Overgaan tot burgerlijke ongehoorzaamheid

Actie- en belangengroepen --> politieke besluitvorming

lobbyen= 

persoonlijk contact zoeken met politici en ambtenaren

LAKS onderzoekt al sinds 2010 wat leerlingen vinden van hun school.

De LAKS monitor

Waarover ben je tevreden?

Wat kan er beter?

Hier kan de LAKS-monitor geïntroduceerd worden. De LAKS-monitor meet de tevredenheid van scholieren.

Wat kan er op jullie school beter?

Lobbyen 

Druk uitoefenen op politici

Voorbeelden: tabaksproducten, banken, grote bedrijven (Shell), Amnesty International

Ambtenaren

• In NL blijven ambtenaren op hun plek bij een nieuwe regering
• Voordeel: kennis en ervaring blijft
• Nadeel: ze hebben daarmee grote invloed op het besluitvormingsproces 
  

Schaduwmachten:

-Ambtenaren (4e macht)

-Media (5e macht)

Media en democratie

Belangrijk voor een democratie is goed functionerende media. Dit wordt in Nederland bereikt door:

• persvrijheid en vrijheid van meningsuiting (grondrechten).
  
• de Wet openbaarheid van bestuur (WOB): De overheid is verplicht om journalisten informatie te geven als ze daarom vragen.
  
• Een beroepscode voor professionele journalisten: ze moeten proberen het nieuws zo objectief mogelijk te brengen.
  

Persvrijheid?

Beroepscode

• Zorgvuldig
• objectief (hoor/wederhoor)
• feiten/meningen

Invloed politiek

• ?
• Wensen van de samenleving
• Ongelijke invloed

GOED IDEE?

www.hln.be

Aan de slag

Maak: Vragen bij 3.8: 5-6-10

lesboek: 100/103

werkboek: 99/103