Maatschappelijk vraagstuk uitleg en oefenen 2023

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

AMV oefenen 2023

Schrijf de vier kenmerken op waar je aan kunt herkennen dat een probleem ook een maatschappelijk probleem is

4 kenmerken van een maatschappelijk probleem/vraagstuk

- het is een sociaal probleem (dat wil zeggen dat veel mensen ermee te maken hebben)

- het is een probleem dat door de politiek of door een gezamenlijke actie kan worden opgelost

- het probleem krijgt de aandacht van de media

- er zijn veel verschillende meningen over hoe het probleem het best kan worden opgelost

Je krijgt zo een slide te zien met een tekstbron

welk kenmerk van een maatschappelijk probleem herken je in de tekst?

Welk kenmerk van een maatschappelijk probleem herken je in de vorige bron?

Je krijgt zo een slide te zien met een tekstbron

welk kenmerk van een maatschappelijk probleem herken je in de tekst?

Welk kenmerk van een maatschappelijk probleem herkende je in de vorige bron?

Je kunt op vier manieren naar een maatschappelijk probleem 'kijken'

- met een politiek juridische invalshoek 'bril'

- met een sociaal-economische 'bril'

- met een bril die kijkt naar verandering/vergelijking

- met een sociaal-culturele 'bril'

Waar denk je aan bij:
politiek juridisch?

politiek juridische vragen:

Welk beleid en welke regelgeving is er? 

Zijn er (wettelijke) regels nodig om het probleem op te lossen? 

Wat zijn de machtsmiddelen van de overheid? 

Welke groepering heeft er ten aanzien van het vraagstuk de meeste macht?

Wat vinden de politieke partijen en stromingen van dit vraagstuk?

Politiek-juridisch

Algemeen belang/ belangen/ tegengestelde belangen

pressie- en belangengroepen;

dictatuur/ parlementaire democratie

grondrechten; grondwet/ rechtsstaat

lobby/ machtsmiddelen/ machtsverhouding

overheid overheidsbeleid

politieke agenda/ politieke besluitvorming/ fasen in de besluitvorming/ politiek probleem;

politieke partijen; politieke stroming

(geschreven en ongeschreven) regels

verzorgingsstaat

Waar denk je aan bij sociaal economisch?

Sociaal economische vragen:

Wat zijn de belangen van de betrokken maatschappelijke groepen? 

Welke belangentegenstellingen zin er?

Wat is de maatschappelijke positie van betrokken groepen? 

Wat zorgt voor de (relatief slechte) positie van bepaalde groepen op de arbeidsmarkt/in de samenleving?

Welke financiële  belangen zijn bij het vraagstuk betrokken?

Sociaal economisch

geld

Arbeidsverhoudingen (relatie werkgevers- en werknemersorganisaties)

belangen (bijvoorbeeld van werkgevers- en werknemersorganisaties)

maatschappelijke arbeidsverdeling/ maatschappelijke positie maatschappelijke ladder

vakbonden

Waar denk je aan bij een veranderende of vergelijkende bril?

Veranderende vergelijkende bril?

- hoe ging dit vroeger?

- we zien nu dat...terwijl vroeger?

- in andere landen gaat het zo

- dit kon vroeger echt niet en nu wel

- wat we tegenwoordig veel meer zien dan vroeger

- hoe doen andere landen dit?

Plaats- en tijdgebondenheid van waarden, normen, opvattingen en regels.

Waar denk je aan bij sociaal cultureel?

Sociaal culturele bril:

Wat zijn de opvattingen, waarden, normen van betrokken groepen?

Wat is de rol van de media bij het ontstaan van meningen/bij ontstaan van beeldvorming?

- Met welke normen (gedragsregels) heeft dit te maken?

- Hoe gaat dit in andere culturen?

- Welke waardes komen nu in gevaar?

- Wat zegt dit over de cultuur in een groep?

