2.2 Plein M

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Plein M | 2.2 Stromingen in de samenleving

In deze lessen:

• Uitbreiding van het kiesrecht
• Openbaar onderwijs
• Strijd voor het onderwijs
• Stromingen
• Aletta Jacobs
• Opdracht

Uitbreiding van het kiesrecht

• 1815, alleen rijke mannen stemmen
•  Veel kritiek en onvrede 
• 1917, algemeen mannenkiesrecht
• 1917, passief kiesrecht voor vrouwen
• 1919, algemeen kiesrecht (iedereen actief en passief!)
• Ontstaan Parlementaire Democratie

Actief kiesrecht = stemmen 

Passief kiesrecht = verkiesbaar stellen

Onderwijs werd verplicht

• 19e eeuw, kinderarbeid!
• Wet die dat veranderde? Kinderwetje van.......
•  Leerplichtwet 1900

Nederland werd pas echt een parlementaire democratie door de invoering van het algemeen vrouwenkiesrecht in 1919.

De Nederlandse democratie

Nederland is...

- Parlementaire(parlement 1e en 2e kamer) = volksvertegenwoordigers

- Democratie = Burgers besturen zichzelf

Dus: Burgers besturen zichzelf via de volksvertegenwoordigers

Maar ook...

- Constitutionele = Macht wordt beperkt door de grondwet.

- Monarchie = Koning is staatshoofd

Politieke stromingen

Stroming	Uitleg
Socialisme	Zij vinden dat de overheid op moet komen voor de zwakkeren in de samenleving, grote rol overheid
Confessionelen	Zij vinden geloof en de normen en waarden die daarbij horen belangrijk. Rol overheid indien nodig
Liberalisme	Zij vinden vooral vrijheid belangrijk. De overheid moet niet te veel regelen. Kleine rol overheid

Lezen

blz 60 en blz 61

Basis: blz 54 en 55

Maken: opdrachten 3-4-5

"Hoe helpt onderwijs bij de emancipatie van arme mensen?"

Emancipatie > betekent gelijkheid

Lezen!

Bladzijde 61: Strijd voor gelijkheid

Maken:

Opdracht 5-6-7

Strijd over het  onderwijs

• Gelovigen wilden ook hun eigen scholen
• Confessionelen: gelovige
• Maar kregen geen geld van de overheid 
• Richtten politieke partijen op
• 1917, onderwijswet: Iedere school kreeg geld van de overheid, als ze zich aan de regels hielden, er was wel controle.
• Overheid betaald nu ook de bijzondere scholen, ook dalton, vrije school etc.

Politieke partijen

Politieke partij	Afkorting	Stroming
Partij van de Arbeid, Socialistische partij	PVDA- SP	Socialisme
Christen Democratisch Appel, Staatkundig gereformeerde partij	CDA-SGP	Confessionalisme
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, Democraten 66	VVD-D66	Liberalisme

Maken

Opdrachten 8

Opdracht!

Ik deel nu een opdracht uit, jullie hebben hier 15 minuten de tijd voor.

5 politieke stromingen

Liberalisme > Vrijheid-Verantwoordelijkheid

Communisme > Revolutie, volk in opstand, dan gelijk

Socialisme > Voor elkaar zorgen, ook voor zwakkere

Conservatisme > Alles zo houden als het is, houden niet van verandering als dan langzaam.

Confessionalisme > Geloof belangrijkste, leven naar deze normen en waarden

Rol voor de overheid?

Liberalisme > Klein!

Communisme > Groot!

Socialisme > Groot!

Conservatisme > Klein, overheid niet te veel bemoeien

Confessionalisme > Alleen als het niet kan worden opgelost in gemeenschap van het geloof

Abraham Kuyper

Hij richtte de ARP op een Christelijke politieke partij.

Dit was dus een confessionele partij > geloof!

Zo kreeg hij het voor elkaar dat er subsidie kwam voor Christelijke scholen, hij ruilde dit recht met de liberalen die graag kiesrecht voor vrouwen wilden. 

Stromingen

• Liberalisme :Meer vrijheid voor burgers, eigen verantwoordelijkheid > minder overheid



• Confessionalisme: Geloof centraal, waarden kerk. Meer gemeenschap > overheid in nood
• Socialisme: Komen op voor zwakkere in de samenleving > meer overheid

Links en rechts

Volksvertegenwoordiging, vertegenwoordigen het volk.

• Hoe? Door te stemmen kiezen wij de volksvertegenwoordiging > tweede kamer!
• Gemeenteraad.
• Provinciale Staten
• Europees Parlement

Algemeen kiesrecht

Voor 1919 mochten alleen mannen in Nederland stemmen. Onder leiding van Aletta Jacobs hebben vrouwen hier jarenlang tegen gedemonstreerd. In 1919 kregen vrouwen ook het recht om te stemmen (algemeen kiesrecht).

Algemeen kiesrecht = passief EN actief kiesrecht!

Kiesrecht

Nederland kent kiesrecht voor iedereen: 

• Vanaf 1919
• Actief: Stemmen
• Passief: Verkiesbaar stellen

Kandidaat

• Lid van een politieke partij.
• Iemand op wie je kunt stemmen. 

Stel je je verkiesbaar: passief kiesrecht

Ga je naar de stembus: actief kiesrecht

Opdracht voor cijfer!

Oprichten politieke partij

Stap 1:  Bekijk op internet het partijprogramma van een aantal partijen:  VVD-SP-CDA-PVV-PVDA/GL: GOOGLE! 

- Je bedenkt welke standpunten jij belangrijk vindt en kunt een passende naam en slogan hierbij bedenken. Je kan het bijna nooit eens zijn met alle standpunten van een partij, dus zoek tussen verschillende partijen.

www.nemokennislink.nl

Dus wat ga je doen?

Je maakt een poster of een PowerPoint

• Naam vd Partij
  
• Slogan: pakkende zin! Bijvoorbeeld: Samen sterk!
  

• Logo
• Standpunten ( wat vind jij belangrijk) minimaal 5.
• Bij welke stroming hoort jouw partij? Liberalisme-Confessionalisme-Socialisme? Vrijheid of juist elkaar helpen?
• Welk onderwerp is voor jouw partij het belangrijkste, dit moet ik terug kunnen zien in naam of logo.
  

Voorbeelden onderwerpen standpunten

* Milieu

* Woningnood

* Gezondheidszorg

* Openbaar vervoer

* Vluchtelingen

* Defensie ( leger)

* Onderwijs

Kies er hier 5 van en bedenk het standpunt van je nieuwe partij op deze onderwerpen!

Vrijheid en eigen verantwoordelijkheid of elkaar juist helpen?

jongerenkieswijzer.nl

Socialisten

Kwamen op voor de rechten van arbeiders.

PVDA > Socialistische partij!

Partij van de arbeid

Communisten

Ongelijkheid verandert alleen met een revolutie.

Wat was dat ook als weer een revolutie?

Conservatieven

Macht bij koning en adel, het moet zo blijven zoals het is Conservatieven houden niet van verandering. 

video.scholieren.com

Huiswerk

Opdrachten: 9

En de herhaling. 

video.scholieren.com