2htvtb: week 23 les 2+3 cursus 5 §14 betrekkelijk voornaamwoord + cursus 4 §5 beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

week 24 les 2+3- 2ha

• 10 minuten stillezen
  
• Uitleg betrekkelijk vnw
  
• Oefenen § 10+ §14

• Uitleg beeldspraak
• Oefenen § 5

Lesdoelen

Ik weet wat nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden zijn

Ik kan betrekkelijke voornaamwoorden herkennen en gebruiken.

Betrekkelijk voornaamwoord

De e-mails die ik voor Nederlands moest schrijven.

Waar verwijst 'die' naar?

Het schrift dat ik van de docent heb gekregen.

Waar verwijst 'dat' naar?

Dominique had de hele dag buiten gespeeld, wat ze echt heerlijk vond.

Waar verwijst 'wat' naar?

Betrekkelijk 

voornaamwoord

• Het betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw) verwijst terug naar een woord of woordgroepje dat er vlak voor staat, het antecedent.
• De bekendste betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wie en wat.

Betrekkelijk voornaamwoord

4.  Voorzetsel + wie verwijst naar een persoon (van wie, door wie, voor wie etc.)

       - Tessa, van wie ik dit huisje huur, maakt een rondreis door Chili. 

Let op: dus niet met waar + voorzetsel: waarover, waarvoor enz.

Betrekkelijk voornaamwoord

1.  Die verwijst naar de-woorden.

2. Dat verwijst naar het-woorden.

3. Wat verwijst naar:

• een overtreffende trap na ‘het’:

       - Het noorderlicht is het mooiste wat ik ooit heb gezien.

• 'vage' woorden als alles, datgene, diegene, het enige, iets, niets, veel, weinig:
  

        - Alles wat op de site staat, is uit voorraad leverbaar.

• een hele zin of een deel van een zin:
  

       - Max is een ijverige leerling, wat niet gezegd kan worden van Wesley.

Betrekkelijk voornaamwoord

4.  Voorzetsel + wie verwijst naar een persoon (van wie, door wie, voor wie etc.)

       - Tessa, van wie ik dit huisje huur, maakt een rondreis door Chili. 

Let op: dus niet met waar + voorzetsel: waarover, waarvoor enz.

Verschil?

• De woorden die en dat kunnen zowel betrekkelijk voornaamwoord als aanwijzend voornaamwoord zijn. 

• Die kast is mooi.
  
• De kast die daar staat is te koop.

• Een aanwijzend voornaamwoord staat vóór het zelfstandig naamwoord
• Het betrekkelijk voornaamwoord staat achter het zelfstandig naamwoord.

Zelf oefenen

Wat: Maak van cursus 5 § 10 voegwoord opdr. 1, 3 en 4 p. 224-225 en van § 14 betrekkelijk voornaamwoord opdr. 2 t/m 4  p. 232-233 

Hoe:  Individueel, maar je mag op fluisterniveau overleggen met degene die naast je zit. 

Hulp: Theorie uit je boek of internet.

Tijd: 15 min.

Uitkomst: Geoefend met betrekkelijk voornaamwoord en voegwoord

Klaar?

Leesboek of huiswerk

week 24 les 2+3- 2ha

• 10 minuten stillezen
  
• Uitleg betrekkelijk vnw
  
• Oefenen § 10+ §14

• 10 minuten stillezen
  
• Uitleg beeldspraak
• Oefenen § 5

Lesdoelen

Ik weet wat de functie van beeldspraak is

Ik kan een vergelijking, metafoor en personificatie herkennen

Beeldspraak

Beeldspraak is een vorm van figuurlijk taalgebruik. 

• beeldspraak die berust op overeenkomst (ov) tussen het beeld (b) en iets uit de werkelijkheid, het object (o);

Beeldspraak die berust op overeenkomst

• vergelijking
• metafoor
  
• personificatie

Beeldspraak

Tussen beeld (b) en object (o) is een overeenkomst (ov)

Ze worden vaak aan elkaar gekoppeld met een verbindingswoord (v): als, zoals, net als, evenals, lijkt wel... etc.

 Jaap (o) ging er als (v) een haas (b) vandoor.

Vergelijking 

object                         verbindingswoord                             beeld

Hij heeft een geheugen             als                                    een olifant. 

Dat beeldje glimt                           als                                    een  diamant.

Hij is een boom                              van                                   een kerel.                               

Metafoor

Alleen het beeld wordt genoemd (het object wordt weggelaten)

• Ruim die zwijnenstal eerst naar eens op. (bedoeld wordt: je kamer)

• Die engel bracht iedereen een kopje thee. (bedoeld wordt: een lief persoon)

Metafoor

Gezegden en uitdrukkingen zijn vaak metaforen:

• Ik heb met hem een appeltje te schillen. (bedoeld wordt: iets rechtzetten)
  

• Hij heeft het achter zijn ellebogen. (bedoeld wordt: hij is niet eerlijk, achterbaks)

Personificatie

Een voorwerp of abstract begrip krijgt menselijke eigenschappen:

• De bomen fluisteren haar naam.
• De zon legde een deken van stralen over de bergen.
• De kozijnen schreeuwen om een verfbeurt.

Zelf oefenen

Wat: Maak van cursus 5 § 10 voegwoord opdr. 1, 3 en 4 p. 224-225 en van § 14 betrekkelijk voornaamwoord opdr. 2 t/m 4  cursus 4 §5 beeldspraak opdracht 2-3 p. 98-99  

Hoe:  Individueel, maar je mag op fluisterniveau overleggen met degene die naast je zit. 

Hulp: Theorie uit je boek of internet.

Tijd: 15 min.

Uitkomst: Geoefend met morfemen

Klaar?

huiswerk of leesboek