Houd de zaag scherp

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 3

Hoi allemaal, ik ga vandaag mijn boekpresentatie geven over dit boek, houd de zaag scherp. Ik doe mijn les via lessonup. Ik weet niet of jullie dat kennen. Maar daarvoor hebben jullie allemaal een laptop of telefoon nodig en mogen jullie naar lessonup.app gaan en deze code invullen. Je hoeft er nu nog niks mee te doen, dus telefoon mag weer aan de kant. Het wordt later wel duidelijk als je hem nodig hebt. 

Dit verhaal is eigenlijk een soort metafoor voor het leven. Met een scherpe zaag gaat het veel makkelijker. In dit verhaal ben jij de zaag. En soms moet je dus even een stapje terug doen, even pauze nemen, zodat je jezelf kunt opladen en weer effectiever kunt werken. Daar gaat dit boek dus over.

Dit boek is geschreven door Stephen Covey en hij heeft ook een ander boek geschreven, de zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Heeft iemand die toevallig gelezen? Al die zeven eigenschappen draaien om een effectief leven. Houd de zaag scherp is de zevende eigenschap uit dat boek en het is eigenlijk de belangrijkste. In dit boek wordt er even kort ingegaan op de eerste zes eigenschappen. Dus om een beetje een beeld te krijgen, gaan we deze ook even kort langs. Dat doen we aan de hand van een quizje. Ik laat zometeen de eigenschap zien en dan kunnen jullie kiezen welke van de drie omschrijvingen die eigenschap het best samenvat. Daarvoor heb je dus je telefoon/laptop nodig. 

Eigenschap 1:
Wees proactief

1. Reageer vlot op externe omstandigheden
2. Laat je vormen door je omgeving/omstandigheden
3. Neem verantwoordelijkheid voor je eigen keuzes

Proactief zijn betekent dat je niet in een slachtofferrol kruipt. Je laat je niet vormen door je omgeving, maar je weet dat je zelf initiatief kunt nemen en je eigen keuzes kunt maken. 

Eigenschap 2:
Begin met het einde voor ogen

1. Kijk naar de waarden van de samenleving en baseer je leven daarop
2. Werk gericht naar een toekomstig resultaat
3. Een doelloos plan valt gaandeweg wel op zijn plaats

De tweede eigenschap wil zeggen dat je een doel hebt en dat alles wat je doet in lijn is met dat doel. Dus je laat je niet afleiden, maar je weet echt wat je wil. 

Eigenschap 3:
Belangrijke zaken eerst

1. Focus jezelf op zaken die dringend zijn
2. Begin ‘s ochtends meteen met zaken die direct aandacht vragen
3. Jouw prioriteiten komen eerst, ongeacht de omstandigheden

Het is goed om te snappen dat belangrijke en dringende zaken niet hetzelfde zijn. Belangrijke zaken zijn dingen die een bijdrage leveren aan jouw doelen. Dringende zaken komen op je af, die heb je zelf niet bedacht, maar daar zit vaak wel een deadline aan. 

Om dat wat beter te snappen heb ik een soort grafiek gemaakt. Verticaal staat dus in hoeverre iets belangrijk is en horizontaal staat in hoeverre iets dringend is. Iets wat bijvoorbeeld dringend én belangrijk is, is mijn boekpresentatie. Het is in belangrijk, want mijn doel is om de minor te halen. En het is ook dringend, want hij moest vandaag af zijn. Iets wat niet belangrijk én niet dringend is, is bijvoorbeeld bingewatchen. Het heeft niet echt positieve invloed op je doelen en het is ook niet dat iemand je verplicht om het te doen. Dan heb je nog iets wat wel dringend is, maar niet belangrijk. Dat is bijvoorbeeld iemand anders helpen met iets waar je eigenlijk liever nee tegen zegt. Het kan voor diegene wel belangrijk zijn, maar dat is het niet voor jou. En het is wel dringend, want diegene wacht op jouw hulp. Tot slot het belangrijkste stukje en dat zijn zaken die wel belangrijk zijn, maar niet dringend. En dat is dus bijvoorbeeld de zaag scherp houden, oftewel voor jezelf zorgen. Het is wel heel belangrijk, want daardoor kun je beter werken. Maar het is niet dringend, niemand heeft jou een deadline opgelegd om voor jezelf te zorgen. Dus daardoor zien mensen het vaak als niet belangrijk, terwijl het juist zo belangrijk is. Daar meer over zometeen. 

