1 sc 14-6-22 Benaderingswijzen bij dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie en benaderingswijzen

Lesdoelen

• Je kunt de verschillende fasen van dementie benoemen.

• Je kunt benoemen welke benaderingswijze je kunt toepassen bij de verschillende fases van dementie.

vb-dementie.nl

Hoe zou jij iemand met dementie benaderen?

Fasen van dementie

Fase 1: Bedreigde ik (begeleidingsniveau)

Fase 2: Verdwaalde ik (verzorgingsniveau)

Fase 3: Verborgen ik (verzorgings/verpleegniveau)

Fase 4: Verzonken ik (verpleegniveau)

Naomi Fell, grondlegsters van belevingsgerichte benadering.

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. 
• De zorgvrager realiseert zich dat hij wat verward is.  
• Kan hierdoor somber zijn, zaken verbloemen
  

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis

• Kan per dag verschillen hierdoor ook communicatie problemen
• Praat veel over vroeger
• ADL zelfstandigheid neemt af

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij inprenting als het korte termijn geheugen

• Desoriëntatie, decorumverlies(omgangsvormen) en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie (bv geen dingen meer herkennen) en apraxie
  

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• Kan niet meer communiceren via taal

• Reageren lichaam gebonden reageert alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Benaderingswijzen 

Ieder persoon--> een  ander benadering

Benaderen bij dementie?

• Wijze waarop je een persoon met dementie benaderd is anders dan bij mensen zonder dementie.  
  
• Zorg voor veiligheid en neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

PDL zorg ( Passiviteiten van het Dagelijks Leven)

• Doel optimale begeleiding, verzorging of verpleging van 'passieve'   patiënten
• Fase de 'verborgen' en 'verzonken ik'.
• Zeven aandachtsgebieden: liggen, zitten, hygiëne/wassen, aankleden,   verschonen, verplaatsen, voeding
• PDL score lijst, Zorgzwaarte 
• Aansluiten bij de belevingswereld en interesse van de cliënt. Contact   maken.

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Dementiespel

http://www.dementiegame.nl/ 

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Welk probleemgedrag kom
jij tegen op je werk?

Wat is probleemgedag?

Probleemgedrag kan zijn: agressief gedrag, maar ook weglopen, onrust, storend gedrag of het weigeren van zorg. In de ouderenzorg , verstandelijk gehandicaptenzorg en de psychiatrie wordt het ook vaak onbegrepen gedrag genoemd. Voor zorgverleners is het vaak moeilijk om hiermee om te gaan. 

Definitie:

- Alle gedrag van de cliënt dat door deze cliënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren. ​
​ 

Wat is jouw rol

• Onderbuikgevoel onderzoeken
  
• Overleg met collega’s
  
• Bijhouden over een paar dagen (episode)
  
• Concreet maken wat je ziet
  
• Feitelijk observeren en rapporteren (grijpt naar hoofd en grimas i.p.v. “heeft pijn”)(komen we straks op terug)
• Bespreken met PB over arts

Afsluiten met dat dit de eerste stap is in het methodisch werken bij probleemgedrag. De zorg heeft de spilfunctie! Observeren de knik in het normale gedrag. Oren en ogen zijn de zorg.

Methodisch werken om oorzaak  te achterhalen

Achtergronden van probleemgedrag zijn vaak ingewikkeld zijn. Daarom is het nodig methodisch te werk te gaan om de verschillende  factoren die invloed kunnen hebben, te achterhalen. Dat doe je samen met andere professionals en met naasten van de cliënt bijvoorbeeld via het 9-stappenplan. 

Samenvatting

• Door stapsgewijs te werken leer je oorzaken en gevolgen van probleemgedrag te onderscheiden.
• Probleemgedrag is complex, je hebt info van alle betrokkenen nodig om goede beslissingen te nemen.
• Door methodisch werken kun je er achter komen wat werkt, en wat niet werkt bij probleemgedrag.
  

Hulpmiddelen bij het stappenplan

Er zijn verschillende hulpmiddelen bij de observatie van het gedrag, bijvoorbeeld:

- ABCs-methode (pdf)

https://www.zorgvoorbeter.nl/probleemgedrag-ouderen/stappenplan

Waar staat het voor?

A - Actie: welk gedrag vertoont jouw cliënt met dementie?

B - Bewegers: wat is de aanleiding voor het probleemgedrag?

C - Consequenties: welke gevolgen heeft het gedrag?

s - samen: bespreek mogelijkheden voor verandering met andere betrokkenen.

De ABCs-methode werkt het beste als je veel contact houdt met je cliënt en zijn naasten. Maak duidelijke afspraken met elkaar en bedenk met elkaar mogelijke oplossingen. Betrek je team als dat nodig is.

Signaleringsplan vb

Vragen?