Strafrecht

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Strafrecht

paragraaf 6 (korte) samenvatting

• strafrecht  manier waarop de staat omgaat met de burgers die de wet overtreden ( publiekrecht) 
• grondrechten bij strafrecht
• legaliteitsbeginsel > ne bis in idem regel
• verschil misdrijven en overtredingen
• strafproces: 1 aanhouding. 2 opsporing. 3 vervolging. 4 berechting. 5 hoger beroep / cassatie. 6 uitvoering straf.
• veiligheid en vrijheid > uitbreding opsporings- en vervolgingsbevoegdheden

Grondrechten en strafrecht

• Recht op een eerlijk proces door een onafhankelijke rechter.
• Onschuldvermoeden: Je bent onschuldig tot het tegendeel      bewezen is.
• Iedereen heeft recht op een (pro-Deo) advocaat.
• Er zijn wettelijke regels die in het strafprocesrecht staan,         waar politie en justitie zich aan moeten houden.

Legaliteitsbeginsel en strafrecht

Legaliteitsbeginsel zie je terug in de regels van het Wetboek van Strafrecht:

• Strafbaarheidsbeginsel
• Strafbepaling
• Ne bis in idem-regel
• Maximumstraf
• Verjaringstermijn

• Eerlijk proces.
  
• Onschuldig tot het tegendeel bewezen is = onschuldvermoeden.
• Wettelijke regels voor behandeling verdachten (Wetboek van Strafvordering)
• Recht op een advocaat.
  

• Strafbaarheidsbeginsel
• Strafbepaling moet duidelijk zijn
  
• Ne bis in idem - regel
• Maximumstraf
• Strafuitsluitingsgronden
• Verjaring (bv. 12 jaar voor misdrijf)
  

Grondrechten en het strafrecht

Legaliteitsbeginsel en het strafrecht

Misdrijven en overtredingen

Misdrijven	Overtredingen
rechtsdelicten	wetsdelicten
zware strafbare feiten	lichte strafbare feiten
poging is strafbaar	poging is niet strafbaar
medeplichtigheid is strafbaar	medeplichtigheid is niet strafbaar
opzet of verwijtbare schuld moet bewezen worden	er wordt uitgegaan van opzet of verwijtbare schuld
wordt behandeld bij rechtbank	wordt behandeld bij rechtbank, afdeling kanton
alle mogelijke straffen	hechtenis of geldboete

Het strafproces

Het hele strafproces, vanaf de ontdekking van een misdrijf tot aan het moment dat de veroordeelde zijn straf ondergaat, kun je indelen in zes fasen. Hierbij treedt een officier van justitie namen het Openbaar Ministerie (OM) op in naam van de staat. Dit zijn de fasen:

Strafproces

Hoe verloopt een rechtszaak?

Uitbreiding opsporingsbevoegdheden

Sinds de invoering van de Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden (BOB) mag de politie:
inbreken om naar bewijsmateriaal te zoeken.
infiltreren in misdaadorganisaties (waarbij de politie zelf strafbare feiten mag plegen).

Uitbreiding opsporingsbevoegdheden

- Wet BOB

- Computercriminaliteit

- Terrorisme

- Wet afgeschermde getuigen

Bestrijding terrorisme

Wet Opsporing terroristische misdrijven:

• Je bent verdachte bij aanwijzingen van.....
  
• De AIVD mag anonieme getuigen gebruiken in rechtszaak.
  

• Extra veiligheidsrisicogebieden aanwijzen
  

www.nctv.nl

Opsporing

• Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden
• Computercriminaliteit III
• Wet opsporing terroristische misdrijven
  

Vervolging

• Wet afgeschermde getuigen
• Strafbeschikking
• Nationale terroristenlijst
  

Uitbreiding opsporings- en vervolgingsbevoegdheden

Discussie

- Botsende grondrechten

- Opsporingsbevoegdheden   

   uitgebreid (wet BOB)

- Veranderingen rechtsspraak

     --> uitbereidng spreekrecht 

             / wet OM-afdoening

- Strenger straffen

Zijn de regels waar politie en justitie zich aan moeten houden te streng?

• Waarom zijn de regels voor politie en justitie zo duidelijk vastgelegd?
• Wat is de rol van de politie en wat is de rol van de officier van justitie?
• Welke opsporingsbevoegdheden of dwangmiddelen heeft de politie (met en zonder toestemming van de rechter)?
• Welke mogelijkheden heeft de officier van justitie?
• Welke uitbreidingen in opsporings- en vervolgingsbevoegdheden zijn er en wat zijn daarvan voor- en nadelen?

Lees 2.6 van je lesboek, maak in je werkboek van 2.6 vraag 2, 3, 4, 8, 9, 12, 13