CMC examentraining

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Tekstsoort

Herken de tekstsoort (uiteenzetting, beschouwing, betoog of een mix) en bepaal het schrijfdoel van de tekst (amuseren, informeren, opiniëren, overtuigen en activeren).

Rode draad

Met behulp van de belangrijkste zinnen, de kernzinnen en het zoeken naar hoofdgedachten van alinea’s, vind je de rode draad van de tekst, de gedachtegang van de schrijver. Op die manier krijg je grip op een ingewikkelde tekst. Pas nadat je de hoofdgedachte hebt gevonden, ga je de bijzaken eraan koppelen.

Vaak staan kernzinnen aan het begin of einde van een alinea.

Tekstverband en tekstfunctie

Signaalwoorden in de tekst geven een verband aan tussen woorden, zinnen of alinea's. Let op signaalwoorden en denk na over de functie van een tekst(-gedeelte). Veel vragen hebben betrekking op verbanden tussen zinnen en/of alinea's.

Voorkom onnodige fouten

Voorkom onnodige fouten zoals:

• Te veel woorden noteren (schrijf een korte samenvatting in een kladversie/herhaal de vraag in je antwoord);
• Noteren van een citaat (zinsgedeelte, zin of zinnen);
• Onduidelijke/onleesbare woorden/letters;
• Lees eerst de hele tekst voordat je aan de vragen begint;
• Beantwoord open vragen met informatie uit de tekst;
• Sla nooit een vraag over.

Soorten examenvragen

• Een tekst indelen
• Functies van een tekst bepalen 
• Woorden of zinnen uit de tekst citeren
• Iets met eigen woorden zeggen / samenvatten
• Hoofdgedachte van een tekstgedeelte vaststellen
• Argumentatieve vragen
• Hoofdgedachte van een tekst bepalen
• Schrijfdoel van een tekst vaststellen

Welk tussenkopje past bij welke alinea?

Wat is de functie van alinea X t.o.v. alinea Y?

Standpunt / (verzwegen) argumenten / redeneringen / aanvaardbaarheid / drogredenen

Gidszinnen

1. aankondigende zinnen

 Wat zijn de belangrijkste oorzaken van dit probleem?

 Welke oplossingen zijn er zoal bedacht?

 Daarvoor is een aantal oorzaken aan te wijzen.

 Voordat we …, moeten we het probleem eerst beter in kaart brengen.

2. zinnen die een stukje (gedeeltelijk) samenvatten of een conclusie bevatten:

 Artsen hebben dus heel lang behandelingen kunnen voorschrijven die zinloos of zelfs schadelijk zijn (in het voorafgaande heeft de auteur het hierover gehad).

 De fout ligt dus niet voor de hand, maar wordt toch vaak gemaakt.

Gidszinnen

3. scharnierende zinnen: zij combineren de samenvatting en aankondiging en hebben dus twee delen:

 Nu we naar de belangrijkste oorzaken hebben gekeken (samengevat), komen we toe aan mogelijke oplossingen (aankondiging).

 Als men rekening houdt met deze beperkingen (samengevat),kan men zich verbazen over de populariteit van homeopathie (aankondiging: hier wordt nu nader op ingegaan).

Lezen in drie stappen

1) Lees de titel, de hele inleiding en het slot. Probeer de titel goed te begrijpen. Uit de inleiding blijkt het onderwerp van de tekst. Soms zien we in de inleiding al wat de hoofdgedachte van de schrijver is, soms zien we de conclusie in het slot. Meestal heb je nu al in de gaten of het een uiteenzetting, beschouwing of betoog is.

2) Lees de eerste (soms ook tweede) en laatste zin van elke tussenalinea. Arceer of onderstreep die als ze belangrijk zijn om de tekst goed te begrijpen.

3) Lees nu de hele tekst. Onderstreep of omcirkel belangrijke signaalwoorden die je helpen om te doorzien hoe de tekst is opgebouwd. (Zo, bijvoorbeeld, zoals, neem … de schrijver geeft voorbeelden die iets aantonen wat hij daarvoor beschreven heeft / De derde mogelijkheid … blijkbaar heeft de schrijver al twee mogelijkheden genoemd ). Arceer of onderstreep de gidszinnen, dit zijn zinnen die je helpen de structuur van de tekst te doorzien.

ONLINE INFORMATIE

alleexamens.nl

Waar wil je uitleg over hebben?