H9 Ziek zijn en behandelen en afsluiten met wonden maken

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

H9 ziek zijn en behandeling en in het laatste uur wonden maken

Basis regels in de klas:

• Als de docent of mede leerling aan het woord is praat je daar niet doorheen
• Niet schreeuwen door de klas, ook niet lopen (eerst vragen)
• 2x waarschuwen, 3e keer is apart zitten --> 4e keer is eruit maar.... goed gedrag wordt natuurlijk ook weer beloond.

Inleiding les vandaag

In de zorg heb je te maken met kinderen en volwassenen die ziek zijn. Er zijn veel verschillende oorzaken.

Denk aan niet lekker voelen (griep) maar ook chronische ziektes:

Wat is chronisch ziek zijn?

• een ziekte die lange tijd voortduurt. zoals: astma, hart- en vaatziekten, kanker, dementie en herseninfarct.

Leerdoelen voor vandaag:

Leer je wat chronisch ziek zijn betekend,

Leer je wat de symptomen zijn van oa. voedselvergiftiging, COPD en dementie.

En leer je wat de begrippen, Allergie en incubatietijd inhouden

Kinderziekte

Een infectieziekte kan veroorzaakt worden door:

een virus: verkoudheid, mazelen of waterpokken

een bacterie: kinkhoest of roodvonk

Vaccinatie = inenten

Geeft een goede en veilige bescherming tegen infectieziekten

De griep

De griep of influenza:

een ziekte waarbij de luchtwegen geïnfecteerd zijn

treedt op in de winter en vroeg in het voorjaar

incubatietijd is één tot vier dagen

Wat is Incubatietijd =

• de tijd tussen het moment van besmetting en de dag dat de ziekte uitbreekt

Vermoeidheid, koorts, soms met koude rillingen, keelpijn en een droge hoest

Voedselvergiftiging

Voedselvergiftiging:

Plotseling ziek,  door ziekmakende stof in eten of drinken

Salmonellabacterie - in vlees, eieren, melk, vis

Via rauw dierlijk voedsel, door onvoldoende hygiëne

Incubatietijd is 12 tot 36 uur na besmetting

Symptomen:

misselijkheid, braken

Buikpijn en diarree

koorts en diarree

Lichaamstemperatuur meten

oraal: onder de tong, verschil tussen 3-5 graden en
             altijd 0,3 graden erbij op tellen

rectaal: meest betrouwbaar, direct de temperatuur van het lichaam

in het oor: oor thermometer, naast rectaal ook betrouwbaar

onder de oksel: 0,5 tot 0,7 graden verschil met de werkelijke temperatuur en

                                 altijd 0,5 graden eraf halen.

Maak tot en met opdracht 9.05 (blz 280)

COPD  Chronische bronchitis en longemfyseem

Longen werken niet meer goed doordat ze ontstoken zijn of doordat er longblaasjes verloren gaan.

ontstaat meestal pas op oudere leeftijd

Oorzaak COPD:

Roken zorgt dat de longen geprikkeld worden > longen raken ontstoken

Behandeling COPD:  

Kan niet genezen worden, behandeling is om klachten te verminderen. 

Symptomen COPD

Hoesten - wordt ook wel een rokershoest genoemd

• Benauwdheid (ademtekort)
• Hoesten (veel slijm in je longen)
• Kortademig (hoe erger de COPD

       hoe sneller je buitenadem bent)

• Weinig energie (door te weinig adem)

Astma

Chronische ontsteking van de luchtwegen

De longen zijn snel geïrriteerd en gevoelig voor rook, uitlaatgassen of huisdieren

Komt voor in combinatie met een allergie =  

• een reactie van het lichaam op stoffen van buitenaf

Oorzaak Astma:

voortdurend kleine ontsteking in de luchtwegen

Erfelijkheid: astma zit vaak in de familie

Symptomen Astma

Benauwdheid

Door benauwdheid angst en transpireren

Hoesten

Piepende ademhaling

Kanker

Kanker is een verzamelnaam van meer dan honderd ziektes en 

komt voor in allerlei leeftijdsgroepen

Enkele oorzaken van kanker:

