M4 Staatsinrichting les 2: Grondwet, Grondrechten (en plichten)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Staatsinrichting

Les 2: De Grondwet, grondrechten en stromingen

Vandaag:

Grondrechten (en plichten)

Maar eerst: Even testen

Wie is deze man?

1. Johan Rudolf Thorbecke
2. Mark Rutte
3. Koning Willem II
4. Herman van der Zandt

Waarom is deze man bekend?

1. Hij heeft de grondwet(herziening) van 1848 geschreven.
2. Hij volgde koning WIllem II als staatshoofd op na de revolutie van 1848.
3. Hij was de laatste gekozen liberale minister-president van Nederland.
4. Thorbecke heeft in 1848 de koning alleenheerser gemaakt.

De koning is onschendbaar.
Wat betekent dit?

1. De koning staat boven de wet.
2. De ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de koning.
3. De koning is niet verantwoordelijk voor de beslissingen van de regering.
4. De koning mag nooit aangeraakt worden door gewone burgers.

De koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk: ministeriële verantwoordelijkheid.

Wat betekent dat?

1. De koning moet voor alles toestemming krijgen van de ministers.
2. De ministers kunnen alleen regeren met toestemming van het parlement.
3. De ministers zijn verantwoordelijk en mogen dus ook alle beslissingen nemen.
4. De koning kan wettelijk geen fouten maken, hij heeft dus altijd gelijk.

Hoe heet het recht van het Parlement om een uitgebreid onderzoek te doen?

1. Recht op initiatief
2. Recht van Budget
3. Recht van Enquête
4. Recht van interpellatie

Wat is het recht van initiatief?

1. Het parlement (Eerste en Tweede Kamer samen) mag wetsvoorstellen aanpassen.
2. Het parlement mag op initiatief van het kabinet regeren.
3. Het kabinet mag op initiatief van de Tweede Kamer regeren.
4. De Tweede Kamer mag wetsvoorstellen indienen. De Eerste Kamer mag dit niet.

Ik vond deze vragen:

Veel te lastig

best goed te doen

gemakkelijk

Geen idee wat dit in godsnaam over ging...

Hoeveel vragen had je goed?

0

1

2

3

4

5

6

Wat is staatsinrichting?

Staatsinrichting is de wijze waarop de staat, 

zijn regering en zijn bestuur zijn ingericht. 

Bij geschiedenis leer je vooral hoe dit in Nederland is ontstaan;

Bij maatschappijleer leer je vooral hoe dit in Nederland werkt

Grondrechten, Revolutionair!

1789: Franse Revolutie: De revolutionairen verdreven de koning.

De Revolutionairen stelden de Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger op.

Grondrechten, Revolutionair!

Zaken die hierin (onder anderen) beschreven zijn:

• Alle mensen zijn gelijk en vrij
  
• Vrijheid van meningsuiting
  
• Vrijheid van eigendom
  
• Mensen mogen kiezen
  
• Mensen mogen zich verzetten tegen onderdrukking

Klassieke grondrechten 

In de grondwet staan een aantal rechten die de burger moeten beschermen tegen de overheid:

• Vrijheid van meningsuiting
  
• Recht op gelijke behandeling
  
• Kiesrecht
  
• Vrijheid van godsdienst
  
• Vrijheid van onderwijs
  
• Vrijheid van drukpers
  
• Recht van petitie

Sociale grondrechten 

Zorgen ervoor dat alle burgers een goed bestaan hebben.

• Recht op bestaanszekerheid
  
• Recht op onderwijs
  
• Recht op gezondheidszorg
  
• Recht op woongelegenheid
  
• Recht op werk
  
• Recht op rechtsbijstand
  

Nationale ombudsman: Kan je heen als je vindt dat de overheid de taken niet goed uitvoert. Deze hulp is gratis.

Rechten en plichten 

Naast de grondrechten heb je als burger van Nederland ook plichten:

• Belasting betalen
  
• De wet gehoorzamen
  
•  geweldsmonopolie van de overheid
  

Vragen?

Weektaak

Zie SOM

Samenwerken

Waarom samenwerken?

Rollen

Plannen

Evalueren

Wat is samenwerken?

Waarom is samenwerken
belangrijk?

Vaardigheden

Samenwerken is niet eenvoudig. Welke vaardigheden heb je nodig?

• basisvaardigheden zoals: elkaars naam gebruiken, elkaar aankijken, verstaanbaar  praten 

• gespreksvaardigheden zoals: luisteren, op je beurt wachten, elkaar willen begrijpen 

Vaardigheden

Samenwerken is niet eenvoudig. Welke vaardigheden heb je nodig?

• Oplossingsgerichte vaardigheden zoals: je in het standpunt v/d ander verplaatsen, verschillende ideeën samenbrengen
• Evaluerende vaardigheden zoals: regelmatig voortgang samenvatten, complimenten geven

Taakgerichte vaardigheden

• Gelijke deelname: Taken zijn eerlijk verdeeld, iedereen voelt zich verantwoordelijk voor zijn taak. 

• Individuele aanspreekbaarheid: Iedereen moet weten wat er gedaan is en kan na afloop over de opdracht vertellen.

 

Taakgerichte vaardigheden

• Positieve wederzijdse afhankelijkheid: Je hebt elkaar nodig om de opdracht uit te voeren. Je geeft elkaar de ruimte die nodig is. Accepteer dat het anders kan gaan. 

• Simultane actie: Ieder groepslid/team werkt tegelijkertijd aan de opdracht. 

 

Wat is jouw rol in de groep? 

• Organisator: Je houdt makkelijk overzicht, regelt dingen, durft anderen opdrachten te geven.

• Uitvoerder: Niet praten, maar doen!

• Controleur: Je houdt in de gaten wie wat doet en of alles goed gaat. 

• Creatieveling: Je hebt veel ideeën en houdt ervan als dingen anders gaan.

Wat is jouw rol in de groep?

Organisator

Uitvoerder

Controleur

Creatieve- ling

Vragen?

Maandag komen we hier op terug (iets met presentaties...)