T5P8: Dominant en recessief

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Dominant en recessief

Op je tafel:
Laptop
Schrift

Planning

1. Korte terugblik

2. Dominant en recessief

3. Zelf aan de slag (huiswerk)

Korte terugblik

Hoe komt het dat je informatie van beide ouders in je DNA hebt?

Leerdoel

Je kunt omschrijven wat homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief betekenen.

Homozygoot en heterozygoot

Een organisme met een gelijk allelenpaar voor een bepaalde eigenschap noem je homozygoot voor deze eigenschap (homo = gelijk).

Een organisme met een ongelijk allelenpaar voor een bepaalde eigenschap noem je heterozygoot voor deze eigenschap (hetero = ongelijk).

Dominant en recessief

Het dominante allel is het allel wat tot uiting komt in het fenotype. Dus als het allel voor steil haar dominant is, heb jij steil haar.'

Het andere allen is het recessieve allel.

Gensymbolen

Dominante allelen geef je aan met een hoofdletter en recessieve allelen geef je aan met kleine letters.

Dus dominant = A

Recessief = a

Gensymbolen

Homozygoot dominant is dan:
AA

Heterozygoot is dan:
Aa

Homozygoot recessief is dan:

aa

Kruisschema's

Frank is heterozygoot voor bruine ogen. Petra is homozygoot voor blauwe ogen.

Bruin is dominant over blauw.

Hoe geven we de allelen van Frank en Petra aan in letters?

................... X ................. 

Kans berekenen

Frank en Petra krijgen een kind. Hoe groot is de kans dat deze bruine ogen heeft?

X

Frank

Petra

Opdracht

Op je tafel ligt een wisbordje met een stift. Schrijf het juiste antwoord op het wisbordje en steek deze in de lucht wanneer ik dit aangeef.

Wacht dus op het signaal!

Opdracht 1

1. Bart is heterozygoot voor bruine haren en hij krijgt een kindje met Iris die ook heterozygoot is voor bruine haren.

Hoe groot is de kans dat hun kindje een andere haarkleur krijgt dan bruin?

Antwoord

Bart Aa x Aa Iris

De kans op een andere haarkleur dan bruin = 25%

x	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

Opdracht 2

Bij konijnen is een bruine vacht dominant en een zwarte vacht recessief.

Twee konijnen die beide een zwarte vacht hebben krijgen baby's. 

Hoe groot is de kans dat een nakomeling een bruine vacht heeft?

Antwoord

aa x aa

Bruin = A, dus de kans is 0%

x	a	a
a	aa	aa
a	aa	aa

Opdracht 3

Luna is homozygoot voor de dominante eigenschap van blauwe ogen. Rex is heterozygoot voor deze eigenschap.

Hoe groot is de kans dat de nakomelingen blauwe ogen hebben?

Antwoord 

AA x Aa

Blauw is A, dus de kans is 100%

x	A	a
A	AA	Aa
A	AA	Aa

Zelf aan de slag (huiswerk)

Maak alle opdrachten van thema 5, paragraaf 8 dominant en recessief.

Maak een begrippenlijst!

Klaar? Oefen op biologiepagina.nl