Figuurlijke betekenis

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Figuurlijk taalgebruik

• Gezegde: vaste reeks woorden met een vaste betekenis en vormt op zichzelf nooit een zin. 

Met hart en ziel - met volle inzet

Een open deur - iets wat vanzelfsprekend is

• Uitdrukking: combinatie van woorden die samen een figuurlijke betekenis hebben. 

Met de Noorderzon vertrekken - onaangekondigd vertrekken en niets meer van je laten horen

Lachen als een boer met kiespijn - meelachen terwijl je eigenlijk niet echt moet lachen

Geen werkwoorden

Zin met werkwoord

Letterlijk vs. figuurlijk

*Letterlijk taalgebruik -> Wat er staat, is wat je bedoelt.

-Toen Jan gegeten had, legde hij zijn handen op zijn buik.

*Figuurlijk taalgebruik -> Er staat iets anders dan wat je bedoelt.

-Mijn ouders zijn twee handen op één buik.

Uit de rest van de tekst kun je opmaken of een zin letterlijk of figuurlijk bedoeld is.

Figuurlijk taalgebruik

Letterlijk taalgebruik

bij wijze van spreken, niet werkelijk

als iets precies weergeeft wat er geschreven of gezegd is

Toen ik 's avonds thuiskwam, lag mijn hond in zijn mand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Toen ik 's avonds thuiskwam, vond ik de hond in de pot.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De iPhone is de Rolls-Royce onder de mobieltjes.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Mijn Rolls-Royce staat tussen de andere auto´s geparkeerd.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Mark wilde zijn rijbewijs gaan halen, maar hij zag veel beren op de weg.

1. Mark kwam tijdens zijn rijles beren op de weg tegen.
2. Mark zag veel moeilijkheden bij het halen van zijn rijbewijs.

De boze student had nog een appeltje met zijn docent te schillen.

1. De student moest voor zijn docent een appel gaan schillen.
2. De student moest nog een vervelende zaak afhandelen.

Het wordt groen en geel voor de ogen.

Uit de doppen kijken

Het oog is groter dan de maag.

Een sloddervos zijn

Iemand de oren afzagen

Duizelig of misselijk worden

Goed opletten

Meer op je bord scheppen dan je op kunt eten

Een slordig iemand zijn

Steeds blijven aandringen

spreekwoorden in het werk

• Praatjes vullen geen gaatjes
  
• De koe bij de horens vatten/pakken
• De laatste loodjes wegen het zwaarst
• Ergens geen brood in zien