Sociaal cultureel

Beeldvorming; censuur; cultuur; discriminatie; dominante cultuur; identiteit; manipulatie;

massamedia; massacommunicatie; mensenrechten/grondrechten; multiculturele

samenleving; normen; objectiviteit; pluriformiteit; referentiekader; selectieprocessen (bij

berichtgeving in de media) socialisatie; socialiserende instituties; stereotype(ring);

subcultuur; subjectiviteit; vooroordeel; waarde. 

Stel; het probleem is; werkstress

Probeer vanuit elke invalshoek een vraag hierover te bedenken (je hoeft het antwoord niet te weten)

werkstress

- politiek juridische vraag

- sociaal economische vraag

- veranderende vergelijkende vraag

- sociaal culturele vraag

TIP; een vraag begint vaak met:

'wie, wat, waar, waarom, wanneer of hoe'

Post je politiek juridische vraag over werkstress

Post je sociaal economische vraag

Post je veranderende vergelijkende vraag

Post je sociaal culturele vraag

Welke invalshoek?
"Wat heeft de overheid tot nu toe aan het probleem gedaan?"

1. sociaal-economische
2. politiek-juridische
3. sociaal-culturele
4. veranderings- en vergelijkende

Welke invalshoek?
Wat is de rol van de media bij de meningsvorming over wel of niet inenten?

1. Sociaal economische
2. Politiek juridische
3. Sociaal culturele
4. Veranderings en Vergelijkende

Welke invalshoek?
"Hoe keek men in het verleden tegen dit probleem aan?"

1. sociaal-economische
2. politiek-juridische
3. sociaal-culturele
4. veranderings- en vergelijkende

Welke invalshoek?
In Duitsland zijn op dit moment al 1, 5 miljoen mensen ingeënt met het corona-vaccin. In Nederland 164.000.

1. Sociaal economische
2. Politiek juridische
3. Sociaal culturele
4. Veranderings en Vergelijkende

Welke invalshoek herken je hier;
De vooroordelen die bestaan over immigranten zou met deze campagne minder moeten worden

1. Politiek-juridisch
2. Veranderings-vergelijkend
3. Sociaal-economisch
4. Sociaal-cultureel

Functies van de media

Welke functies (welk nut) heeft de media voor onze samenleving en voor onze democratie?

Welk nut heeft de media (kranten, tv-programma's, radiozenders) voor onze maatschappij?

Functies van de media voor onze samenleving

- Bindende functie (het bindt ons als volkje aan elkaar)

- Socialiserende functie (we leren gedrag aan en af)

- Informerende functie (we krijgen nieuwe informatie)

- Educatieve functie (we leren wat)

- Amuserende functie (we vermaken ons)

Noem media-aanbod dat de bindende functie vervult

Noem media-aanbod dat de educatieve functie vervult

Noem media-aanbod dat de informatieve functie vervult

Noem media-aanbod dat de amuserende functie vervult

Welk functies heeft de media voor onze democratie?

Functies van de media voor onze democratie

- Controlerende functie (dit noem je ook wel de 'waakhond' functie)

De media (journalisten, praatprogramma's, etc. houden onze ministers en de 2e kamer in de gaten en doen onderzoek of ze hun werk wel eerlijk en goed doen)

- Agendafunctie

- Informatieve functie

Noem een voorbeeld van de informatieve functie

Noem een voorbeeld van de controlerende (waakhond) functie

Noem een voorbeeld van de agendafunctie

Beïnvloedingstheorieën

Gedachtes over de media en hoe die van invloed kan zijn op gesprek, de politiek, ons denken

de beïnvloedingstheorieën

- agendatheorie: de media hebben invloed op waar de mensen over praten.

- de theorie van de selectieve perceptie: Mensen nemen waar wat bij hun referentiekader past.

- de framing theorie: Media belichten (framen) een onderwerp op een bepaalde manier.

- de injectienaaldtheorie: De media kan ons brainwashen met informatie.