3.3 Water op aarde

1 / 46
volgende
Slide 1: Tekstslide
Mens & MaatschappijMiddelbare schoolvmbo k, tLeerjaar 2

In deze les zitten 46 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
1. Weet je hoe water verdeeld is over de aarde en hoe de waterkringloop werkt;

2. begrijp je hoe rivieren die uit gletsjers zijn ontstaan verweringsmateriaal verplaatsen

3. kun je uitleggen welke verschillen er zijn tussen gletsjerrivieren, regenrivieren en gemengde rivieren

4. begrijp je waarom er in Nederland veel grind, zand en klei door de rivieren wordt afgezet. 

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom wordt de aarde wel de blauwe planeet genoemd?

Slide 3 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samen lezen 106
1. Samen lezen leerstof '' De blauwe planeet ''

Pak een markerstift en markeer belangrijke woorden/zinnen/begrippen

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Waterfeiten
  • 70% water
  • 30% land
  • 97% zout 
  • 3 % zoet 

Het zoete water zit in 
ijskappen, grondwater 
rivieren, meren en waterdamp in de lucht.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat drijft de waterkringloop aan?
A
De zon
B
De wolken
C
Het water
D
De sneeuw in de bergen

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De waterkringloop begint met.......
A
condenseren
B
verdampen
C
infiltratie
D
erosie

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe ontstaat neerslag?
1. water wordt verwarmd,
2. water verdampt,
3. warme lucht met water
damp stijgt op,
4. warme lucht met waterdamp koelt af,
5. afgekoelde waterdamp vormt stoom/wolken.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De waterkringloop
  • Bij de korte kringloop valt de neerslag regelrecht in zee terug.
  • Bij de lange kringloop valt de neerslag op het land en gaat het water via een 'omweg' terug naar zee.
condensatie
Infiltreert 
Bij de korte kringloop valt de neerslag regelrecht in zee terug.
Bij de lange kringloop valt de neerslag op het land en gaat het water via een 'omweg' terug naar zee.

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Zoet water 
Zout water 
gletsjers 
rivieren 
97%
zeeën
3%
meren 
rivieren
in de bodem
ijs 
waterdamp
oceanen 

Slide 15 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

ijskappen en gletsjers 
grondwater 

oppervlakte
water
overig 
30,1%
0,9%
68,7%
0,3%

Slide 16 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Zelf aan de slag
1: Wat: Maak opdracht 1 t/m 3 cursus 3.3
2. Hoe: Zelfstandig (zachtjes overleggen met buurman/vrouw mag)
Hoelang: 15 min
Klaar: Lees leerstof Hoog in de bergen blz 108
Daarna: Samen nakijken
timer
1:00

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdrachten maken Kringloop
Teken het verloop van de (lange) waterkringloop na en geef de uitleg bij elke stap wat er gebeurd Gebruik daarbij de woorden:
1. Verdamping
2. Condensatie
3. Wolkvorming
4. Neerslag
5. Infiltratie in de bodem / afstroming in de zee of rivier

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdrachten maken Kringloop
Hoe: Zelfstandig maken

Hoelang: 20 min

Klaar: Laat docent controleren en ga verder met de opdrachten in het boek
timer
20:00

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samen lezen blz 108
Leerstof '' Hoog in de bergen''

Pak een markeerstift en markeer belangrijke woorden/zinnen /begrippen

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Omstandigheden  in de bergen
Koud in de bergen. Daardoor zijn de toppen vaak wit           eeuwige sneeuw en gletsjers.

Ontstaat van een gletsjer
  • neerslag valt als sneeuw,
  • er ontstaat een dikke laag sneeuw,
  • door de druk verandert het in ijs,
  • het ijs schuift naar beneden.



In het dal is het warmer en daar smelt het ijs.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een gletsjer?
A
Lange banen van ijs
B
Een groot pak sneeuw
C
Een land bedekt met ijs
D
IJs dat snel smelt

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een gletsjerrivier?

  • Sneeuw glijdt van de berg
  • Smelt onderweg
  • Smeltwater vormt een rivier

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 25 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Verwering in de bergen
Verwering is het langzaam afbrokkelen van gesteente.

