Hoofdstuk 5

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Mens en Zorg

Hoofdstuk 5

Inleiding

Mensen met een motorische beperking hebben vaak hulp nodig bij de ADL (algemeen dagelijkse levensverrichtingen), zoals:

• douchen en  aankleden;
• eten klaarmaken.
  

Doelstellingen

Aan het einde van dit hoofdstuk weet je:

wat een motorische beperking is;

wat oorzaken en gevolgen kunnen zijn van een motorische beperking;

hoe je de zorgvrager kunt ondersteunen;

wat fysiotherapie en ergotherapie zijn;

welke hulpmiddelen er zijn.

Motorische beperking

Mensen met een stoornis in het bewegingsstelsel/ bewegingsapparaat kunnen:

• niet meer lopen.
  
• niet meer één of meerdere
    armen of benen gebruiken.

Oorzaken van een motorische beperking

Opdracht 5.04

Spierziekte

Bijvoorbeeld ALS

Ernstige ziekte van de motorische zenuwcellen in de hersenen en het ruggenmerg. Deze zenuwcellen zijn aangetast, waardoor de spieren onvoldoende of zelfs helemaal niet meer werken.

Een symptoom bij ALS is spasticiteit 

Bepaalde spieren zijn overactief. De spieren zijn stijf en trekken samen. Dit samentrekken noem je spasmen. Hierdoor is bewegen moeilijk.

Spasticiteit

Bepaalde spieren zijn overactief. De spieren zijn stijf en trekken samen. Dit samentrekken noem je spasmen. Hierdoor is bewegen moeilijk.

Kan komen door:

Hersenvliesontsteking = ontsteking in het hersenvocht en van de vliezen om de hersenen en je ruggenmerg.

Beroerte = letterlijk een ‘ongeluk van de bloedvaten in de hersenen’. Beroerte is de verzamelnaam voor een herseninfarct en een hersenbloeding.

Oefenen

Probeer eens een huisje te tekenen

tweetal maken 

Leerling 1 krijgt een clipboard en een A4tje. Je fluistert de leerling in dat hij straks bij leerling 2 het bord moet vasthouden en als de leerling probeert te tekenen je het bord heen en weer moet bewegen. 

Aandoening van de gewrichten

Bijvoorbeeld

Artrose = Een aandoening aan het gewricht.

Het gewricht raakt soms ontstoken en het

bot bij het gewricht verandert.

Symptomen kunnen zijn:

• pijn;
  
• Stijfheid en moeite met bewegen.

Opdracht 5.05 Wat is Artrose?

Aandoening van de botten

Bijvoorbeeld:

Osteoporose

Ook wel botontkalking genoemd.

De botten worden minder stevig.

De structuur verandert.

Symptoom kan zijn:

groter risico op botbreuk

Missen van één of meerdere ledematen

Bijvoorbeeld: Amputatie

Tijdens een operatie is een lichaamsdeel verwijderd.

Bijvoorbeeld teen, voet, been of arm.

Oorzaken kunnen zijn:

• verkeersongeval;
  
• kanker (bijvoorbeeld borstkanker);
  
• brandwonden.
  

Maken: 5.01 t/m 5.08 (blz. 104 t/m 113)

Klaar: In tweetal met deelopdracht 5.01 (folder maken), blz. 294

Daarna = oefenen met 5.02 voorlichtingsgesprek (voorbereiding op praktijktoets 1)

Omgaan met gezondheidsverlies

Opdracht 5.09, Duchenne

Ziekte Duchenne

ernstige erfelijke spierziekte die de spieren aantast

vrijwel alleen jongens

begint meestal al voor het 2e levensjaar later lopen en kruipen

8-12 jaar een rolstoel

Revalidatie

• Het herstellen (weer valide worden) na een ongeval, ziekte of operatie.

• Fysiotherapie en Ergotherapie... wat is het verschil?

Opdracht 5.12 

Beroepsbeeld ergotherapie

Hulpmiddelen bij een motorische beperking

5.13 adviezen over gebruik rollator

Zelfstandig de slag

Maken: 5.09 t/m 5.14 (blz. 114 t/m 121)

rollator en rolstoel
baby in bad

hulpmiddelen kwartet 
hoofdstuk 5

1. Beschrijf wat er wordt bedoelt met 'het bewegingsapparaat'.
2. Benoem 3 oorzaken van een motorische beperking.
   
3. Schrijf in eigen woorden op wat een amputatie is:.
   

Verschillende soorten rolstoelen 

Welke rolstoel geschikt is, is afhankelijk van de zorgvrager 

• Speciale rolstoelen om te kunnen sporten 
• Elektrische rolstoel 
• Rolstoel voor onder de douche 
• Strandrolstoel 

Sport rolstoel 

Elektrische rolstoel 

Rolstoel voor op het strand 

Rolstoel voor onder de douche 

Veilig gebruik van de rolstoel

• De rolstoel heeft inspectie en onderhoud nodig
• Zet de rolstoel op de rem voordat de zorgvrager plaats neemt in de rolstoel
• Klap de voetsteunen naar achter voordat de zorgvrager plaats neemt in de rolstoel
• Klap de voetsteunen terug en help de zorgvrager met het plaatsen van de voeten op de voetsteunen
• Zorg dat de zorgvrager goed achterin de rolstoel zit, dit voorkomt dat de zorgvrager naar voren valt tijdens het rijden
• Controleer of er geen kleding tussen de wielen van de rolstoel kunnen komen
• Bij het afgaan van een stoep of helling draai je de rolstoel achterstevoren


• Geef de zorgvrager een seintje als er een stoep in beeld komt

Oefenen met de rolstoel

Wat kom je buiten tegen? Is het rolstoel vriendelijk?

Het hoog-laag bed

Dit bed kun je in hoogte verstellen

• De zorgvrager kan veilig in en uit bed stappen
• De zorgverlener kan het bed tijdens de verzorging op de juiste werkhoogte plaatsen. Dit voorkomt lichamelijke klachten

Het hoofdeinde en voeteneinde van het bed zijn ook in hoogte verstelbaar. Zo kan het bed aangepast worden aan de aandoening die de zorgvrager heeft.

Veilig gebruik van het hoog- laagbed 

• Zet het bed bij het verzorgen van een zorgvrager altijd op de rem
• Maak gebruik van het bed-rek als je als zorgverlener alleen werkt. Dit voorkomt dat de zorgvrager uit bed kan vallen

Rem van het bed 

Hek van het bed