Maatschappijleer|Criminaliteit|Paragraaf 9.1|

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Criminaliteit

Criminaliteit 

Paragraaf 9.1 Wat is criminaliteit?

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• Weet jij het verschil tussen asociaal gedrag en strafbaar gedrag en kan je dit benoemen.
• Weet jij het verschil tussen overtredingen en misdrijven en kan je benoemen wat het verschil is.
• Weet jij dat strafbare feiten afhankelijk is van plaats en tijd en kan je benoemen waarom dat zo is. 
• Weet jij wat materiele en immateriële gevolgen is en het verschil tussen deze twee.
• Kan jij Nederland kenmerken als een rechtsstaat en kan jij deze kenmerken benoemen. 

Asociaal of ook strafbaar?

Wanneer wordt asociaal gedrag strafbaar?

Asociaal gedrag                   Je houdt geen rekening met anderen.

- Bijv. Roddelen of geen plek in de bus geven aan een zwangere vrouw.

Strafbaar gedrag                  Als je de wetregels overtreedt. Je pleegt dan een delict.- Bijv. Door rood rijden of iemand bedreigen.

  

Overtredingen

• Minder ernstige(lichte) strafbare feiten. 
• Wordt meestal door een kantonrechter behandeld.
• Meestal met een boete afgedaan. 
• Meestal een geldboete.
• Bijvoorbeeld: door rood rijden, vissen zonder vispas, zwartrijden of wildplassen.

Misdrijven

• Ernstige strafbare feiten.
• Veel erger dan een overtreding.
• Altijd een officier van justitie bij betrokken.
• Niet snel een geldboete maar sneller een hechtenis of taakstraf. 

• Bijvoorbeeld: rijden onder invloed, mishandeling, drugshandel, diefstal of moord.

Misdrijf of overtreding?

Opgepakt voor een misdrijf?

Wanneer je voor een misdrijf wordt opgepakt, horen daar zwaardere maatregelen bij: 

• Je wordt door de politie verhoord  en moet misschien voor langere tijd op het bureau blijven. 
• Er gelden bij veroordeling zwaardere straffen. 
• Als je ouder bent dan 12 jaar krijg je een strafblad.

Wanneer ben je crimineel?

• Niet iedereen die een overtreding begaat, is meteen crimineel. 
• Meestal noem je iemand crimineel wanneer er sprake is van een misdrijf.
• Criminaliteit               Alle misdrijven zoals die in de wet staan.

Afhankelijk van tijd en plaats

Wat wel of niet strafbaar is, verschilt per tijd en plaats(plaatsgebonden).

• In Nederland was het vroeger verboden om overspel te plegen. In sommige landen is dit nu nog steeds zo. 
• Vroeger hadden we geen wetten over internetcriminaliteit , zoals het hacken of verspreiden van virussen. Die zijn er nu wel. 

Het Wetboek van Strafrecht wordt daarom af en toe aangepast aan de nieuwe tijd en nieuwe wensen. 

Rechtsstaat

Nederland is een rechtstaat.

Twee belangrijke dingen zijn vastgelegd:

• De burgers moeten zich aan de wet houden en krijgen straf als ze dat niet doen.
• De overheid moet zich óók aan de wet houden. De politie mag daarom bijvoorbeeld niet zonder reden je huis doorzoeken. Ook een politieagent kan daarom een straf krijgen. 

• Slapeloze nachten

Criminaliteit veroorzaakt veel schade bij burgers. 

We onderscheiden twee soorten gevolgen:

• Materiele gevolgen                   Schade die je kunt berekenen in geld. 

• (Im)Niet-materiele gevolgen              Gevolgen die je niet in geld kunt uitdrukken. 

Benoem het verschil tussen overtredingen en misdrijven.

Waarom is strafbare feiten afhankelijk van tijd en plaats?

Waarom is Nederland een rechtstaat? Gebruik in je antwoord de kenmerken van een rechtstaat.

Er is vorige week ingebroken in het huis van Sophie, zij kan niet meer slapen doordat zij angst heeft. Is een.... gevolg

1. Materiele
2. Immateriële

Een wond dat pijn doet, is een .... gevolg

1. Immateriële
2. Materiele

Je telefoon wordt gestolen, jij kunt geen berichten meer sturen naar je moeder. Is een...... gevolg

1. Immateriële
2. Materiele

Ramen van je huis worden kapot geslagen. Dit is een voorbeeld van een ..... gevolg.

1. Materiele
2. Immateriële

Wat is het verschil tussen asociaal gedrag en strafbaar gedrag?

Aan de slag

Hoofdstuk 9 Criminaliteit. Paragraaf 9.1, opdracht 1 t/m 12(10b mag je overslaan).

Tekstboek: blz. 138 en 139.

Werkboek: blz. 166 en 168.