Week 2 kruisingen en voorspellingen

• Genetica
• MBO
• Studiejaar 1

Vorige les

Week 2: Kruisingen en voorspellingen

Planing

Herhaling

Mitose en Meiose

Fokken

Dominant recessieve eigenschappen

Homo- en heterozygoot

Kruisingsschema's

Dihybride kruising ***

Cel en chromosomen

Karyogram

Begrippen voor deze les

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant

Recessief

Monogeen kenmerk

Polygeen kenmerk

Monohybride kruising

Dihybride kruising

Sander en Marieke hebben beide een blonde labrador pup gekocht bij dezelfde fokker. Na een jaar valt hen bij de nest-reünie op dat de labrador van Sander veel rustiger en gehoorzamer is dan die van Marieke. Marieke klaagt hierover bij de fokker: "Waarom heb je mij de drukste pup uit het nest gegeven?" Waarom is de "klacht" van Marieke onterecht? Gebruik in je uitleg de woorden genotype, fenotype en milieu.

Benoem een reden waarom verantwoord fokken zo belangrijk is

Belang verantwoord fokken

1. Eigenwaarde van het dier (intrinsieke waarde)
   
2. Welzijn en gezondheid op peil houden
   
3. Behoud van levenskracht en lichamelijke gezondheid of wel; Vitaliteit (gezonde energie om te leven)
   
4. Behoud van soorteigen gedrag
   
5. Behoud van genetische diversiteit (tussen soorten maar ook binnen soorten)
   

Leerdoelen

• Je kan beschrijven wat mitose en meiose is en wat het onderlinge verschil is.
• Je kan in je eigen woorden beschrijven wat een allel is
• Je kunt in je eigen woorden beschrijven wat homo- en heterozygoot is
• Je weet wat het belang is van erfelijkheid bij het verantwoord fokken van dieren
• Je kan zelfstandig een monohybridekruising maken
  
• Je kan zelfstandig een dihybride kruising maken**

Mitose en Meiose

• Mitose: is de celdeling waarbij een exacte kopie van de cel ontstaat. Er ontstaan identieke, gewone cellen bijv. voor kraakbeen of huid
• Meiose: is de celdeling waarbij uit gewone cellen,                     geslachtscellen (eicellen of spermacellen) ontstaan

https:

https:

Extra uitleg mitose en meiose

Extra verdieping met extra (overbodige) informatie: https://www.youtube.com/watch?v=zrKdz93WlVk 

Opdracht definitie begrippen

Maak de opdrachten van hoofdstuk 1 (worden uitgedeeld)

Erfelijkheidsbegrippen

• Homozygoot = fokzuiver, hetzelfde allel komt tweemaal voor

 Bijv ZZ ; kan alleen maar zwart doorgeven
 Je weet zeker welke kleur het dier doorgeeft

• Heterozygoot = niet-fokzuiver, dus 2 verschillende allelen
  

 Bijv Zz ; kan zwart en bruin doorgeven

 Je weet niet zeker welke kleur het dier doorgeeft

• Dominant = overheersend (hoofdletter)
  
• Recessief = ondergeschikt (kleine letter)
  

Monohybride

Enkelvoudige kruising = monohybride kruising 

- Ouders kruisen die verschillen in één eigenschap

Bijv. kleur vacht: zwarte reu / bruine teef

Dominante eigenschap : hoofdletter B

Recessieve eigenschap : kleine letter b

Zwarte hond kan genetisch BB of Bb zijn

Kruisingsschema (monohybride)

B= Zwart | b = Wit

BB x Bb

Bb x Bb

BB x bb

BB x BB

Wat voor nakomelingen levert dit op?

Kruisingsschema

Monohybride kruising video  https://www.youtube.com/watch?v=F8_DHE9o7Lo

Kruisingsschema video https://www.youtube.com/watch?v=1LDuwM8uwTU

Stel, een hond heeft voor vachtkleur een allel bond (P) en een allel effen (p). Welk antwoord is dan juist?

1. Deze hond is bond en heterozygoot
2. Deze hond is effen en heterozygoot
3. Deze hond is bont en homozygoot
4. Deze hond is effen en homozygoot

Ik heb twee witte schapen: een ram en een ooi. In het voorjaar worden er drie lammetjes geboren. twee witten en één zwarte. Welke van de onderstaande beweringen is juist?

1. Zwart is dominant en beide ouders zijn homozygoot voor kleur
2. Wit is dominant en beide ouders zijn homozygoot voor kleur
3. Zwart is dominant en beide ouders zijn heterozygoot voor kleur
4. Wit is dominant en beide ouders zijn heterozygoot voor kleur

Maak de opdrachten

Generaties

Weergaven van generatie waar je mee fokt

P generatie = ouders (P van parents)

F generatie = nakomelingen (F van filium, zoon)

F1 = 1e generatie nakomelingen

F2 = 2e generatie nakomelingen

Dihybride kruising klassikaal

Tweevoudige kruising = dihybride kruising 

dieren verschillen in 2 eigenschappen

Zwart is dominant over bruin (Z-z)

Ruwharig is dominant over gladharig (R-r)

Je kruist 2 zwarte (heterozygoot), ruwharige (heterozygoot) honden met elkaar. 

Kruisingsschema (dihybride)

Hoeveel procent kans heb je om een bruine pup met ruw haar te fokken?

	ZR	Zr	zR	zr
ZR
Zr
zR
zr

Afsluiting

Afsluitende vragen