  • Vorstverwering

Materiaal wat loskomt bij verwering noemen ze verweringsmateriaal.
Stap 1: water loopt in scheuren
Stap 2: water bevriest
Stap 3: water zet uit wanneer het bevroren is --> ijs
Stap 4: het ijs duwt de scheur verder uitelkaar

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zelf aan de slag
1. Maak opdracht 4 t/m 6 blz 108 -109
Hoe: Zelfstandig (overleggen met buurman/vrouw mag zachtjes)
Hoelang: 15 min
Klaar: Ga nakijken en verbeteren en laat docent zien
Lees daarna leerstof '' Soorten rivieren''

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Planning
1. Uitleg 3.3
2. Zelf aan de slag
3. Afsluiting

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
1. Weet je hoe water verdeeld is over de aarde en hoe de waterkringloop werkt;
2. begrijp je hoe rivieren die uit gletsjers zijn ontstaan verweringsmateriaal verplaatsen
3. kun je uitleggen welke verschillen er zijn tussen gletsjerrivieren, regenrivieren en gemengde rivieren
4. begrijp je waarom er in Nederland veel grind, zand en klei door de rivieren wordt afgezet. 

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samen lezen blz 109 & 110
Leerstof '' Soorten Rivieren '' & Leerstof ''Bijna bij de zee''

Pak een markeerstift en markeer belangrijke woorden/zinnen/begrippen

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Drie soorten rivieren 
gletsjerrivier
regenrivier
gemengde rivier

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerken van de rivier
Bovenloop
  • In de bergen
  • Bron van de rivier = smeldende gjetsjer 
  • Rivier stroom heel snel
  • Veel erosie door stenen
  • Smal riviertje

Middenloop
  • Rivier stroom minder snel
  • Daardoor sedimentatie van de zwaar verweringsmateriaal zoals grind
  • Rivier wordt steeds breder
  • Rivier begint te slingeren = meanderen 
Benedenloop
  • Stroomsnelheid van de rivier is langzaam
  • Daardoor sedimentatie van licht verweringsmateriaal zoals zand en klei
  • Rivier meanderd 
  • Brede rivier (soms wel 100m)
  • De rivier stroom de zee in = monding

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stroomgebied
Stroomgebied = een gebied waar al het regenwater en smeltwater via hoofdrivier en haar zijrivieren wordt afgevoerd.

De vier stroomgebieden van Nederland
  • Maas
  • Rijn
  • Schelde 
  • Eems
Waterscheiding
Elk stroomgebied wordt begrenst door de waterscheiding.

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke rivier is wat? 
Maas
regenrivier
Schelde
regenrivier
Eems
regenrivier
Rijn
Gemengde rivier

Slide 36 - Tekstslide

Je kan kijken hoe hoog het is waar de rivier begint.
Nee, andere plekken in het stroomgebied kan veel regen vallen

Welke rivier zie je op de afbeelding hiernaast?
Welke soort rivier is dit?
A
regenrivier
B
smeltwaterrivier
C
gletsjerrivier
D
gemengde rivier

Slide 37 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

de Maas is een
A
regenrivier
B
gletsjerrivier

Slide 38 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is sedimentatie?
A
Het afzetten van materiaal door de rivier of zee
B
Het sneller stromen van de rivier in de bergen
C
Het ontstaan van een delta
D
Het afremmen van de rivier in de benedenloop

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verweringsmateriaal op transport 
  • water
  • wind
  • ijs

Verweringsmateriaal op transport in water, wind en ijs kan er erosie ontstaan. Het is net schuurpapier, die het landschap veranderd.



Wat ontstaat er?
  • V-dalen door rivieren 
  • U-dalen door gletsjers

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bron
Benedenloop
Bovenloop
Monding 
Middenloop
 Sedimentatie
Erosie

Slide 42 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Zelf aan de slag
Wat: opdracht 7 t/m 11 blz 109 - 110- 111
Hoe: Zelfstandig (zachtjes overleggen met buurman/vrouw mag)
Hoelang: 15 min
Klaar: Ga nakijken en verbeteren (laat docent aftekenen)
Maak daarna de herhalingsopdrachten blz 112

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk
Opdrachten 1 t/m 11 cursus 3.3 afmaken en blz 112 herhalingsopdrachten afmaken

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Erosie door water
Door het snel stromende water en verweringsmateriaal onstaat er een V-dal

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Erosie door ijs
Als het ijs is weg gesmolten blijft er een U-dal over

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies