3.5 Een rijk, twee keizers

Het Romeinse Rijk
3.5 Een rijk, twee keizers
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Het Romeinse Rijk
3.5 Een rijk, twee keizers

Slide 1 - Tekstslide

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Slide 2 - Tekstslide

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom het Romeinse Rijk verdween en wat er is overgebleven van de Romeinen.

Slide 3 - Tekstslide


Koninkrijk?


De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest,
hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?
De belangrijkste volken rondom het Romeinse Rijk tussen de 2e-5e eeuw
Hunnen
Angelen
Saksen
Vandalen
Visigoten
Ostrogoten

Slide 4 - Tekstslide


De Hunnen



  • De Hunnen zijn een stam uit Azië. 
  • Ze zijn gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. 
  • Over hun leider Atilla wordt gezegd dat hij geen genade voor lafheid kent...

Slide 5 - Tekstslide


Het Rijk wordt gesplitst
395


  • Het Rijk wordt in 395 twee stukken gedeeld. 
  • Het oostelijk deel wordt het Oost-Romeinse Rijk. De hoofdstad is Constantinopel. 
  • In het West-Romeinse Rijk blijft Rome (voorlopig) de hoofdstad. 
  • Beide rijken hebben een eigen keizer.






Slide 6 - Tekstslide

In het West-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Rome (later: Milaan en Ravenna), spraken de meeste mensen Latijn.
In het Oost-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Constantinopel, spraken de meeste mensen Grieks.

Slide 7 - Tekstslide


Barbaren!


  • Aan het eind van de 3e eeuw vallen vreemde volken het Romeinse Rijk vanuit het oosten aan. 
  • De Romeinen noemen ze barbaren. Dit komt van het Griekse woord barbaros

  • Zo klinkt de taal van de barbaren namelijk volgens hen: 'bar, bar, bar, bar'.

Slide 8 - Tekstslide

Het gaat slechter met het Romeinse Rijk
  • Geen kleine plunderingen, maar grote aanvallen van de Germanen (in het Noorden)
  • Leger kostte klauwen vol met geld! 

Slide 9 - Tekstslide

Bestuur gaat niet goed!
  • Keizer Diocletianus en keizer Constantijn stopten dit!
  • Meer belasting innen voor het leger -> meer ambtenaren. 

  •  Oost- en West-Romeinse Rijk

Slide 10 - Tekstslide

Het leger wordt te duur
  • Tussen 235 en 284 maar liefst 50 verschillende keizers! 
  • Er moeten meer soldaten komen. 
  • Germanen kregen geld voor vrede. 

Slide 11 - Tekstslide


Machtsstrijd


  • Elke troonopvolging gaat gepaard met ruzies, moord en verraad.
  • Legeraanvoerders willen keizer worden en laten soldaten terugkomen naar Rome, waardoor de grenzen onbewaakt achter blijven.






Niet alleen een machtsstrijd maakte een einde aan het West-Romeinse Rijk, er was ook aantal slechte keizers die er een potje van maakte. Zoals Honorius (384 - 423). Hij werd algemeen beschouwd als een van de slechtste keizers die het Romeinse Rijk heeft gekend. Toen hij keizer werd was er nog niet veel gevaar. Toen hij stierf was het West-Romeinse rijk al niet meer te redden.

Slide 12 - Tekstslide


Grote Volksverhuizing
3e eeuw - 5e eeuw



  • ...Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken. 
  • En door deze volken, gaan andere volken ook weer op de vlucht. In heel Europa trekken volken rond.

Slide 13 - Tekstslide


Het Rijk wordt gesplitst
395


  • Het Rijk wordt in 395 twee stukken gedeeld. 
  • Het oostelijk deel wordt het Oost-Romeinse Rijk. De hoofdstad is Constantinopel. 
  • In het West-Romeinse Rijk blijft Rome (voorlopig) de hoofdstad. 
  • Beide rijken hebben een eigen keizer.






Slide 14 - Tekstslide


Het West-Romeinse Rijk valt
476




  • Volken vallen het Rijk binnen en plunderen de rijkdommen. 
  • Romeinse aanvoerders hebben steeds minder te zeggen, en in 476 wordt zelfs een niet-Romein, keizer.
  • Historici zien dit als het einde van het West-Romeinse Rijk.

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

De romeinen konden met relatief weinig mensen een groot rijk besturen. Wat is efficiënter: een fort langs een grens, of een overwonnen leider een belangrijke functie geven?
Leg je antwoord uit....

Slide 18 - Tekstslide

Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde. 
  • Etruskische koningen reageren over rome.
  • Oorlog tegen Puniers
  • Rome wordt republiek
  • Veroveren van Gallie
  • Veroveringen van hellenistisch koninkrijk.  

Slide 19 - Tekstslide

Geen kleine groepjes, maar een echte invasie.
  • In de 1e en 2e eeuw na Chr. kwamen een paar Germaanse stammen in kleine groepen regelmatig plunderen in het Romeinse Rijk.
  • In de 4e eeuw was er geen sterk Romeins bestuur meer en was het oude verdedigingssysteem verzwakt. De Germanen trokken nu als een invasie het Romeinse Rijk binnen en stichtten daar eigen koninkrijken, zoals de Alemannen, Franken, Bourgondiërs, Saksen, Vandalen.

Slide 20 - Tekstslide

Een nieuwe koers door keizers Diocletianus en Constantijn.
  1. Economisch voor meer belastingen:
  • Boeren blijven voortaan bij de grond=> doen het werk, betalen belasting.
  • Iedereen in de stad moest hetzelfde beroep hebben als zijn vader, belasting betalen.
  • Heel Italië moest belasting gaan betalen.
  • Ambtenaren controleren alles.

Slide 21 - Tekstslide

In de eerste eeuw na chr. was er rust en welvaart in het rijk. Waarom was het Romeinse rijk niet zo rustig en welvarend meer in de 3e eeuw na chr.?
Noem minstens 3 oorzaken

Slide 22 - Open vraag


En het Oost-Romeinse Rijk?

  • Het Oost-Romeinse Rijk blijft nog bijna 1000 jaar langer bestaan: pas in 1453 wordt Constantinopel ingenomen door de Turken.
  • Dat komt vooral doordat het goed beschermd ligt tussen woestijnen en bergen. 
  • Bovendien geeft de Oost-Romeinse keizer vijanden geld om met rust gelaten te worden. 
Tegenwoordig is de Hagia Sophia (Aya Sophia) één van de grootste moskeeën ter wereld. In de tijd van het Oost-Romeinse Rijk was dit de grootste christelijke kerk ter wereld.

Slide 23 - Tekstslide


Wat is er gebleven?

  • In de duizend jaar dat het West-Romeinse Rijk heeft bestaan, heeft het veel achtergelaten
  • Bijvoorbeeld: de taal (Latijn), de godsdienst (christendom), techniek, de kalender en wetgeving.
  • Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk.
De Amerikaanse schilder Thomas Cole maakte tussen 1833-1836 een serie schilderijen over een niet-bestaand rijk, dat erg lijkt op het Romeinse Rijk (maar het niet is!).
Dit is het vijfde schilderij uit de serie en heet Desolation (verlatenheid, eenzaamheid), en toont een rijk nadat het is ingestort.
Ook hier lijkt het weer een beetje op Rome, na de val van het West-Romeinse Rijk: de ruïnes zijn overgebleven...

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video