THEO LES 4: Been/ zenuw/ spierweefsel

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 4: Been- zenuw - spierweefsel

Algemene theorie

Vandaag

• Herhalen cel, epitheelweefsel, bindweefsel

Nieuwe lesstof:

• Beenweefsel
• Zenuwweefsel
• Spierweefsel

Herhalen d.m.v. Kahoot!

Lesdoel

• De student kent de bouw en functie van beenweefsel
• De student kent de bouw en functie van zenuwweefsel
• De student kent de bouw en functie van spierweefsel

Wat weet je nog? 

Welke klier is endo - exocrien?

1. Alvleesklier
2. Melkklier
3. Schildklier

Waaruit bestaat klierweefsel?

1. Bindweefsel
2. Epitheelweefsel
3. Kraakbeenweefsel

Waar wordt DNA aangetroffen?

1. In de celkern
2. In het cellichaam
3. In het celmembraan

Bij welke levensverrichtingen van de cel speelt chromatine een belangrijke rol?

1. Prikkelbaarheid
2. Stofwisseling
3. Voortplanting

Wanneer deelt het cellichaam zich bij indirecte deling?

1. Na het delen van de celkern
2. Tegelijk met het delen van de celkern
3. Voor het delen van de celkern

Welke bewering over een NIET- delende cel is juist?

1. Deze heeft 23 chromosomen
2. Deze heeft 46 chromosomen
3. Deze heeft 92 chromosomen

Beenweefsel

Beenweefsel

• Botweefsel
• Harde tussenstof

Beenweefsel heeft een harde tussenstof. Welke vezel zorgt voor deze stevigheid?

1. Collageen
2. Elastine
3. Reticuline

Wat zorgt voor de hardheid van de tussenstof?

1. Collageen
2. Eiwitten
3. Kalkzouten

Functies beenweefsel

Functies beenweefsel

• Bescherming
• Steun
• Vormgeving
• Aanhechtingsplaats voor spieren
• Bloedcelvorming 

Anatomie bot

• Beenvlies = periost
• Compact been
• Sponsachtig been
• Mergholte 

Beenvlies (Periost)

Is rijk aan: 

• Bloedvaten
• Lymfevaten
• Zenuwen

Beenvlies (Periost)

Vanuit het beenvlies treden dwarslopende bloedvaten het been binnen = kanalen van Volkmann

De dwarslopende bloedvaten vertakken zich in de kanalen die in de lengterichting van het bot lopen = kanalen van Havers

Compact been

• Door het compact been lopen vele bloedvaten

• Is hard en wit van kleur

Spongieus bot

• Komt voor binnen het compact been

• Opgebouwd uit netwerk van beenbalkjes waardoor een  steigerconstructie ontstaat 

• Beenbalkjes zijn gevuld met beenmerg

Mergholte

• Een holte in het bot gevuld met GEEL beenmerg

Plaats: 

Middengedeelte van de pijpbeenderen

(diafyse)

Botvorming

Directe vorming

• Osteoblasten

Indirecte vorming

• Kraakbeen wordt omgevormd tot bot

Zenuwweefsel

Zenuwweefsel

Centrale zenuwstelsel

• Hersenen
• Ruggenmerg

Perifere zenuwstelsel

• Hersenzenuwen 
• Ruggenmergzenuwen

Zenuwstelsel

Onderverdeling naar functie: 

• Animale zenuwstelsel = willekeurig
• Vegetatieve zenuwstelsel = onwillekeurig

Zenuwweefsel

• Zenuwcellen = neuronen 

Dit is het MEEST prikkelgevoelige weefsel

Hoe ziet een zenuwcel er uit?

Jullie krijgen 5 minuten om de onderdelen van een zenuwcel bij elkaar te zoeken. 

Succes!

Anatomie neuron

• Cellichaam

• Celkern

• Uitlopers = neurofibrilen 

Neuronen geleiden prikkels en geven deze door.

Uitlopers:

• Neurieten = axonen
• Dendrieten

Soorten zenuwen

• Motorische zenuwen  -> bundels neurieten
• Sensibele zenuwen     -> bundels dendrieten
• Gemengde zenuwen   -> deze zenuwen bestaan uit een sensibele en een motorische tak

Ga naar Kahoot.it

Spierweefsel

Spierweefsel

• Opgebouwd uit spiercellen

• Deze cellen kunnen samentrekken = contraheren (contractie)

• De samentrekking komt tot stand door een zenuwprikkel = spierinnervatie

Welke drie verschillende spierweefsels bestaan er? 

En wat zijn de kenmerken daarvan? 

Jullie krijgen 10 minuten om dit uit te zoeken. Succes! 

Soorten spierweefsel

• Glad spierweefsel = onwillekeurig

• Dwarsgestreept spierweefsel = willekeurig

• Hartspierweefsel = dwarsgestreept,     onwillekeurig 

Glad spierweefsel

• Spoelvormige cellen

• Onze organen zijn opgebouwd uit glad spierweefsel behalve het hart.

• Cellen trekken langzaam en gelijkmatig samen

Dwarsgestreept spierweefsel

• Grote cilindervormige cellen

• Lange vezels met talrijke kernen
• Spiervezels = myofibrillen

Het is het spierweefsel van de:

• Skeletspieren
• Mimische spieren

Pezen

D.m.v. een pees zit een spier vast aan een bot

Opgebouwd uit vast bindweefsel -> dus veel collagene vezels

Functie peesschede:

• De pees op zijn plaats houden

Functie vocht: 

• Beweging van de pees makkelijker maken

Spierbuik

Het is het breedste gedeelte van een spier

Hartspierweefsel

Ons hart is opgebouwd uit dit weefsel

Dwarsgestreept maar wel onwillekeurig

Begrippen

Animale zenuwstelsel: Willekeurige zenuwstelsel

Contraheren: Samentrekken (samentrekking = contractie)

Dendriet: Een cel heeft talrijke korte dendrieten. Ze geleiden prikkels naar het cellichaam toe.

Innervatie: De zenuwimpuls die wordt gegeven aan een spier.

Motorisch eindplaatje: De plaats waar de prikkel van de zenuwbaan overgezet wordt op een spier of klier.

Myeline: Vetachtige stof

Myofibrillen: Spiervezels

Neuriet (axon): Een cel heeft meestal 1 lange neuriet. Een neuriet geleidt prikkels van het cellichaam af.

Neurofibrillen: Zenuwvezels

Begrippen

Neuron: Zenuwcel

Osteoblasten: Botcellen

Peesschede: Bindweefselkoker met slijmerig vocht

Spierfascie: Spierschede / koker

Spierinnervatie: Samentrekking van de spier die tot stand komt middels een zenuwprikkel.

Synaps: De plaats waar de prikkel over gaat op de dendrieten van de volgende zenuwcel (neuron).

Vegetatieve (autonome) zenuwstelsel: Onwillekeurige zenuwstelsel

Wat willen jullie volgende week besproken hebben?

Volgende keer:

• Herhalen 
• Formatieve toets cel en weefsel
• Start huidlagen