Ongezonde voeding en leefstijl; overgewicht, roken, alcohol

Erfelijke aanleg

Overmatige blootstelling aan zon

In contact komen met kankerverwekkende stoffen

Dementie

Verzamelnaam voor meer dan vijftig ziektes

• het gedrag verandert
• het denkvermogen gaat achteruit
  
• ongeneeslijke hersenziekte
  

Meest voorkomende vorm = Ziekte van Alzheimer

Ziekte van Alzheimer

Oorzaken: nog onbekend

Leeftijd - hoe hoger de leeftijd hoe, hoe groter de kans op deze aandoening

Opeenhoping van eiwitten in de hersenen waardoor hersencellen afsterven

Symptomen:

• Vergeten van alledaagse dingen
  
• Verdwalen in een bekende omgeving
  
• Besef voor tijd is weg
  
• Gedrag en karakter kan veranderen
  

Maak tot en met opdracht 9.10 

Hart- en vaatziekten

Verzamelnaam voor alle aandoeningen aan het hart en/of de bloedvaten

Eén op de vier Nederlanders overlijdt aan deze ziekte

Belangrijkste doodsoorzaak

Soorten hart- en vaatziekten in groepen ingedeeld

• Aangeboren hartafwijkingen
  
• Hartaandoeningen doordat bloedvaten vernauwd of geblokkeerd zijn
  
• Een infectie of ontsteking van het hart
  
• Overige aandoeningen, zoals een hartklepafwijking of hartritmestoornissen
  

Belangrijkste oorzaken

Ongezonde leefstijl; roken, overgewicht (te veel/te vet eten) 

Hoge bloeddruk

Diabetes (suikerziekte)

Erfelijke factoren

Stress

Symptomen

Pijn op de borst - benauwdheid

Hartkloppingen - onregelmatige hartslag

Blijvende vermoeidheid

Krachtverlies in armen of benen, pijn in de benen

Onwel worden

Transpireren, misselijkheid

Beroerte

Ook CVA genoemd = Cerebro Vasculair Accident / een ongeluk in de hersenen

Verzamelnaam voor verschillende problemen met de bloedvoorziening van de hersenen

Een deel van de hersenen krijgt geen zuurstof

Beroerte - 3 vormen

1. TIA: tijdelijk tekort aan zuurstof in de hersenen door bloedstolsel dat weer snel oplost

2. Herseninfarct: ader raakt verstopt door bloedstolsel waardoor een deel van de hersenen geen zuurstof krijgt

3.Hersenbloeding: een lek in een hersenbloedvat

Symptomen

Ga naar blz 304 van je boek, we maken samen opdracht 9.13

Medicijnen

1. Vrij verkrijgbare medicijnen

Te koop bij apotheek, drogist, supermarkt, benzinestation

Geen recept van arts/specialist nodig

Bijvoorbeeld; paracetamol, hoestdrank

2. Medicijnen op recept

Verschillende soorten medicijnen – toedieningsvormen:

Tabletten, Capsule, poeder of zetpil

Injecties

Neusspray of inhalator

(Oog/oor)Druppels of zalven voor de huid

Lees altijd de bijsluiter =

• Is een folder met informatie over een geneesmiddel. Is wettelijk verplicht en wordt streng gecontroleerd. Staan ook bijwerkingen in, dit is een ongewenst effect van een medicijn. 

Ook belangrijk zijn vitaminen en mineralen

Zo zit er in:

Groente en fruit: Onder andere Vitamine C, 

Brood, aardappelen, rijst en pasta: Vitamine B, 

Vlees, vet en ei: Eiwit, ijzer, calcium en B-vitamines,

Vetten en Olie: Vitamine A, D en E

Dranken: Water

Terugkomen op de leerdoelen

Wat betekend Chronische ziek zijn?

• een ziekte die lange tijd voortduurt. 

Wat zijn de symptomen zijn van COPD?

• Benauwdheid, hoesten, kortademig, weinig energie

Wat is incubatietijd?

• De tijd tussen moment van besmetting en de dag van ziek worden.

Nog tijd om H9 af te maken, anders is H9 afmaken huiswerk voor na de vakantie.

Wonden maken

Kies een wondsoort en maak deze na. Je mag een van de volgende foto's gebruiken.

Bedenk daarbij ook hoe je de wond zou verbinden? 
Pleister? Snelverband? Hecht strips?

Benodigdheden

Haarwax

Bloem

Rode lippenstift

Zwarte oogschaduw

Kerrie

Paprikapoeder

Vaseline

Nepbloed of ketchup

Vuilniszak of A3 papier om op te werken, Kom +  Lepel + Vork + Kwastje