Eigenschap 4:
Denk win-win

1. Zoek naar oplossingen die voor iedereen voordelig zijn
2. Beide partijen zouden in een discussie water bij de wijn moeten doen
3. Jouw eigen belangen zijn het belangrijkst, die moet je niet zomaar opgeven

Gaan we door. Je moet wederzijds respect hebben en denken in termen als wij en niet ik. Door goeie communicatie kun je een oplossing die voor allebei werkt waardoor er niemand hoeft te verliezen. 

Eigenschap 5:
Eerst begrijpen... dan begrepen worden

1. Als je je mening deelt, zou je daarna moeten vragen wat de ander daar van vindt
2. Luister naar anderen voordat je je eigen mening geeft
3. Zoek naar overeenkomsten in het standpunt van jou en een ander

Deze mensen hebben een goede communicatie. Ze zitten niet dom tegen elkaar aan te lullen, maar ze begrijpen elkaar echt.  

Eigenschap 6:
Synergie

1. Door teamwork kun je betere resultaten behalen
2. Verdeel de taken binnen een team en bemoei je niet met de taak van een ander
3. Als jij niet dezelfde manier hebt als een ander, kun je beter niet samenwerken

Lijkt een beetje op win-win. Door een goede samenwerking zou je meer kunnen bereiken dan in je eentje. 

De zevende eigenschap is dus “houd de zaag scherp” en deze is het belangrijkst. Vandaar dus ook dat er een heel boek aan is gewijd. Als je deze eigenschap namelijk goed voor elkaar hebt, heb je meer energie om om te kunnen gaan met uitdagingen.

We leven tegenwoordig in een tijd waarin iedereen altijd maar druk is en waar er veel van je kan worden gevraagd. Daardoor vergeten mensen soms om voor zichzelf te zorgen. Maar wanneer je dat niet doet, kan je op de lange termijn tegen een burn-out aanlopen.

Ik wil even dat jullie weten dat dit gedeelte al in mijn presentatie zat. We hebben dinsdag natuurlijk gehoord dat jaco even een stapje terug zal doen. Maar het is dus niet zo dat ik dit heb toegevoegd door jaco. Maar ik had dit al, het boek gaat daar namelijk toevallig gewoon over

Tegenwoordig heeft namelijk 1 op de 5 werkende mensen een burn-out. Ik vind dat best wel veel en daarom vind ik het ook goed om dit boek te bespreken.

Misschien denk je nou wel van: ja maar dat overkomt mij niet. Ik vind het allemaal hartstikke leuk wat ik doe en ik ben nog zo jong. Maar een burn-out kan echt iedereen overkomen. We gaan dan ook even naar een kort filmpje kijken van iemand die op 22 jarige leeftijd een burn-out kreeg, terwijl zij dat ook nooit had verwacht. 

We weten nu dus dat het belangrijk is om de zaag scherp te houden, maar we weten nog niet hoe we dat dan moeten doen.

Volgens het boek kun je de behoeftes van een mens opdelen in vier dimensies: lichamelijk, spiritueel, geestelijk en sociaal-emotioneel. We gaan daar zo nog wat dieper op in, maar het is dus belangrijk dat je jezelf op al deze onderdelen blijft ontwikkelen. En ze zijn alle vier even belangrijk. Succes in de ene dimensie kan geen compensatie vormen voor verwaarlozing op een ander onderdeel.

Lichamelijk

Dan gaan we even wat dieper in op de verschillende dimensies. We beginnen bij de eerste: lichamelijk. Als jullie denken aan lichamelijke ontwikkeling; waar denk je dan aan? Dan mogen jullie allemaal weer even je telefoon pakken en dan kunnen jullie allemaal via je telefoon woorden typen en die komen dan hier op de mindmap te staan. Dan krijgen we een beeld van waar jullie aan denken. Je kunt ook meerdere woorden invullen als je dat wilt.

Lichamelijk draait inderdaad om sporten, maar dat is niet het enige. Het draait ook om gezond eten, goed slapen en stressmanagement.

