5.2: strijd om wereldwijde invloed

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.2: strijd om wereldwijde invloed

5.2A: 2 Duitslanden

• Ik kan de oorzaak en gevolgen van de Blokkade van Berlijn noemen
  

Wat is de Blokkade van Berlijn?

= het afsluiten van de toegangswegen naar West-Berlijn door Stalin 

De oorzaak

1948: VS, GB en Frankrijk voeren een nieuwe munt in zonder te overleggen met de SU

Stalin sluit de toegangswegen naar Berlijn 

Niemand kan de stad in of uit + aanvoer van voedsel naar West-Berlijn stopt  

VS zetten een luchtbrug op: vliegtuigen met voorraden voedsel

In 1949 heft de SU de blokkade op

Gevolg: splitsing van Duitsland 

Spanning is te groot om nog samen besluiten te nemen

1949: 

• Bondsrepubliek Duitsland (BRD): West-Duitsland
• Duitse Democratische Republiek (DDR): Oost-Duitsland

DDR:

• Communistisch
• Weinig vrijheid voor burgers: kritiek geven is verboden
• Stasi (geheime dienst) houdt iedereen in de gaten
• Langzaam herstel van de economie (door betalingen aan de SU)

BRD:

• Kapitalistisch
• Democratie
• Economie herstelt zich snel door het Marshallplan
• Welvaart groeit 

Stasi houdt iedereen in de gaten

Weinig luxegoederen

De regering van de DDR zegt: 

er zijn geen problemen als armoede en onderdrukking

Gevolg: oprichting bondgenootschappen

1949:

• Oprichting van de NAVO voor de VS en West-Europese landen 
  
• Militair bondgenootschap tegen het communisme
  

1951:

• Oprichting Warschaupact voor de Sovjet-Unie en communistische landen in Oost-Europa
  

Zelf aan het werk!

Wat?

• Opdracht 1 t/m 3

Hoe? 

• In je werkboek

Hulp? 

• Samen of mij om hulp vragen
• Eerst lezen!

Tijd?

• 10 min 

Klaar?

• Vast verder met opdr. 4 en 5

5.2B: een koude oorlog

• Ik kan uitleggen dat de wapenwedloop leidde tot een 'koude' oorlog.

• Wanneer wordt de Berlijnse Muur gebouwd?
• Waarom wordt de Berlijnse Muur gebouwd?
• Waarom wilden jongeren van Oost- naar West-Berlijn? 
  
• Hoe wordt de muur omschreven?

Hoe wordt de muur omschreven?

Zelf aan het werk

Wat?

• Je krijgt een werkblad met bronnen en een werkblad met vragen hierop. Je stelt je voor dat je de redacteur van een krant in de DDR bent en foto’s moet uitkiezen voor de volgende editie. Welke foto’s kies je, en waarom kies je deze foto’s? 
  

Hoe?

• Samen, de antwoorden vul je in op je werkblad. Je mag je boek gebruiken als hulpmiddel.
  

Tijd?

• 15 min
  

Klaar?

• Verder met de opdrachten

Wapenwedloop

Wapenwedloop = de VS en SU proberen steeds meer en betere wapens te bezitten

Het ging vooral om kernwapens/atoombommen            deze wapens zorgen voor schade op een enorm grote schaal

Waarom verklaren de SU en de VS elkaar niet de oorlog, bijv. bij het bouwen van de Berlijnse Muur of de Blokkade van Berlijn?

Koude Oorlog

Er is een constante dreiging van oorlog (door de wapenwedloop), maar het wordt nooit een echte oorlog:

• Oorzaak = de atoomwapens             een echte oorlog zou tot vernietiging leiden          

Wat hoort er niet bij communisme in de Sovjet-Unie?

1. Lang wachten op luxeproducten
2. Gratis gezondheidszorg
3. De staat bepaalt wat er geproduceerd wordt
4. Je kan makkelijk je eigen bedrijf oprichten

Wat hoort niet bij de Verenigde Staten?

1. Gratis kinderopvang
2. Weinig regels over lonen
3. Kapitalisme
4. Veel ongelijkheid

De VS en de Sovjet-Unie waren bondgenoten in de Tweede Wereldoorlog.

1. Waar
2. Niet waar

Noem 2 afspraken die bij de conferentie van Jalta worden gemaakt.

Leg in je eigen woorden uit wat de VS wilde bereiken met de containmentpolitiek.

Westblok

Oostblok

Warschaupact

NAVO

Marshallplan

VS

Sovjet-Unie

Communisme 

Kapitalisme

DDR

BRD

Democratie

Dictatuur

Wat is de juiste uitleg bij het begrip 'IJzeren Gordijn'

1. Het afsluiten van alle toegangswegen naar Berlijn door Stalin
2. De scheiding tussen het Oost- en Westblok
3. Militair bondgenootschap
4. Een internationale organisatie voor vrede

Wat was de oorzaak voor de Blokkade van Berlijn?

1. De VS, GB en Frankrijk voerden zonder overleg een nieuwe munt in
2. De VS en de SU wilden niet meer samenwerken
3. Duitsland werd opgesplitst in twee
4. Er vluchten te veel mensen uit Oost-Berlijn

Waarom verklaren de SU en de VS elkaar niet de oorlog, bijv. bij het bouwen van de Berlijnse Muur of de Blokkade van Berlijn?

5.2C

• Ik kan met drie voorbeelden uitleggen dat de Koude Oorlog zich ook buiten Europa afspeelde

Cubacrisis

Oorzaken:

• Er komen communisten aan de macht in Cuba           VS voelt zich bedreigd           probeert de communisten te verdrijven       Cuba vraagt de SU om hulp
• De SU bouwt raketten op Cuba 

Cubacrisis

Cubacrisis

Situatie:

• De VS eist dat de raketten worden weggehaald           het lijkt alsof er een oorlog gaat uitbreken 

Gevolgen:

• Uiteindelijk haalt de SU de raketten weg uit Cuba en de VS hun raketten uit Turkije
• Er worden afspraken gemaakt over ontwapening: verminderen van het aantal wapens

https://schooltv.nl/video/high-speed-history-wat-was-de-cubacrisis/#q=cubacrisis

Dominotheorie

1949: China wordt communistisch

Dominotheorie = de VS is bang dat andere landen in Azië ook communistisch zouden worden 

Containmentpolitiek = verspreiding van het communisme:

• Koreaoorlog
• Vietnamoorlog

Vietnam- en Koreaoorlog

• Oorzaak = deel van beide landen wordt communistisch --> VS is bang door de dominotheorie
• Verloop = door de containmentpolitiek gaat de VS de niet-communistische delen steunen en de SU steunt de communistische delen