3.4 - Uitscheiding

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Thema 3

Bloedsomloop

Atheneum 3

Deze les

• Herhalen/oefenen
• Uitleg Bs 4 - uitscheiding
• 
  

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.1 - Bloed

3.2 - De bloedsomloop

3.3 - Het hart

3.4 - Uitscheiding

3.5 - Het immuunsysteem

3.6 - Gezond leven

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

Herhaling

3.2 - De bloedsomloop

3.3 - Het hart

Tekst

Slagaders

Haarvaten

Aders

Gespierde wand

1 cellaag dik

Dunne wand, weinig gespierd

Vervoert bloed van hart af

Heeft kleppen

Hier is gaswisseling

Drie type bloedvaten

1 ader                        2 haarvaten                 3 slagader

Slagaders

Het hart pompt bloed de slagaders in. Het bloed drukt daardoor hard tegen de wand van een slagader aan. 

• Bloeddruk in de slagaders hoog => wanden zijn dik, stevig en elastisch.
• Slagaders liggen meestal diep in je lichaam  (goed beschermd)
  
• Als een slagader stuk gaat => door de hoge bloeddruk veel bloed veel bloedverlies.

- lopen van het hart af.

- hebben een gespierde wand

- de bloeddruk is hoog

- liggen vaak diep in het lichaam

Aders

Door de aders stroomt het bloed van de organen weg terug naar het hart. Het hart zuigt het bloed in de aders naar zich toe.

- lopen naar het hart toe

- de bloeddruk is laag

- de wanden zijn minder gespierd dan bij de 

  slagaders

- liggen minder diep in je lichaam dan de

  slagaders

- bevatten vaak aderkleppen

Aderkleppen zorgen ervoor dat het bloed in de aders niet terugstroomt naar de organen.

Hart-longen-hart hoort bij?

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop
3. Geen van beiden

Kleine bloedsomloop

linkerboezem

linker longader

linker long slagader

haarvaten rechter long

Wat is nr. 6?

1

2

3

4

5

6

1. slagader met zuurstofrijk bloed naar de bovenste holle ader
2. een ader van de kleine bloedsomloop
3. ader met zuurstofarm bloed naar de bovenste holle ader
4. een slagader van de grote bloedsomloop

aorta

longslagader

rechterboezem

linkerboezem

longader

linkerkamer

halvemaanvormige kleppen

halve maanvormige kleppen

rechterkamer

rechter hartkleppen

linker hartkleppen

harttussenwand

onderste holle ader

kransader

bovenste holle ader

halve maanvormige kleppen

Hiernaast zie je een afbeelding van het hart.

Waar bevindt zich zuurstofarm bloed?

1. 1
2. 2
3. 4

Bloed uit je handen komt in de linkerboezem binnen via de...

1. Aorta
2. Onderste holle ader
3. Longslagader
4. Bovenste holle ader

Het bloed stroomt van een kuitspier via de longen weer terug naar dezelfde kuitspier.
Het bloed gaat daarbij minstens tweemaal door het hart.
Door welke delen van het hart stroomt het bloed hierbij achtereenvolgens?

1. Linkerboezem – linkerkamer – rechterboezem – rechterkamer.
2. Linkerkamer – linkerboezem – rechterkamer – rechterboezem.
3. Rechterboezem – rechterkamer – linkerboezem – linkerkamer.
4. Rechterkamer – rechterboezem – linkerkamer – linkerboezem.

De wanden van het hart

1. zijn overal even dik
2. zijn bij de linkerkamer dikker dan de rechterkamer
3. zijn bij de rechterkamer dikker dan bij de linkerkamer
4. zijn bij de boezems dikker dan bij de kamers

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.4 - Uitscheiding

Doelen van deze paragraaf

• Je kan de kenmerken van delen van nieren en urinewegen benoemen
• Je kan de taken van delen van nieren en urinewegen benoemen

Naamgeving van bloedvaten

Van hart (af) naar nier = nierslagader

Van nier naar hart (toe) = nierader

Nieren

BINAS 85A

Filtreren van bloed

180 L voor-

urine

0,9 - 2 L urine

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine. Dit noem je?

Uitscheiding

Afvalstoffen uitscheiden

Afvalstoffen ontstaan o.a. bij verbranding:

• Koolstofdioxide en water

• Koolstofdioxide via longen
• Water via huid en nieren

De onderdelen van je nieren en urinewegen

Een nier bestaat uit:

het nierschors, niermerg 

en de nierbekken.

Nierschors: bloed gefilterd, 

Via niermerg naar nierbekken

dan naar je urineleiders

Nieren en urinewegen

Werking nieren en blaas

Bloed gefilterd in de nieren

Water uit bloed gehaald, teveel aan water naar urineblaas via urineleider

In urineblaas wordt teveel aan water opgeslagen

Verlaat via urinebuis het lichaam 

Vragen

De nieren liggen.....

1. Laag in de buikholte
2. In het midden van de buikholte
3. Hoog in de buikholte
4. In de borstholte

Van waaruit wordt bloed aangevoerd aan de nieren?

1. Vanuit de linker -en rechter nieraders
2. Vanuit de linker-en rechter nierslagaders
3. Vanuit de buikslagaders
4. Vanuit de buikaders

Wat doen de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen

Van buiten naar binnen bestaat de nier uit....

1. Nierschors, niermerg, nierbekken
2. Niermerg, nierbekken, nierschors
3. Nierbekken, niermerg, nierschors
4. Nierschors, nierbekken, niermerg

Waar liggen de nieren

1. voorkant buik
2. achterkant buik
3. voorkant borst
4. achterkant borst

Aan het werk

Maken: 

Basisstof 4: opdracht 3 t/m 7

Klaar? Lezen: 

basisstof 5: het immuunsysteem

Begrippen

Nieren

Nierslagaders/Nieraders

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Urine

Urineleiders

Urineblaas

Urinebuis

Leerdoelen:

• Je kan de kenmerken van delen van nieren en urinewegen benoemen
• Je kan de taken van delen van nieren en urinewegen benoemen