Romantiek&Realisme

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Romantiek en Realisme

1772   Voltooiing encyclopedie.

1818    C.D. Friedrich: Wandelaar

            boven een zee van wolken. 

1826   Eerste foto gemaakt

           met camera.

1857   J.F. Millet: De Arenleesters 

1863   Eerste Salon des Refusés

.

18e eeuw

19e eeuw

Impressionisme

Het impressionisme werd had zijn hoogtepunt tussen 1875 en 1890.

Franse Revolutie

De Franse Revolutie maakt in 1789 een einde aan de absolute monarchie.

De Verlichting

Romantiek

Einde 18e eeuw, tot ver in 19e eeuw.

Realisme

Het realisme ontstaat rond 1830! 

wat is het verschil?

wat is het verschil?

Amerikaanse revolutie

- Onafhankelijkheid van Engeland

- Democratie

Franse revolutie

- vrijheid, gelijkheid en broederschap (verlichtingsdenken)

- afschaffing absolute vorsten

- individu en rechten centraal, burgers gelijk voor de wet

Romantiek - Tijdsgeest

Romantiek - Tijdsgeest

Industriële revolutie, na uitvinding van de stoommachine

- Huisnijverheid verdrongen

- Trek uit het platteland naar fabriekssteden (urbanisatie)

- Fabrieken eisten steeds meer arbeider

- Explosieve groei in steden creëert nieuwe arbeidersklasse

- Uitvinding fotografie

Romantiek - Stadsleven

- Slechte hygiëne 

- Veel ziekten

- Lage levensverwachting

- Armoede (rijke burgers wonen gescheiden)

- Het optimisme in het verlichtingsdenken bleek niet gegrond.

- Familie banden losser, meer ruimte voor individualisme

Romantiek - Thematiek

Het grootste doel van kunst in deze tijd valt samen te vatten in 'escapisme;  wegvluchten uit werkelijkheid'

- Emotie

- Natuur

- Geschiedenis

- Exoticisme

Romantiek - Emotie

- In de verlichting stond het rationele denken centraal, nu weer terugkeren naar een onverklaarbaar menselijk bestaan

 - Het gevoel

 - De fantasie

 - De verbeelding

 - Het intuïtie

 - Het onderbewuste 

 - Het onverklaarbare

 - Het raadselachtige

The Nightmare; Henry Fuseli; 1781

Romantiek - Natuur

- Afkeer tegen de steden en de industriële omgeving

- Terug naar niet door de mens bezoedelde plekken

- Waardering voor wildernis omdat zij veronderstelden dat daarin de meest authentieke, pure vorm van natuur te vinden is.

De Hooiwagen; John Constable; 1821

Romantiek - Geschiedenis

- Ze waren bezorgd voor de toekomst en nostalgisch naar het verleden.

- Zoektocht naar hun eigen culturele identiteit en volksziel

- glorieuze perioden eigen land

Houtzaagmolen aan een bevroren vaart; Andreas Schelfhout; 1842

Romantiek - Exotisme

- Industrialisatie maakt verre reizen mogelijk door middel van stoom treinen.

- Oriënt wordt getypeerd als irrationeel, sensueel, primitief, feminien

- Westen de sterke, rationele, democratische, progressieve, masculiene

Eugène Delacroix; Vrouwen van Algiers; 1834

Royal Pavilion; Brighton; John Nash

Fishermen at Sea; J. M. W. Turner; 1796,

- De nadruk op de verbeeldingskracht en de subjectieve expressie van de individuele kunstenaar/ Eigen handschrift ontwikkelen

- De natuur wordt ervaren als "bezield"

Schilderkunst

1845

- Een verlangen naar extreme ervaringen, om daarmee de zin van het bestaan te doorgronden en het leven tot een harmonieus geheel te maken.

- Druk en Dramatisch

Het vlot van de Medusa; Théodore Géricault; 1819

Schilderkunst

Noem 3 aspecten die het leed versterken. (p.135)

- theatrale gebaren en houdingen

- lugubere details

- zichtbare emoties op de gezichten

- Nationale Gevoelens

- Emoties dynamisch en heftig

- Geschiedenis

Arc de Triomphe; La Marseillaise; François Rude; 1833-6

Ugolino en zijn zonen; Jean-Baptiste Carpeaux; 1860

Beeldhouwkunst

Vluchten waarnaartoe?

• De ongerepte natuur
  
• Reizen naar exotische culturen
  
• De (eigen) geschiedenis / het eigen verleden
  
• Onbereikbare liefde
  
• Persoonlijke religieuze belevingen
  
• Dromen en nachtmerries
  
• De menselijke dramatiek, heldhaftigheid en emoties
  

Welke revolutie heeft geleidt tot de romantiek?

1. Digitale revolutie
2. Franse Revolutie
3. Industriële revolutie
4. Neolithische revolutie

- Slechte economische toestand

- Hongersnood

- Toenemende arbeidersklasse

   - bezitloze arbeiders; uitgebuit door de bourgeoisie

- Uitvinding aquarel- en olieverf in tubes

- Lithografie

Realisme - Tijdsgeest

Gargantua; Honoré Daumier; 1831

- Afbeelden van alledaagse gebeurtenissen

   - Onderwerpen met sociaal karakter, alle sociale milieus (arbeiders)

   - Werkelijkheid waarheid

   - Tegen idealisering

   - Bezitloze

- Maatschappelijke verhoudingen

- ‘en plein air’

Realisme - Thematiek

De Steenkloppers; Gustave Courbet; 1849

Opera

Verisme; Italiaanse vertakking van het realisme; pessimistisch

- Eén geheel, niet gemakkelijk in aparte scènes onder te verdelen

- Meer spraak zang, realistische dialogen zonder tekstherhaling

Realisme 

Wat is de Salon des Réfusés?

