Zinsontleding Z1809

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

N E D E R L A N D S

Taalverzorging

Terug naar de basis van grammatica en spelling

Programma 

- Instaptest: Waar sta ik?

- Theorie aanleren d.m.v. opdracht 

- Gezamenlijke oefening

- Zelfstandige opdracht

- Bespreken

- Terugblik lesdoelen, afsluiting les

Doel voor het eind van de les:

- Je weet het verschil tussen taalkundig en redekundig ontleden. 

- Je kent verschillende woordsoorten.

- Je kunt woordsoorten benoemen in een zin.

Komende tijd - wat weet jij hier al van?

woordsoorten benoemen

zinsontleding (ow, pv, gez, lv, mv)

hoofdzinnen en bijzinnen

werkwoordspelling

meervoudsvormen

interpunctie

enz.

Taalkundig ontleden

woorsoorten benoemen

Basis van spelling & grammatica

Zinsontleding kan op twee manieren:

- taalkundig [woordsoorten benoemen]

- redekundig [functie in de zin benoemen]

Zinsontleding kan op twee manieren:

- taalkundig [woordsoorten benoemen]

lidwoord, werkwoord, voornaamwoord, voorzetsel, telwoord, bijvoeglijk naamwoord, bijwoord  enz.

- redekundig [functie in de zin benoemen]

onderwerp, persoonsvorm, gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp   enz.

Zinsontleding (2 manieren)

- taalkundig     [woordsoorten benoemen]

- redekundig    [functie in de zin benoemen]

Bijv:        Hij     koopt    een      huis  

               vnw    ww       lw        znw      [taalkundig]

               Hij     koopt    een       huis
               ow      pv                lv             [redekundig] 

De kalkoenfilet snijdt hij eerst in plakjes.
Het onderwerp is ...

1. de kalkoenfilet
2. snijdt
3. hij
4. plakjes

Op school berg ik de boeken op in mijn kluis.
Wat is waar?

1. ow = op school
2. pv = ik
3. lv = de boeken
4. gez = op in mijn kluis

Op, aan, onder, voor, tussen, sinds, tussen, achter, naast.
Deze woorden zijn ....

1. lidwoorden
2. bijwoorden
3. voorzetsels
4. voegwoorden

Welk woordsoort zegt iets (geeft extra info) over een zelfstandig naamwoord?

1. bijvoeglijk naamwoord
2. voornaamwoord
3. lidwoord
4. bijwoord

Hoeveel lidwoorden zijn er?

1. twee
2. drie
3. zes
4. zeven

Er bestaan veel voornaamwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Woordsoorten   >

werkwoord

zelfstandig naamwoord

lidwoord

bijvoeglijk naamwoord

bijwoord

voornaamwoord

(rang)telwoord

voorzetsel

voegwoord

Theorie aanleren d.m.v. opdracht 

Groepjes maken (zoek zelf een plekje)

'Expert' worden van jullie onderwerp

Onderwerp presenteren/aan elkaar uitleggen

Expert worden van jouw onderwerp:

- begrijpen waar het over gaat

- dit kunnen uitleggen

-2x  voorbeeldzin (voor bij de uitleg)

- 1x oefenzin (voor de klas)

Bijwoorden

zegt iets over een werkwoord, zin, znw, bijv nw

bepaalt iets 'nader'   >  geeft extra info 

Voornaamwoord (meerdere soorten):

- persoonlijk vnw 

- bezittelijk vnw
(geeft bezit aan: uw, mijn, jouw, zijn, haar)

- vragend vnw (hoe? waarom? wie? waar? wat?

- aanwijzend vnw

Begrijp ik het?

Taalkundig ontleden:

1. Sinds een paar weken werkt Saïd als medewerker in het ziekenhuis.

2. Ik oriënteer me op een vervolgstudie in het hbo.

Begrijp ik het?

Zinsdeelproef: wat past er allemaal voor de persoonsvorm?

Redekundig ontleden:

1. Emma legt haar boeken in haar kluisje. 

2. Ellen's vriend heeft gisteren gesolliciteerd naar de functie van assistent-leidinggevende.

Volgorde zinsontleding(!)

1.  persoonsvorm

2. zinsdeelproef

3. (ww/nw) gezegde

4. onderwerp

5. lijdend voorwerp

6. meewerkend voorwerp

Aan de slag!

Maak het volgende:

op blz. 209 > opdracht 1 > alle woorden hier benoemen!

Doel voor het eind van de les:

- Je weet het verschil tussen taalkundig en redekundig ontleden. 

- Je kent verschillende woordsoorten.

- Je kunt woordsoorten benoemen in een zin.

Hoe kijk jij terug op de lesdoelen?
Wel/niet behaald? Wat gaat goed? Wat vind je lastig? Vul in!