1.2 Nederland als koloniale mogendheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederland als koloniale mogendheid

Doelen van de les

- Antwoord geven op de vraag; Waarom en op welke wijze breidde Nederland in de negentiende eeuw zijn aanwezigheid Nederlands-Indië verder uit? 

Wat weten jullie nog over Nederlands Indië in de 19e eeuw?

VOC

• in 1799 ging de VOC failliet. De bezittingen van de VOC werden van de Nederlandse staat:

NEDERLANDSE HANDELSMAATSCHAPPIJ

Kostenpost Nederlands-Indië

• Bestuur op Java kwam in opstand tegen de bemoeizucht van de Nederlanders. 
  
• Opstand van prins Diponegoro groeide in 1825 uit tot oorlog. 
  
• De Java-oorlog (1825-1830) koste NL heel veel geld.
  

Prins Diponegoro geeft zich over. Is dit een Nederlandse of Indonesische plaat denk je?

Het Cultuurstelsel!

Gevolgen voor Java

Verdienen meer door plantloon en kopen spullen uit Nederland, MAAR

• Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
  

• Hongersnoden

Multatuli

geschreven door: 

Eduard Douwes Dekker

over de slechte behandeling van de Indonesische mensen. 

cultuurstelsel 

1830-1870

• Nederland verdient veel geld met het Cultuurstelsel. 
  

• Liberalen willen niet dat de overheid zich met de handel bemoeit (want vrije economie is het beste). 

• 1870: Cultuurstelsel beëindigd. 

De agrarische wet  1870

Particuliere ondernemers mogen in Ned. Indie plantages opzetten

(dus niet meer alleen de overheid van NL)

1830; Oprichting KNIL

Nederlands Imperialisme 

• Nederlandse versie van het modern imperialisme
  

• Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) beschermt plantage-eigenaren
  

• Begint met de harde acties na aanval op KNIL (1894: Lombok)

Atjeh Oorlog

(1873-1914)

Atjeh-Oorlog

Piraten uit Atjeh vielen schepen aan.

1873: KNIL valt Atjeh aan.

30 jaar, 100 000 doden.

Van Heutsz krijgt Atjeh in handen--> veel geweld.

Oorlog in Atjeh!

Ethische politiek

• Rond 1900
• 'ereschuld' hoogopgeleide Nederlanders
• Ethische politiek
• Onderwijs
• Voogdijgedachte

Bespreken huiswerk

1.2; 3,4,6,7,10,11