3M herhaling thema 1 + genetica

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Organen, Cellen en Genetica

Zet de volgende onderdelen op volgorde van klein naar groot:

Orgaan

Cel

Orgaanstelsel

Weefsel

Organisme

Dierlijke en plantaardige cellen:

Korrels in het cytoplasma van plantaardige cellen. 

Bladgroenkorrels zorgen voor fotosynthese.

Kleurstofkorrels geven bloemen en vruchten een kleur. 

Zetmeelkorrels zijn kleurloos en slaan zetmeel op.

Welke cel onderdelen hebben plantaardige cellen en dierlijke cellen beide?

1. Alleen een celkern
2. celkern en cytoplasma
3. celkern, cytoplasma en celmembraan
4. celkern, cytoplasma, celmembraan, celwand

Mitose (gewone celdeling)

                    &

Meiose (vorming geslachtscellen)

Zaadcellen 

of eicellen

Mitose

Meiose

Gewone celdeling

Reductiedeling

Overal in het lichaam

Zelfde aantal chromosomen

Helft van de chromosomen

Gewone lichaamscellen

Geslachtscellen

Alleen in de geslachts-organen

Er worden continu nieuwe cellen gemaakt in een lichaam. Waarom heeft een 10-jarige veel mitose? Noem 2 redenen.

In iedere cellen liggen de erfelijke eigenschappen op chromosomen

Hoeveel chromosomen heeft de mens?

Hebben alle organismen 46 chromosomen?

1. Ja
2. Nee

Een levercel van een struisvogel bevat 80 chromosomen. Hoeveel paren chromosomen bevat een huidcel van deze struisvogel?

De informatie voor alle erfelijke eigenschappen noemen we het genotype van een organisme 

    Ligt vast in je chromosomen.

Fenotype zijn alle zichtbare kenmerken van iemand      Hoe zie je eruit?

Vanaf wanneer ligt het genotype vast?

Door welke 2 dingen wordt het fenotype bepaald?

Chromosomen van de mens

Welk chromosomenpaar bevat de geslachtschromosomen?

Welke geslachtschromosomen hebben jongens?

1. XX
2. XY

Dominant en Recessief:

Sommige genen zijn altijd te zien in je uiterlijk

Dominant

Sommige genen zie je alleen als je twee keer dezelfde hebt

Recessief

Hoe noemen we het als je twee dezelfde genen hebt voor een erfelijke eigenschap?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Wat is de schrijfwijze van een homozygoot recessieve eigenschap?

1. aa
2. Aa
3. AA
4. Aa/AA kan beide

Een man is heterozygoot voor een zwarte haarkleur. Wat is zijn genotype?

Sommige mensen hebben een uitstaande duim, waarbij het topje van de duim iets naar achteren wijst. Het gen voor een uitstaande duim (D)
is dominant over het gen voor een rechte duim (d).

Welk genotype is of welke genotypen zijn mogelijk voor een uitstaande duim?

1. DD
2. Dd
3. dd
4. DD of Dd

Maar... Soms zijn twee genen even sterk.

We praten dan niet van dominant / recessief maar van een intermediair fenotype.

Zwart haar is dominant: A, blond haar is Recessief, a

Hoeveel % kans heeft dit stel op een kind met zwart haar. Vul je antwoord in bij de volgende vraag.

Hoeveel % kans heeft dit stel op een kind met zwart haar.

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Dit is een voorbeeld van de schrijfwijze van een intermediair fenotype.

ArAr = rood

AwAw = wit                  Hoeveel % roze bloemen zullen er ontstaan bij deze kruising?

ArAw = roze

Hoeveel % roze bloemen zullen er ontstaan bij deze kruising?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

Stambomen

Hoe erven bepaalde eigenschappen over binnen een familie. 

Rondje = vrouw

Vierkant = man

1 en 2 zijn ouders van 3, 4 en 5

Een vrouwelijke zwarte cavia paart met een mannelijke zwarte cavia en 78 nakomelingen zijn zwart 23 zijn er bruin. Welk gen is dominant?

1. het gen voor de zwarte vachtkleur
2. het gen voor de bruine vachtkleur

Zwart haar (blauw vakje) is dominant. Wat is het genotype van het kind met blond haar (geel vakje)

1. AA
2. Aa
3. aa

Welke haarkleur is dominant, blond of bruin? 

Geef dit aan bij de volgende vraag. 

tip: kijk bij kruising 5. 

Welke haarkleur is dominant, blond of bruin?

1. Blond
2. Bruin