Hoofdstuk 9 – Ziek zijn en behandeling

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 9 – Ziek zijn en behandeling

Startopdracht:

Pak je boek

Lees de theorie van hoofdstuk 8 nog eens door

Planning:

• Theorie hoofdstuk 9 theorie behandelen
• Verschillende ziektes
• Opdrachten maken
• Oefenen met praktijk situaties

Doel van de les

Aan het einde van de les ken ik minimaal 2 verschillende ziektes. Ik kan hierbij de oorzaken, symptomen en behandeling benoemen.

Vorige les:

• Verschillende wonden en ander letsel
• Infectie = Besmetting met een virus of bacterie, waardoor je ziek kunt worden.
• Je spreekt van verslikken als er eten in je luchtpijp komt.
• Je spreekt van verstikken als de luchtpijp wordt belemmerd, het slachtoffer kan niet meer hoesten en raakt buiten bewustzijn.

Kinderziekten 

Een infectieziekte kan veroorzaakt worden door:

• een virus: verkoudheid, mazelen of waterpokken 
• een bacterie: kinkhoest of roodvonk

Vaccinatie = inenten: 

Geeft een goede en veilige bescherming 

tegen infectieziekten

De griep (influenza)

De griep of influenza:

• een ziekte waarbij de luchtwegen geïnfecteerd zijn
• treedt op in de winter en vroeg in het voorjaar
• incubatietijd is één tot vier dagen

Incubatie = de tijd tussen het moment van besmetting en de dag dat de ziekte uitbreekt

Symptomen zijn: 

• vermoeidheid, 
• koorts, soms met koude rillingen,
• keelpijn en een droge hoest

De griep (influenza)

De griep of influenza:

• een ziekte waarbij de luchtwegen geïnfecteerd zijn
• treedt op in de winter en vroeg in het voorjaar
• incubatietijd is één tot vier dagen

Incubatie = de tijd tussen het moment van besmetting en de dag dat de ziekte uitbreekt

Symptomen zijn: 

• vermoeidheid, 
• koorts, soms met koude rillingen,
• keelpijn en een droge hoest

Opdracht 9.03 (blz. 284)

Opdracht 9.05 (blz. 287)

COPD

Chronische bronchitis en longemfyseem

Longen werken niet meer goed doordat ze ontstoken zijn of doordat er longblaasjes verloren gaan

• Ontstaat meestal pas op oudere leeftijd

Oorzaak COPD: 

Roken zorgt dat de longen geprikkeld worden 

> longen raken ontstoken

Astma

• Chronische ontsteking van de luchtwegen
• De longen zijn snel geïrriteerd en gevoelig voor rook, uitlaatgassen of huisdieren
• Komt voor in combinatie met een allergie 

Oorzaak Astma: 

Ontsteking van de luchtwegen

Erfelijkheid: astma zit vaak in de familie

Kanker

Kanker is een verzamelnaam van meer dan honderd ziektes; 

• Longkanker
• Darmkanker
• Borstkanker
• Prostaatkanker

Kanker komt voor in allerlei leeftijdsgroepen

Opdracht 9.09 (blz. 295)

Dementie

• verzamelnaam voor meer dan vijftig ziektes
• het gedrag verandert 
• het denkvermogen gaat achteruit
• ongeneeslijke hersenziekte

• Meest voorkomende vorm = 
• Ziekte van Alzheimer

Aan de slag

Lezen + maken Hoofdstuk 9

Opdracht 9.01 t/m 9.10 (blz. 279 t/m 299)

Deelopdracht 1: een ziekte (alleen blz. 114)

Deelopdracht 2: folder maken over dementie (blz. 116)

Oefenen met de EHBO praktijkopdrachten

Ziekte van Alzheimer

Oorzaken:

• Nog onbekend
• Leeftijd - hoe hoger de leeftijd hoe, hoe groter de kans op deze aandoening
• Opeenhoping van eiwitten in de hersenen waardoor hersencellen afsterven

Symptomen:

• Vergeten van alledaagse dingen 
• Verdwalen in een bekende omgeving
• Besef voor tijd is weg
• Gedrag en karakter kan veranderen

Hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten: 

• Verzamelnaam voor alle aandoeningen aan het hart en/of de bloedvaten
• Eén op de vier Nederlanders overlijdt aan deze ziekte 
• Belangrijkste doodsoorzaak

Soorten hart- en vaatziekten in groepen ingedeeld:

• Aangeboren hartafwijkingen
• Hartaandoeningen doordat bloedvaten vernauwd of geblokkeerd zijn
• Een infectie of ontsteking van het hart
• Overige aandoeningen, zoals een hartklepafwijking of hartritmestoornissen

Hart- en vaatziekten

Oorzaak:

• Ongezonde leefstijl; roken, te veel/te vet eten
• Hoge bloeddruk 
• Diabetes 
• Erfelijke factoren 

Symptomen, o.a.: 

• Pijn op de borst - benauwdheid
• Hartkloppingen 
• Blijvende vermoeidheid
• Krachtverlies in armen of benen

Onwel worden

Beroerte 

• Ook CVA genoemd = Cerebro Vasculair Accident / een ongeluk in de hersenen
• Verzamelnaam voor verschillende problemen met de bloedvoorziening van de hersenen
• Een deel van de hersenen krijgt geen zuurstof 

Drie vormen: 

• TIA: tijdelijk tekort aan zuurstof in de hersenen door bloedstolsel dat weer snel oplost
• Herseninfarct: ader raakt verstopt door bloedstolsel waardoor een deel van de hersenen geen zuurstof krijgt
• Hersenbloeding: een lek in een hersenbloedvat

Medicijnen

 Vrij verkrijgbare medicijnen:

• Te koop bij apotheek, drogist, supermarkt, benzinestation
• Geen recept van arts/specialist nodig
• Bijvoorbeeld; paracetamol, hoestdrank

Medicijnen op recept 

Verschillende soorten medicijnen – toedieningsvormen:

Tabletvorm, Capsule of poeder, Injectie, Zetpil, Neusspray of inhalator, (Oog/oor)Druppels , Zalven voor de huid

Medicijnen op recept

Enkele voorwaarden recept:

• Naam en geboorte datum van de zorgvrager
• Naam van het medicijn
• Dosering
• Wijze van toepassing
• Tijdstip van toediening
• Omstandigheid voor inname; bijvoorbeeld bij misselijkheid
• Bijzondere risico’s 

Vitaminen en mineralen

Vitaminen en mineralen:

• Onmisbaar voor de gezondheid en groei
• Aanvulling vanuit voedsel is noodzakelijk

Vitamine C en kalium; in groenten en fruit 

Vitamine B, eiwit en ijzer; in brood, aardappelen, rijst en pasta

Eiwit, ijzer, calcium en B-vitamines; in vlees, vet en ei 

Vitamine A, D en E; in vetten en olie

Water; in dranken 

Opdracht 9.13 (blz. 304)

Aan de slag

Lezen + maken Hoofdstuk 9

Opdracht 9.10 t/m 9.19 (blz. 297 t/m 314)