Paragraaf 8.3 - Je bloed vervoert [2]

• Nask / Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

8.3 Je bloed vervoert

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven hoe je bloed stoffen vervoert.

8.3 Je bloed vervoert

Hoe vervoert het bloed stoffen?

1. Vervoer via bloedplasma
   - bloedplasma > waterig deel van je bloed
   - vervoert bijna alle stoffen in je lichaam
   - zoals glucose, vitaminen, mineralen, hormonen,
   antistoffen en afvalstoffen zoals koolstofdioxide.
   
2. Vervoer via rode bloedcellen
   - rode bloedcellen > geven bloed rode kleur > door rode kleurstof hemoglobine
   - vervoeren (deeltjes) zuurstof met behulp van hemoglobine
   
   

8.3 Je bloed vervoert

• Wat? Maken 8.3 – Opdracht 1 t/m 6
• Hoe? Blz. 86 t/m 87
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 6 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Op welke 2 manieren vervoert je bloed stoffen?
  
  
• Wat wordt door rode bloedcellen vervoert?
  
  
• Wat wordt door bloedplasma vervoert?

8.3 Je bloed vervoert

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt drie soorten bloedvaten met hun kenmerken opnoemen.
• Je kunt beschrijven hoe stoffen vanuit het bloed bij je cellen komen.

8.3 Je bloed vervoert

Door welke bloedvaten stroomt bloed?

• Slagaders
  
  
• Haarvaten
  
  
• Aders
  
  

8.3 Je bloed vervoert

Slagaders

• Vanaf het hart bloed naar alle organen
• Grootste slagader is de aorta, daarna vertakken slagaders naar elk orgaan
• Zijn genoemd naar organen waar ze naar toe lopen
• Dik gespierde wand, kloppen mee met hartslag, bloeddruk is hoog (bloed stroomt snel)

8.3 Je bloed vervoert

Haarvaten

• Bevinden zich in de organen, bijna alle cellen liggen in de buurt van een haarvat
• Wand is heel erg dun, bloeddruk laag (bloed stroomt langzaam)
• Hier vind uitwisseling van stoffen plaats (zuurstof en voedingsstoffen cellen in, koolstofdioxide en afvalstoffen cellen uit)

8.3 Je bloed vervoert

Aders

• Haarvaten komen bij elkaar in aders
• Van organen af terug naar het hart, zijn vernoemd naar orgaan waar ze vanaf lopen
• Bevatten kleppen, die zorgen ervoor dat bloed niet terug kan stromen
• Alle aders komen samen in twee grote aders: de holle aders
• Dunne slappe wand, bloeddruk laag (bloed stroomt heel langzaam)

8.3 Je bloed vervoert

Hoe komen stoffen bij je cellen?

• Opname van stoffen
  

1. Glucose en zuurstof gaan vanuit het bloedplasma in de haarvaten naar de weefselvloeistof tussen de cellen
2. Glucose en zuurstof worden vanuit de weefselvloeistof opgenomen in de cellen

• Afgifte van stoffen
  

1. De cellen geven koolstofdioxide en andere afvalstoffen af aan de weefselvloeistof tussen de cellen
2. Koolstofdioxide en andere afvalstoffen gaan met de weefselvloeistof terug naar het bloedplasma in een haarvat

8.3 Je bloed vervoert

• Wat? Maken 8.3 – Opdracht 7 t/m 13
• Hoe? Blz. 88 t/m 91
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 15 minuten
• Uitkomst? Opdracht 7 t/m 13 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Wat zijn de 3 soorten bloedvaten?
  
  
• Hoe en waar komen stoffen bij je cellen?