Stenenpracticum Onderzoekend leren brugklas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Lesdoel

• Je kunt de gesteentekringloop beschrijven.
  
• Je (her)kent stollingsgesteente, sedimentsgesteente en metamorfgesteente

Terugblik hoofdstuk 4 Natuurrampen

• Platentektoniek
• Soorten vulkanen? 

Terugblik

• Continentale plaat: graniet
• Oceanische plaat: basalt
• Gesteentecyclus

Vandaag:

Vanalles over
gesteenten... 

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal

van meneer Steen. 

• Dit verhaal is een stuk minder saai dan je misschien zou denken….!
  

Meneer Steen werd zo’n 500 miljoen jaar geleden geboren bij deze vulkaan:

Nadat Meneer Steen is afgekoeld, noemen we hem een stollingsgesteente.

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie:

Meneer Steen vindt het wel best rustig onderdeel van deze berg uit te maken… 

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

• Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…
  
• = verwering

Er vindt veel sedimentatie plaats in de oceaan..

• Het afgezette materiaal wordt samengeperst en er ontstaat een nieuw gesteente, namelijk een sedimentgesteente. 
  

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen gesteente boven meneer Steen te liggen…

• meneer Steen komt dichter bij het warme magma te liggen. 
  

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem. 

• Hierdoor gaat hij veranderen en ontstaat er een metamorf gesteente.
  

Kennen

Gesteenten:

1. stollingsgesteenten
2. sedimentaire gesteenten
3. metamorfe gesteenten

Processen:

1. Afkoelen
2. verwering en erosie
3. samenpersen
4. hitte en druk 
5. smelten

3 soorten gesteenten

• Stollingsgesteente:
  Ontstaan door afkoeling en stolling van magma/lava
  
• Sedimentgesteenten:
  Ontstaan uit afgezet materiaal dat wordt samengeperst.
  
• Metamorfe gesteenten:
  Ontstaan wanneer een gesteente onder invloed van druk en hoge temperatuur in een nieuwe gesteente veranderd.
  

Kalksteen

Zandsteen

Schalie

Graniet 

- Kristallen

- Langzamer afgekoeld dan basalt

- Stolt 'in de aardkorst' (uit het zicht)

Basalt

- Geen zichtbare kristallen

- Sneller afgekoeld dan graniet

- Koelt af boven aardkorst

Marmer in de Alpen

• Kalksteen → hoge druk en temperatuur → miljoenen jaren → marmer

Stenen determineren

Welke soort steen heb ik?

Stenenpracticum

• Wat?       Bepaal a.d.h.v. het blad welke soort stenen je                     hebt. 
• Hoe?       * Groepjes van 2 of 3
                   * vul het antwoordenblad in.