Licht op de Verlichting

Licht op de Verlichting
een nieuwe blik op de maatschappij
1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

Licht op de Verlichting
een nieuwe blik op de maatschappij

Slide 1 - Tekstslide

Eerst een beetje herhalen...

Slide 2 - Tekstslide

1e Stand
2e Stand
3e Stand
geestelijken
adel
boeren en burgers
Betaalt belasting 
grootgrondbezitters
woont een groot deel van het jaar op paleis Versailles

Slide 3 - Sleepvraag

Slide 4 - Tekstslide

Wetenschap 
Na de renaissance (waarin welgestelde mensen voor het eerst zelf gingen nadenken/onderzoeken) en de wetenschappelijke revolutie (waarin steeds meer instrumenten werden bedacht zoals de microscoop om onderzoek te verbeteren) is de wetenschap in de 18e eeuw enorm populair. Franse koningen hadden de beste wetenschappers in dienst om er voor te zorgen dat zij de meeste kennis (en daarmee macht) hadden

Slide 5 - Tekstslide

Na de natuur ook de samenleving
Wetenschappers hebben in de loop van de eeuw steeds meer vertrouwd op hun verstand, de ratio. Nu de natuur zo goed onderzocht is, gaan ze ook de samenleving onderzoeken. De gebeurt op dezelfde manier, vertrouwend op hun gezonde verstand en niet op bijgeloof, de koning of de kerk. Dit noemt men de Verlichting 
met  je verstand de problemen in de samenleving proberen op te lossen

Slide 6 - Tekstslide

Kritiek op de kerk
Erasmus en Luther verkondigden al dat het geloof terug moest naar haar basis: de Bijbel. Alleen dat wat in de Bijbel staat, heeft een gelovige nodig. 
Vanaf de 17e eeuw zijn steeds meer wetenschappers kritisch over de kerk. Er zijn zelfs wetenschappers die twijfelen aan God. Hoewel hier heel veel kritiek op komt!

Slide 7 - Tekstslide

Waarom zouden Verlichters kritiek hebben op de kerk?

Slide 8 - Open vraag

Denken over God
De filosoof Spinoza gelooft dat God de wereld heeft gemaakt, maar daarmee ook de wetenschap. Door de wetenschap te leren kennen, leer je daarom God kennen. 
Voltaire gelooft ook dat de wereld is gemaakt door God en hij heeft ook gezorgd voor de natuurwetten die gelden in de wereld. Maar daarna heeft God zich niet meer bemoeit met de wereld en haar bewoners

Slide 9 - Tekstslide

Wat is de overeenkomst tussen Spinoza en Voltaire? Ze vinden allebei dat:
A
God de wereld heeft gemaakt en bestuurt deze ook nu nog
B
God heeft de wereld gemaakt, maar heeft nu geen invloed meer
C
God heeft de wereld gemaakt en ook de geldende natuurwetten
D
God heeft alleen de wereld gemaakt

Slide 10 - Quizvraag

Slide 11 - Video

Verder met deze stof
lees Tijd voor Geschiedenis, paragraaf 6.3 Licht op de Verlichting
maak opdracht 6 en 7

Slide 12 - Tekstslide

Denken over macht
Niet alleen het geloof, maar ook de manier waarop het land bestuurd wordt, wordt door de Verlichters onderzocht.
Want dat Droit Divin, kan dat wel verklaard worden met het gezonde verstand?!

Slide 13 - Tekstslide

John Locke
Volgens Locke zijn alle mensen als gelijke geboren. Ze hebben allemaal dezelfde grondrechten zoals het recht op vrijheid en het recht op bezit.
De mensen hebben ervoor gekozen om een deel van hun vrijheid in te leveren aan een koning, zodat deze het volk kan besturen. Maar houdt hij geen rekening met de grondrechten van het volk, dan mag het volk de koning zijn macht afnemen. 

Slide 14 - Tekstslide

Wat zou Locke hebben gevonden van het absolutisme?

Slide 15 - Open vraag

Montesquieu
Een alleenheerser (zoals een absoluut vorst) zal altijd misbruik maken van zijn macht; je kunt immers niet én wetten bedenken én zorgen dat ze goed worden uitgevoerd zonder soms een kleine uitzondering te maken (voor familie, vrienden etc).
Daarom bedenkt Montesquieu de Trias Politica, de driemachtenleer

Slide 16 - Tekstslide

Trias Politica
Er zijn drie verschillende machten die gescheiden zouden moeten zijn:
  • wetgevende macht, die de wetten bedenkt
  • uitvoerende macht, die de wetten uitvoert
  • rechtsprekende macht, die controleert of het volk en de overheid zich aan de wetten houden

Slide 17 - Tekstslide

Trias Politica in de praktijk
De trias politica wordt tegenwoordig als heel belangrijk beschouwd. Het bestuur in Nederland is dan ook volgens dit principe georganiseerd:
  • wetgevende macht,  de eerste en tweede kamer
  • uitvoerende macht, de ministers en hun ambtenaren
  • rechtsprekende macht, de rechters

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Waarin week in de 18e eeuw de Nederlandse opvoeding af van dat wat in het buitenland normaal was?

Slide 20 - Open vraag

Hoe dacht Locke over opvoeden?
A
Jongeren moesten zoveel mogelijk lezen
B
Lezen verpestte de ziel van jongeren
C
Een tik als straf was een goed idee
D
Een tik als straf keurde hij af

Slide 21 - Quizvraag

Verder met deze stof
lees Tijd voor Geschiedenis, paragraaf 6.2 Pruiken en problemen 
maak opdracht 1 t/m 3

Slide 22 - Tekstslide