Oncologie K34a
1 / 23
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Foutje celdeling > blijven delen
bij kopieëren > foutje DNA
duwen gezonde cellen opzij / er door heen
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
-elk zweer die niet snel geneest (mond)
-elke langdurige blijvende heesheid, hoest (mogelijk met bloed in opgehoest slijm) en slikklachten;
-elke onverklaarbare verandering in een voorheen normaal ontlastingspatroon, bloedverlies en/of slijm;
-elke zwelling of elk knobbeltje dat pijnloos is, in bijvoorbeeld borst, zaadballen, hals, oksel, lies,
-nieuwe of duidelijk veranderende huid, moedervlekken of wrat in vorm, omvang, kleur en/of die gaan jeuken of bloeden;
-elk ongewoon vaginaal bloedverlies of abnormale afscheiding tussen twee menstruaties;
-elke verandering bij het plassen zoals moeilijker kunnen plassen, vaker moeten plassen, pijn bij het plassen of bloed in de urine;
-elke blijvende klacht van maag of darmen;
-elk gewichtsverlies zonder directe aanleiding.
-bevolkingsonderzoek (borstkanker, uitstrijkje,
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Carcinomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die lichaamsoppervlakken bekleden of de bekleding van een klier vormen. (Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker)
Sarcomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die het bind- en steunweefsel vormen, zoals botten en spieren. Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.
Leukemieën en lymfomen zijn kankers uitgaande van de cellen in het beenmerg en en de lymfeklieren. Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.
Slide 14 - Tekstslide
Hoe werkt de TNM classificatie?
De T staat voor tumor en beschrijft de lokale uitbreiding, de N staat voor lymfekliermetastasering (Engels: node) en de M staat voor metastase op afstand. De waardes achter de letter (hier tussen haakjes) kunnen gebruikt worden om de uitbreiding van een tumor te beschrijven, maar niet voor alle vormen van kanker worden alle waarden gebruikt. Indien er onvoldoende onderzoek gedaan kon worden om de T, N of M te bepalen, dient een 'x' achter de letter gecodeerd te worden (bijvoorbeeld Mx). De TNM kan bepaald worden op klinische informatie (lichamelijk onderzoek, radiologisch onderzoek, enzovoort) en wordt dan voorafgegaan door een 'c'. Als de TNM ook is gebaseerd op chirurgische informatie en anatoompathologisch onderzoek wordt de TNM voorafgegaan door een 'p'. De T, N en M parameters kunnen verder onderverdeeld worden in subcategorieën: bijvoorbeeld T1b en N2b.
Verplichte parameters: T (A, is, 0-4): grootte of directe uitbreiding van de primaire tumor, een hogere waarde duidt op een slechtere prognose N (0-3): uitbreiding naar regionale lymfeklieren. '0' betekent geen lymfekliermetastasen, 1-3 betekent dat er metastasen in de regionale lymfeklieren voorkomen (waarde afhankelijk van aantal en lokalisatie lymfekliermetastasen) M (0-1): metastasen op afstand. '0' betekent geen metastase op afstand, '1' betekent metastasen op afstand.
Andere parameters: G (1-4): de histologische gradering van tumoren. Deze kan variëren van goed gedifferentieerd (lijken nog sterk op normale cellen) of anaplastisch (sterk afwijkend van normale cellen) R (0-2): of er na chirurgie resten van de tumor zijn achtergebleven
Wat is het ziekte stadium?
De TNM stadiëring kan ook omgezet worden in een simpele stadium indeling, het stadium kan variëren van I tot IV. Stadium IV betekent meestal metastasen op afstand (dus M1), Stadium I betekent meestal een kleine lokale tumor zonder metastasen.
T os tumorgrootte
N is aantal lymfeklieren dat is aangestat en of er meta’s op afstand zijn M
Prognose wordt meestal uitgedrukt in een percentage vijfjaarsoverleving: 90% vijfjaarsoverleving betekent dat bij een bepaalde classificatie na 5 jaar 90% van deze patienten nog leegt.
Met de stadiumindeling schat de arts de vooruitzichten in en stelt hij of zij een behandeling voor. Het stadium geeft aan hoever de ziekte zich in het lichaam heeft uitgebreid.
Hiervoor moet de arts weten:
waar de tumor zit
hoe groot de tumor is
of de tumor in ander weefsel is gegroeid
of er uitzaaiingen zijn en waar
TNM-indeling
De TNM-indeling is een soort code van de stadiumindeling:
T van tumor: de grootte van de tumor en/of hoever de tumor is doorgegroeid in het weefsel eromheen.
N van node dat Engels is voor lymfeklier: of er uitzaaiingen zijn in de lymfklieren.
M van metastase of uitzaaiingen: of er uitzaaiingen zijn in organen ergens anders in het lichaam.
De letters worden met cijfers onderverdeeld. Met de arts kun je de precieze TNM-indeling bespreken.
Differentiatiegraad
Kankercellen lijken in meer of mindere mate op gezonde cellen. De differentiatiegraad van een tumor geeft aan hoe sterk de kankercellen afwijken van de gezonde cellen. De differentiatiegraad zegt iets over de snelheid van delen, en daarmee iets over het gedrag van de tumor en de vooruitzichten. Een ander woord voor differentiatiegraad is tumorgradering. Een patholoog stelt de differentiatiegraad van de tumor vast. Hij doet dit door de kankercellen onder de microscoop te onderzoeken. Kwaadaardige tumoren worden meestal in 3 graderingen ingedeeld:
Graad 1: laaggradig
De kankercellen zijn goed gedifferentieerd. Dat betekent dat de tumorcellen voor een groot deel lijken op gezonde cellen van het orgaan waarin ze zijn ontstaan. De kankercellen groeien meestal langzaam.
Graad 2: intermediair
De kankercellen zijn matig gedifferentieerd. Ze lijken steeds minder goed op gezonde cellen. De kankercellen groeien meestal sneller dan normale cellen en plakken snel aan elkaar
Graad 3: hooggradig
De kankercellen zijn slecht gedifferentieerd. Ze lijken vrijwel niet meer op gezond weefsel. Deze kankercellen groeien bijna altijd veel sneller dan normale cellen. Er bestaat ook een graad 4: dit zijn ongedifferentieerde cellen. Deze lijken helemaal niet meer op de gezonde cellen. Bij sommige kankersoorten wordt een andere indeling gebruikt om de differentiatiegraad van de tumor aan te geven. Artsen gebruiken de gradering voor de keuze van behandeling.
Volgend artikel
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
