Leerjaar 2 koppelteken havo en vwo les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

De onderstaande woorden zijn lastig te lezen, hoe kun je dit oplossen?
Gebruik 1 woord van het rijtje hieronder om jouw antwoord te verduidelijken:

autoonderdeel, meeademen, skievenement, chocoladeijs

Antwoord

Je gebruikt een koppelteken (om klinkerbotsing te voorkomen)

auto-onderdeel

mee-ademen

ski-evenement

chocolade-ijs

Lesdoel

Je kunt het koppelteken en het weglatingsstreepje correct gebruiken.

Samenstellingen 

kast + deur = kastdeur 

bad + kuip = badkuip 

dame + toilet = damestoilet (letter s)

mening + verschil = meningsverschil (letter s)

Koppelteken ' - ' 

Klinkerbotsing

Afkortingen en cijfers

Aardrijkskunde

Sint of St.

Engelse voorzetsels

Bijzondere voorvoegsels

Gelijkwaardige delen

Vaste uitdrukkingen

Bij klinkerbotsingen/klankverwarring (auto-ongeluk) 

• zee-egel
  
• zo-even
• foto-onderschrift
  
• macho-uiterlijk
• auto-inbraak
• na-apen
• radio-uitzending

Afkortingen en cijfers

• 14-jarige
  



• T-shirt

Aardrijkskundige namen

• Zuid-Amerika
  
• Noord-Holland
  
• West-Friesland
  

Sint of St.

Sint-Nicolaas

Engelse voorzetsels

Make-up

Make- over

Bijzondere voorvoegsels 

ex-vriendin

non-actief

niet-gelovigen

oud-leerling

oud-president (voormalig president)

Gelijkwaardige delen

Ajax-Feyenoord

Hotel-restaurant

Vaste uitdrukkingen

• laag-bij-de-gronds
• rood-wit-blauw
  
• staakt-het-vuren
  
• kant-en-klaar
  
• vergeet-mij-nietje
• glas-in-lood

Koppelteken '-' (nog even op een rij)

Klinkerbotsing

Afkortingen en cijfers

Aardrijkskunde

Sint of St.

Engelse voorzetsels

Bijzondere voorvoegsels

Gelijkwaardige delen

Vaste uitdrukkingen

In sommige plaatsnamen

's-Gravenhage

's-Hertogenbosch

Bijzondere voorvoegsels (extra)

Om het even ingewikkelder te maken…

Dit rijtje hieronder leer je uit het hoofd:

niet- non- oud- ex- adjunct- interim- leerling- collega-

(ex-vriendin, oud-leerling)

Let op niet verwarren met:

vice,  vicevoorzitter of anti,  antiaanbaklaag 

Anti-Amerikaans bevat wel een koppelteken, omdat Amerikaans met een hoofdletter begint...

Samenstelling met naam (als het tweede deel met een hoofdletter begint)

• kabinet-Rutte
  
• anti-Russich
  
• pro-Amerikaans 
• oer-Hollands

Weglatingsstreepje

Als je een deel van een woord weglaat.

in- en uitvoer

kooklessen en -cursussen

Let op:

Je gebruikt geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat:

dure en goedkope oorbellen (het woord oorbellen wordt weggelaten)

Wat is de correcte spelling?

1. minijurk
2. mini-jurk

Wat is de correcte spelling?

1. stadsverkeer
2. stad verkeer
3. stad-verkeer
4. stads-verkeer

Wat is de correcte spelling?

1. 14 jarigen
2. 14-jarigen

Wat is de correcte spelling?

1. ex-roker
2. ex roker
3. exroker

Wat is de correcte spelling?

1. meeeten
2. mee-eten
3. mee eten

Wat is de correcte spelling?

1. adjunctdirecteur
2. adjunct directeur
3. adjunct-directeur

Als je het niet weet...

• De site van Onze Taal geeft taaladvies en beantwoordt een hoop vragen over de juiste spelling
• De site woordenlijst.org geeft altijd de juiste spelling aan zoals we die met elkaar hebben afgesproken
• Gebruik geen Google!