Licht op de Verlichting 20-21

Licht op de Verlichting
een nieuwe blik op de maatschappij
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Licht op de Verlichting
een nieuwe blik op de maatschappij

Slide 1 - Tekstslide

Eerst een beetje herhalen...
sleep de info naar de bijbehorende stand

Slide 2 - Tekstslide

1e Stand
2e Stand
3e Stand
geestelijken
adel
boeren en burgers
Betaalt belasting 
grootgrondbezitters
woont een groot deel van het jaar op paleis Versailles

Slide 3 - Sleepvraag

Slide 4 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt het nieuwe (revolutionaire) wetenschappelijke denken uitleggen aan de hand van voorbeelden.
  • Je kunt denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek en sociale verhoudingen uitleggen.
  • Je kunt de relatie tussen de toename van de invloed van het volk (en een parlementair stelsel) en het Verlichtingsdenken uitleggen.

Slide 5 - Tekstslide

Wetenschap 
Na de renaissance (waarin welgestelde mensen voor het eerst zelf gingen nadenken/onderzoeken) en de wetenschappelijke revolutie (waarin steeds meer instrumenten werden bedacht zoals de microscoop om onderzoek te verbeteren) is de wetenschap in de 18e eeuw enorm populair. Franse koningen hadden de beste wetenschappers in dienst om er voor te zorgen dat zij de meeste kennis (en daarmee macht) hadden.
Tijdens de Wetenschappelijke Revolutie werd ontdekt dat er sprake was van bepaalde wetten, die telkens weer opnieuw konden worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan de Wet van Zwaartekracht. 

Slide 6 - Tekstslide


Na de natuur ook de samenleving

Wetenschappers hebben in de loop van de eeuwen steeds meer vertrouwd op hun verstand, de ratio. Nu de natuur zo goed onderzocht is, gaan ze ook de samenleving onderzoeken. Wetenschappers waren ervan overtuigd dat er ook wetten zouden zijn voor de samenleving; de samenleving is ook logisch te verklaren. Met logisch nadenken zou de samenleving nog beter worden. Dat gebeurt op dezelfde manier als tijdens de Wetenschappelijke revolutie, vertrouwend op hun gezonde verstand en niet op bijgeloof, de koning of de kerk. Dit noemt men de Verlichting 
met  je verstand de problemen in de samenleving proberen op te lossen

Slide 7 - Tekstslide

Wat past niet bij de Verlichting?
A
Logica
B
Ratio
C
Bijgeloof
D
Ik denk, dus ik ben

Slide 8 - Quizvraag

Verder met deze stof
lees Tijd voor Geschiedenis, § 6.3.1 Licht op de Verlichting
maak opdracht 1, 2 & 3

Slide 9 - Tekstslide



Denken over macht



De manier waarop het land bestuurd wordt, wordt door de Verlichters onderzocht.
Want dat Droit Divin, kan dat wel verklaard worden met het gezonde verstand?!

Slide 10 - Tekstslide

John Locke
Volgens Locke zijn alle mensen als gelijke geboren. Ze hebben allemaal dezelfde grondrechten zoals het recht op vrijheid en het recht op bezit.
De mensen hebben ervoor gekozen om een deel van hun vrijheid in te leveren aan een koning, zodat deze het volk kan besturen. Maar als hij geen rekening houdt met de grondrechten van het volk, dan mag het volk de koning zijn macht afnemen. 

Slide 11 - Tekstslide

Wat zou Locke hebben gevonden van het absolutisme?

Slide 12 - Open vraag

Jean-Jacques Rousseau
De Fransman  Rousseau ging nog een stap verder. Hij vond dat het volk zelf de macht moest hebben. Dit kon alleen als de democratie zou worden ingevoerd.

Slide 13 - Tekstslide

Wat zou Rousseau hebben gevonden van het absolutisme?

Slide 14 - Open vraag

Montesquieu
Montesquieu vond dat een alleenheerser (zoals een absoluut vorst) zal altijd misbruik maken van zijn macht; je kunt immers niet én wetten bedenken én zorgen dat ze goed worden uitgevoerd zonder soms een kleine uitzondering te maken (voor familie, vrienden etc).
Daarom bedenkt Montesquieu de Trias Politica, de driemachtenleer

Slide 15 - Tekstslide


Trias Politica

Er zijn drie verschillende machten die gescheiden zouden moeten zijn:
  • wetgevende macht, die de wetten bedenkt
  • uitvoerende macht, die de wetten uitvoert
  • rechtsprekende macht, die controleert of het volk en de overheid zich aan de wetten houden

Slide 16 - Tekstslide

Trias Politica in de praktijk
De trias politica wordt tegenwoordig als heel belangrijk beschouwd. Het bestuur in Nederland is dan ook volgens dit principe georganiseerd:
  • wetgevende macht,  de eerste en tweede kamer
  • uitvoerende macht, de ministers en hun ambtenaren
  • rechtsprekende macht, de rechters

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Wat zou Montesquieu hebben gevonden van het absolutisme?

Slide 19 - Open vraag

Denk na over waar de Verlichting voor stond. Wat wilden de Verlichters mee afrekenen?
A
De ratio (het verstand)
B
Altijd luisteren naar de kerk
C
De mens is van nature goed
D
De macht van het volk

Slide 20 - Quizvraag

Slide 21 - Tekstslide

bekijk de afbeelding. Op de afbeelding zijn de 3 standen afgebeeld. Wie is wie?

Slide 22 - Open vraag

bekijk de afbeelding.
Waar staan de boeien voor die de man breekt?

Slide 23 - Open vraag

bekijk de afbeelding.
Waarom schrikken de andere twee mannen zo?

Slide 24 - Open vraag

Stel een vraag over iets dat je nog niet helemaal begrijpt

Slide 25 - Open vraag

Verder met deze stof
lees Tijd voor Geschiedenis, § 6.2 Pruiken en problemen 
maak opdracht 6, 7 en 8C

Slide 26 - Tekstslide