19.2 Beweging in spiervezels 6V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 19.2 Beweging in spiervezels

Doel 19.2 (Alleen SE stof)

- Je kunt beschrijven op welke manier beweging in een spiervezel tot stand komt

Impuls 

1. impuls komt aan bij het

motorische eindplaatje

Impuls 

2. acetylcholine (neurotransmitter)  komt vrij    in de synaps

Impuls 

3. Het sarcolemma (cel-

membraan van de spier-

vezel) depolariseert.

Impuls bereikt sarco-

plasmatisch reticulum

via de t-buisjes.

Impuls 

4. Ca2+ stroomt uit het 

sarcoplasmatisch 

reticulum in de 

spiervezel 

Impuls 

5. Myosine en 

actine schuiven in elkaar,

de spier wordt korter

Impuls 

6. Ca2+ pompen in het sr

pompen het Ca2+ weer

terug in het

sarcoplasmatisch

reticulum

Actine/ myosine

A. Door Ca2+ instroom kan een actieve myosinekop binden aan het actine 

Actine/ myosine

B. ADP laat los van het myosinekopje, daardoor buigt het myosinekopje -> actine verplaatst tov myosine

Actine/ myosine

C. ATP bindt aan het inactieve myosinekopje, myosine laat los van actine

Actine/ myosine

D. ATP wordt ADP + P (mbv ATP-ase), de energie die vrijkomt wordt gebruikt voor het opnieuw buigen van het myosinekopje

Actine/ myosine

Elke ronde verkort de spier

met 1%

Maximaal 30% verkorting

Op welk moment is de myosine kop in 'gespannen' toestand, klaar voor actie?
(zie bron 10 in Nectar)

1. Gebonden met ADP
2. Gebonden met ADP + Pi
3. Gebonden met ATP
4. Ongebonden

Na het overlijden treedt na een halfuur
rigor mortis ('lijkstijfheid') op. Geef hier een verklaring voor.

Filmpje

Wil je extra uitleg over de werking van spieren? Kijk dan het filmpje op de volgende dia (9 min)

Antagonisten

Spieren kunnen alleen uit zichzelf korter worden, niet verlengen. Hiervoor is een antagonist nodig.

Antagonisten

Spieren werken in koppels. Als de ene spier aanspant ontspant de andere.

Bijvoorbeeld buig- en strekspier bovenarm (biceps/ triceps).

De antagonist levert de externe kracht die nodig is om de actine- en myosinefilamenten weer uit elkaar te trekken en de spier te verlengen.

Spierspoeltje

registreert spierspanning

Peeslichaampje

registreert rek in de pees

zorgt voor peesreflex bij te grote rek ter voorkoming van schade aan spieren

Gladde spieren

Kring- en lengtespieren/ straalspieren zijn elkaars antagonisten.

Hartspieren

Hartspiervezels ontspannen doordat het hart volstroomt met bloed - dit levert de externe kracht die nodig is om de myosine-en actinefilamenten weer uit elkaar te trekken.

Snelle en langzame spieren

Hoeveelheid langzame en snelle spiervezels is genetisch bepaald maar kan worden gewijzigd door training

Snelle en langzame spieren

Krachttraining verhoogt het aantal motoreenheden per cel

Snelle en langzame spieren

Duurtraining verhoogt het aantal mitochondrieën per cel en verhoogt de doorbloeding

Door trainen neemt de aanmaak van mitochondriën in spiervezels toe. In welk type spiervezel is dit vooral belangrijk?

1. langzame spiervezels
2. snelle spiervezels
3. gladde spieren
4. antagonisten

Ireen Wüst (zie afbeelding) heeft een heel goede schaatshouding. Zij kan diep buigen, haar rug blijft vrijwel evenwijdig aan het ijs.
Welke spieren zijn in die houding vooral gespannen: de rugspieren of de buikspieren? En hebben die langzame of snelle vezels?

1. de buikspieren zijn vooral gespannen, met langzame vezels
2. De buikspieren zijn vooral gespannen, met snelle vezels.
3. De rugspieren zijn vooral gespannen, met langzame vezels.
4. De rugspieren zijn vooral gespannen, met snelle vezels.

Wat is een antagonist?

1. een spier met een tegengestelde werking
2. een spier met dezelfde werking
3. allemaal pezen bij elkaar
4. Een moeilijk woord

Dus bij uitrekken stuurt een spierspoeltje meer / minder impulsen door naar het czs, deze zorgt er (meestal) voor dat de spier samentrekt / ontspant.

1. meer; ontspant
2. minder; ontspant
3. meer; samentrekt
4. minder; ontspant

welk van de volgende uitspraken over de impulsfrequentie van een sensorisch neuron dat aan een samengetrokken spierspoeltje hangt is juist?

1. de impulssterkte neemt toe
2. de impulssterkte neemt af
3. de impulsfrequentie neemt toe
4. de impulsfrequentie neemt af

Noteer zo veel mogelijk overeenkomsten en verschillen tussen een spierspoeltje en een peeslichaampje

Binastabellen

BINAS 88A - motorisch eindplaatje

BINAS 88I - neurotransmitters (acetylcholine)

BINAS 90B - Langzame en snelle spiervezels

BINAS 90C - bouw dwarsgestreepte spier