Spiritueel

Dan de volgende: spiritueel. Nu mogen jullie hetzelfde doen. Dus schrijf woorden op die jij associeert met spirituele ontwikkeling.

Spiritueel wordt vaak geassocieerd met geloof. Maar dat betekent niet dat je gelovig moet zijn. Naast geloof draait spirituele ontwikkeling namelijk ook om jouw normen & waarden. Dus wat vind jij belangrijk in het leven? voor wie of wat sta jij ’s ochtends op? Dat kun je dus ontwikkelen door levensdoelen voor jezelf te stellen, door de natuur in te gaan of door meer mindful te leven. 

Geestelijk

Dan gaan we door naar geestelijk. Waar denken jullie dan aan?

Geestelijk gaat niet alleen om het leren, zoals je op school leert. Maar je kunt ook leren door bijvoorbeeld documentaires te bekijken, puzzels te maken, een nieuwe taal te leren, een dagboek bij te houden of een hobby te beoefenen. Als jouw hobby voetbal is, valt dat dan weer meer onder lichamelijk. Maar stel je voor je leert heel veel over bepaalde opstelling of tactieken, dan kun je je daarmee wel weer geestelijk ontwikkelen.

Sociaal-emotioneel

Dan de laatste, dat is sociaal-emotioneel. Wat voor associaties hebben jullie daar mee?

Sociaal-emotioneel gaat over relaties. Dat kunnen allerlei soorten relaties zijn. Dat hoeft niet perse romantisch te zijn. Het kunnen ook de relaties met vrienden, klasgenoten of collega’s zijn. Binnen zo’n relatie is het belangrijk dat mensen van jou op aan kunnen, dus je bent betrouwbaar, empathisch en steunend. Om een relatie te ontwikkelen, moet je tijd steken in je relaties.

Waar veel mensen niet meteen aan denken is dat ook de relatie met jezelf hierbij hoort. Die is ook heel belangrijk. Daarmee wordt dus bedoeld dat je jezelf leuk vind en jezelf goed verzorgd. Want als je dat goed doet, weet je ook hoe je voor anderen kunt zorgen.

We gaan nu een bezig met het ontwikkelen van een persoonlijk ontwikkelingsplan. Daarvoor gaan we ons focussen op de eerste dimensie: lichamelijk. Ik wil jullie allemaal vragen of jullie jezelf een cijfer willen geven, in hoeverre je goed scoort in deze dimensie. Denk daarbij dus aan: sport ik genoeg? Eet ik gezond? Slaap ik voldoende? Hoe ga ik om met stress? Een 1 is dan heel slecht en 10 is perfect, kan niet beter. Wees lekker specifiek, dus geef jezelf geen 6, maar bv een 6,2 of juist een 5,7. Schrijf die op.

Ga nu allemaal op volgorde staan van cijfer. De twee buitenste vormen telkens een duo. 

• Opdracht uitleggen

• Rondje doen 
• Hoeft ze niet allemaal te noemen 
• Meeluisteren en nieuwe ideeën opschrijven

Nu gaan we allemaal voor onszelf een doel uitkiezen die haalbaar is. Begin klein. Begin met een activiteit waarvoor je echt gemotiveerd bent. Denk wel realistisch. Het is natuurlijk wel mooi om 5x in de week te sporten, maar als jij nu helemaal niet sport, is dat doel nog best ver weg. Dus deel het doel eventueel op in kleine stapjes. Kies wat uit en schrijf deze op als een affirmatie. “Ik ga elke dag minstens 1,5L water drinken".

Zet nu in je telefoon een reminder of plan de momenten in. Als jij bijvoorbeeld 3x in de week wilt sporten, plan je dit in. Op welke dagen ga je dit doen? Hoe laat? 

Doelen bespreken

Dan het laatste onderdeel; evaluatie. Check na een tijdje gewoon even hoe het gaat. Werkt het zo? Of moet ik wat veranderen? Tijden veranderen, dus ook je interesses en je capaciteiten. Misschien krijg je later een vaste baan en heb je minder tijd om te sporten. Daar moet je je plan dus op aanpassen. Dus evaluatie is niet wat je één keer doet. Maar het is iets wat je moet blijven doen om jezelf te blijven ontwikkelen.

Dat was hem. Ik hoop dat jullie er wat aan hebben gehad en dankjewel voor de aandacht.