2.3 Het stroomgebied van de Rijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Weekplenda

Week 47	Week 48	Week 49	Week 50	Week 51
H2 §3	H2 §1 en §2 herhalen SO H2 §1 en §2	Sint H2 §4	H2 §1t/m§4 herhalen Rep H2 §1t/m§4	Rep bespreken Kerst

Wat is een gletsjer?

1. Laag gelegen ijsmassa's die langzaam stromen.
2. Hoog gelegen ijsmassa's die heel langzaam naar beneden stromen.
3. Rivieren die het ijs vanuit de bergen transporteren.
4. Koude gebieden in het binnenland waar een landklimaat overheerst. (sneeuwklimaat)

Een gletsjer ontstaat in een ...

1. morene
2. dal
3. firnbekken
4. gletsjertunnel

Een gletsjer zorgt voor ...

1. verwering
2. erosie
3. beide
4. sneeuw

Hoe heet het gletsjerpuin dat onder een gletsjer ligt?

1. grondmorene
2. grondpuin
3. grondel
4. eindmorene

Gletsjers zorgen voor ...

1. V-dalen
2. U-dalen

gesteente

graniet

gesteente

basalt

gesteente

dolomiet

Vraag 6 paragraaf 2.1

Vraag 8 paragraaf 2.1

Kenmerken jonge gebergten

- hoog

- steil

- spitse bergtoppen

- diepe dalen

Kenmerken oude bergtoppen

- flauwe hellingen

- afgeronde toppen

- lagere bergen

Vraag 6 paragraaf 2.2

gletsjer

gletsjerpoort

zijmorenen

firnbekken

2.3 Het stroomgebied van de Rijn

Lesdoel

Aan het einde van de les kan je:

Beschrijven hoe een rivier zich gedraagt in de boven-, midden- en de benedenloop.

Benodigde voorkennis 

Je weet wat een regen-, smeltwater en gemengde rivier is.
Je weet wat stroomafwaarts is.
Je weet wat het debiet is.
Je weet wat klimaatverandering is.

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De Rijn bij de Duitse stad Boppard.

mooie meander

Afbraak en opbouw: ijs, water en wind BB 122

De Rijn

Boven-Rijnse Laagvlakte

Midden-Rijn

Benedenloop van de Rijn

Lengteprofiel rivier B95

Bovenloop

gemengde rivier

Rivier die behalve regenwater ook smeltwater van gletsjers afvoert.

groot verhang

Het hoogteverschil per kilometer is groot.

Veel verwering en erosie

Met name erosie in de diepte, de rivier snijdt zich in het steen.

meer kenmerken

dichtbij de bron, v-vormige dalen, diepe dalen, steile wanden

Middenloop

ook regen rivieren

afnemend stroomsnelheid

ontstaan meanders

Natuurlijke bochten in een rivier.

meer kenmerken

sediment afzetting, lagere stroomsnelheid, minder insnijding, de rivieren zijn breed.

ontstaan hoefijzermeer

Meanderen B122

Benedenloop

klein verhang

Het hoogteverschil per kilometer is klein.

lage stroomsnelheid

sedimentatie en deltavorming

meer kenmerken

Dichtbij de monding van de rivier, vaak door laagland, weinig erosie, veel meanderen.

Afnemende vertragingstijd B96

Vertragingstijd geeft aan hoe snel dat de gevallen neerslag wordt afgevoerd in combinatie met het moment dat het waterpeil stroomafwaarts stijgt.

Versteniging zorgt voor een korte vertragingstijd. 

Ontbossing zorgt voor een korte vertragingstijd.

Stroomgebied B94 Rijn en Maas

Atlaskaart

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

Actualiteit

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

De Midden-Rijn

Lesdoel

Aan het einde van de les kan je:

Beschrijven hoe een rivier zich gedraagt in de boven-, midden- en de benedenloop.

1. Lees de tekst van 2.3 Het 

    stoomgebied van de Rijn zelf door in 

    je boek of in Learnbeat. 

2. Maak de opdrachten in Learnbeat     

     1, 2, 3b, 4abc, 5, 7 t/m 11 Tip! Voor 

     opdracht 3 en 4 heb je een atlas 

     nodig!

3. Maak een samenvatting, noteer de 

     zwarte en blauwe begrippen in je 

     schrift en geef antwoord op de 

     leerdoelen van 2.3 --> zie hiernaast!

 

       

Leerdoelen:

- Op welke manier een rivier bijdraagt aan 

   de afbraak en de opbouw van het 

   landschap. 

- Wat de kenmerken zijn van de Rijn in de 

   Boven-Rijnse Laagvlakte. 

- Wat er bijzonder is aan de Midden-Rijn. 

- Waarom en hoe een rivier meandert. 

- Waardoor een delta ontstaat.

Bewaar je samenvatting en antwoorden op de leerdoelen goed! Deze kan je gebruiken bij het leren van je SO en REP.

00:15

Hoe komt het dat rivieren steeds meer water moeten afvoeren?

00:52

Hoe kan dijkverlegging zorgen voor meer ruimte voor de rivier?

01:24

Waar zorgt kribverlaging voor?

1. snellere afvoer
2. meer afvoer

03:02

Waar staat `ruimte voor de rivier`
nou echt voor?

Mini oefen-SO

R	3p	Benoem tenminste één kenmerk van de: (1p) bovenloop, (1p) middenloop en de (1p) benedenloop.
T1	3p	Gebruik de bron. (1p) Beschrijf wat je ziet; (2p) Beschrijf hoe dit landschap is ontstaan.
T2	2p	Als gevolg van verstening en ontbossing in de boven- en middenloop heeft Nederland te maken met een hogere overstromingsrisico. Leg dit voor beide voorbeelden uit.
I	2p	Benoem twee maatregelen die Nederland kan nemen waardoor het overstromingsrisico zal afnemen.

Houdt PTD aan

Atlaskaarten