1. Tentoonstelling van betaalbare kunst voor de gewone burger
2. door Napoleon III afgekeurde kunst
3. Kunst van schilders zonder academische opleiding
4. Populaire kunst aan het eind van de 19de eeuw

- Georganiseerd door de academie; Beaux-Arts de Paris

- Jury bepaalden welke werken te zien waren

- Afgewezen= R van Refusée

Salon de Paris

- classicistisch

   - Inhoud; relatie met klassieke oudheid

   - vorm; idealisering 

- gladde schildertechniek; geen textuur

Salon de refusés

Geaccepteerd in de salon

Geweigerd in de salon

Salon

Refusée

Wat is de salon?

Begrippenlijst 

• Huisnijverheid;(productiewerkzaamheden die in het eigen huis worden uitgevoerd)
• Bourgeoisie(bovenklasse in het kapitalistisch systeem; rijke zakenlieden zoals grote fabriekseigenaren en bankdirecteuren)
• Escapisme; (psychologische neiging of gewoonte om de zorgen van het alledaagse leven en de daarbij horende verplichtingen te vergeten)
• Verbeeldingskracht;(Het vermogen om mentale beelden, ideeën en/of gevoelens op te roepen, zonder dat men deze zintuiglijk waarneemt.)
• En plein air;(Direct, ter plaatse, in de vrije natuur op het doek vastleggen van het onderwerp, waarbij de nadruk ligt op spelen met het daglicht)

Impressionisme en Postimpressionisme

Déjeuner sur l' herbe kreeg veel kritiek. Welke van de kritiek hoort er niet bij?

1. De vrouwen verwijzen naar de prostitutie
2. De vrouw op de voorgrond is te groot
3. Er is te weinig contrast tussen de kleuren
4. Het is slordig geschilderd

Wat is kenmerkend voor de schilderkunst van het impressionisme?

1. alledaagse voorstelling, losse toets, statische compositie, helder kleurgebruik
2. losse toets, spiegeling, afsnijding, egale kleurvlakken
3. schaduwen hebben kleur, losse toets, afsnijding
4. egale kleurvlakken, spiegelingen, alledaagse voorstelling

Wat hoort NIET bij het impressionisme?

1. Alledaagse voorstellingen
2. Indruk van een bepaald moment
3. Losse penseeltoets
4. Nadruk op emoties

Impressionisme            1870-1905

Momenten vastleggen

Zuivere kleuren (pastel en paars)

Alledaagse onderwerpen

Toetsen

Schetsmatige techniek

Sfeer en lichtval belangrijk

Niet glad afgewerkte beelden

Veel beelden met diepe plooien

Monet

Caillebotte

        

Manet

Monet

welke uitvinding draagt bij aan het ontstaan ven het impressionisme?

1. verftubes
2. fotografie
3. schildersezel
4. lithografie

Welk politieke doel zat achter de Arts & Crafts-beweging?

1. Mooie en betaalbare producten maken voor arm en rijk
2. Door middel van kunst de wereld mooier maken
3. De arbeidersklasse verheffen
4. De geïndustrialiseerde samenleving bekritiseren

Wat is postimpressionisme?

1. Een kunststroming die voortbouwt op het impressionisme
2. Experimenteren met vorm en kleur
3. De eerste abstracte kunststroming
4. De reactie van het publiek op het impressionisme

Postimpressionisme  1880-1900

Kunstenaar schildert niet wat hij ziet, maar wat hij voelt of denkt

Invloeden van andere culturen

Kunstenaars ontwikkelen een eigen stijl

Cézanne: Wiskundige vormen, afgewogen composities

Seurat:   Pointillisten: stippen, zuivere kleuren, duidelijke toetsen of stippen

Van Gogh: Felle kleuren en fors toetsen, gevoel speelt een belangrijke rol

Gauguin: Felle Kleuren, exotische invloeden

Van Gogh

Cézanne

Seurat

Gauguin

Paul Gauguin had verschillende inspiratiebronnen. Welke hoort er niet bij?

1. Japanse houtsnede
2. Impressionisme
3. Egyptische hiërogliefen
4. Realisme

Wat is de werkwijze van Paul Gauguin?

1. gebruik van afbeeldingen van kunst en herinneringen
2. gebruik van de techniek van het optisch mengen
3. 'en plain air' schilderen
4. onderzoek naar de structuur van de natuur d.m.v. kleurvlakjes

Levenscyclus is een allegorie. Wat is een allegorie?

1. Een historische gebeurtenis
2. een verhaal met een moraal
3. een voorstelling van een ongerepte samenleving
4. een symbolische voorstelling

Paul Gauguin - postimpressionisme

Georges Seurat - postimpressionisme

Vincent Van gogh - postimpressionisme

Symbolisme

Gustav Klimt

Wat voor gevoel geeft
jou dit schilderij?

Edvard Munch

Welke kunstenaar hoort niet in het rijtje thuis?

1. Paul Gauguin
2. Claude Monet
3. Auguste Rodin
4. Piere Auguste Renoir