Taalproject les 2 brugklas mavo 22/23

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Taalproject

Wat hebben talen met elkaar te maken?

Planning

• Terugblik vorige les
• Korte herhaling
• Instructie
• Werken 
  
• Afsluiten

Leerdoelen

Aan het einde van deze les:

• heb je kennis gemaakt met verschillende doelen van taal
• heb je nagedacht wat jij leuk vindt aan taal

Het ontstaan van taal 

Herhaling

Taalweetjes

• Er worden wereldwijd zo'n 6500 verschillende             talen gesproken. 
• De meest gesproken taal ter wereld is Chinees (Mandarijn, 1248.000.000).
• Daarna volgen Spaans (437.000.000), Engels (372.000.000), Arabisch (295.000.000) en Hindi (260.000.000).

Het ontstaan van taal

• Moeilijk te achterhalen;
•  Schattingen lopen uiteen van 50.000 tot maar liefst twee miljoen jaar 
•   geleden;
• Taalwetenschapper Noam Chomsky, denkt dat taalvermogen ineens is
•  ontstaan door een genetische mutatie ;
• Anderen: taal is geleidelijk geëvolueerd uit de communicatie van dieren en dat ook de voorouders van de Homo sapiens al konden praten;
• De Neanderthalers konden misschien ook al praten --> zij leefden in groepen, bewaarden voedsel en gebruikten stenen gereedschappen, die ze volgens bepaalde regels maakten. 

Door woorden uit verschillende talen met elkaar te vergelijken, kunnen vroegere vormen ontdekt worden.

Een grote (taal)familie

Duits en Nederland --> dezelfde taalfamilie: de Germaanse talen - Germaans.

Frans - Romaanse taal (net  Spaans, Portugees, Italiaans en Roemeens) --> lijk niet  op het Duits en Nederlands.

Voorouder Romaanse talen : het Latijn. 

Germaanse en Romaanse talen hebben dezelfde voorouder: het Indo-Europees = dus ook familie!

Indo-Europees

• Werd ongeveer 3000 jaar voor Christus gesproken en de meeste talen in Europa zijn uit dit Indo-Europees ontstaan. 
• Behalve Germaans en Latijn stammen bijvoorbeeld ook Grieks, Slavisch (waartoe Russisch en Bulgaars horen) en Albanees van het Indo-Europees af. 
• Indo-Europese talen is de grootste groep van alle taalgroepen op de wereld. 
• Ook buiten Europa worden immers Indo-Europese talen gesproken;  Engels in Noord Amerika, Afrika en Australië, het Spaans in Zuid-Amerika en het Frans in Afrikaanse landen. 
• Andere grote taalgroep is het Sino-Tibetaans, daar hoort het Chinees --> wordt door meer dan een miljard mensen gesproken.

Germaanse talen

• Nadat uit het Indo-Europees het Germaans is ontstaan, ongeveer 1000 jaar voor Christus, splitst het Germaans zich in drie talen: Noordgermaans, Oostgermaans en Westgermaans.
• Daaruit ontstaan vervolgens weer andere talen.
• Niet alleen Nederlands en Duits.
• Ook IJslands, Noors, Zweeds, Deens, Engels, Fries en Zuid-Afrikaans.
• Westgermaanse talen vormen de grootste groep binnen de Germaanse taalfamilie. Dat zie je aan hoeveel mensen deze talen spreken. 

Oud Nederlands, Middelnederlands en Nieuwnederlands

• Oudnederlands van ± 700 tot 1150 na Christus
• Middelnederlands van 1150 na Christus tot 1500 (na Christus) 
• Nieuwnederlands = het Nederlands na 1500 --> spreken we nu nog!

Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu?'

'Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve ik en jij. Waar wachten we nog op?' 

Wat vond je van de opdracht 'talen vergelijken'?

😒🙁😐🙂😃

Hoe moeilijk vond je de opdracht 'talen vergelijken'?

😒🙁😐🙂😃

Wat heb jij met taal?

Taal om gevoel te uiten: mooiste liefdeszin van Nederland

"Dit is het enige wat telt, lieverd, dat iemand meer in je ziet dan je wist dat er te zien was."

Taal om bij weg te dromen: Griffel der griffels

Het boek vertelt het verhaal van de 16-jarige schildknaap Tiuri, die in de nacht voor hij tot ridder zal worden geslagen een geheime opdracht krijgt. Hij moet een zeer belangrijke brief brengen naar de koning van het naburige Rijk van Unauwen. Het blijkt een opdracht met vele gevaren.

Vanwege het 50-jarig jubileum van de Kinderboekenweek is in 2004 een éénmalige prijs toegekend: de Griffel der Griffels. Het boek 'De brief voor de koning' geschreven door Tonke Dragt kreeg deze eervolle prijs.  

Spelen met taal

Rara, wat is het antwoord? 

(let op: schrijf het lidwoord erbij)

antwoord

Taal als vermaak

Taal om een boodschap mee over te brengen (of toch niet?)

Taal om 'iets' mooier maken 

Werk voor deze les + huiswerk: 

Wat vind jij leuk aan taal?

• bedenk in tweetallen wat jullie leuk vinden aan taal
• zoek op het internet naar voorbeelden daarbij (stukjes tekst, afbeeldingen of video's) en plaatst die in een Google document
• lever het document in bij de opdracht in de Google Classroom

Ik nieuwe leuke dingen aan taal ontdekt.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders willen zien?