RO Levensloop 2.12 t/m 2.21

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Programma 1 december 2023

• Terugblik ( quiz)
• Lesdoelen
• Theorie en aan de slag
• Terugblik
• einde les

Bestrijden van averechtse selectie is niet:

1. Collectieve dwang
2. Premiedifferentiatie
3. Bonus-malusregeling
4. Consumenten gedrag

Wat is asymmetrische informatie bij verzekeringen?

1. verzekeraar weet meer dan de verzekerde
2. verzekerde weet meer dan de verzekeraar
3. er is geen informatie
4. verzekerde weet evenveel als de verzekeraar

De verzekeraar weet niet of de verzekerde het vragenformulier juist heeft ingevuld. Dit is een vorm van:

1. Asymmetrische informatie
2. risico-aversie
3. Averechtse selectie
4. Averechtse informatie

Wat is het resultaat van averechtse selectie als gevolg van asymmetrische informatie?

1. alleen de slechte risico's blijven over
2. alleen de goede risico's blijven over
3. niemand wordt meer verzekerd
4. verzekeraar kiest de verzekerde

Eigen risico zorgt voor:

1. Meer moreel wangedrag
2. Meer averechtse selectie
3. Minder moreel wangedrag
4. Minder averechtse selectie

Wat is Moral Hazard?

1. een rare gewoonte
2. Een moreel dilemma
3. Je pleegt verzekeringsfraude
4. verzekerde wordt minder voorzichtig

Wat is de invloed van een eigen risico op de risico's en premie?

1. risico verzekerde hoger, premie lager
2. risico verzekeraar hoger, premie hoger
3. risico verzekerde hoger, premie hoger
4. risico verzekeraar lager, premie lager

Averechtse selectie

• Goede vs slechte risico's
• Goede risico's: mensen die weinig schade claimen
• Slechte risico's: mensen die veel schade claimen
• Slechte risico's verhogen de premie, goede risico's verlagen de premie. 

Averechtse selectie

• De goede risico's vinden de premie te hoog worden en stoppen met de verzekering.
• Wat is het gevolg voor de premie?
• De premie gaat nog verder omhoog, want minder mensen die alleen premie betalen en geen schade claimen. 
• Wat is het gevolg?
• Steeds meer mensen vinden de premie niet meer opwegen te het risico en gaan ook weg. 

Hoe zou je averechtse selectie tegen kunnen gaan?

Averechtse selectie bestrijden

Optie 1: 

• Premiedifferentiatie toepassen. 
• Verschillende groepen krijgen verschillende premies. 
• Bepalen door bijvoorbeeld: vragenlijsten, woonplaats, leeftijd, aantal schades in het verleden. 
• Doel: slechte risico's betalen een hogere premie en goede risico's betalen een lagere premie. 

Bonus malus regeling

Is een vorm van premiedifferentiatie. 

Voorkomt dus ook averechtse selectie

Averechtse selectie bestrijden

Optie 2: 

• Vrijwillig eigen risico toepassen
• Eigen risico: Dan moet je het eerste deel van een schade zelf betalen
• Goede risico's zullen een hoog eigen risico instellen in ruil voor lagere premie. 

Averechtse selectie bestrijden

Optie 3: 

• De overheid stelt de verzekering verplicht.
• Welke 2 particuliere verzekeringen zijn verplicht?

1. Zorgverzekering
2. WA verzekering motorvoertuigen

Moral hazard

In het Nederlands: moreel wangedrag

Wanneer mensen zich roekelozer gaan gedragen omdat ze toch wel verzekerd zijn en niet zelf hoeven op te draaien voor de schade. 

Op welke manier zou je moreel wangedrag tegen kunnen gaan?

Moreel wangedrag voorkomen

1. Eigen risico: het deel van de schade dat de verzekerde zelf moet betalen
   
2. Bonus-malus systeem: des te vaker je een schade claimt, des te minder korting / meer opslag je krijgt op de basispremie (malus). Als je juist geen schades claimt, krijg je extra korting (bonus).
   
3. Uitsluiten: bepaalde soorten schade gedeeltelijk of geheel uitsluiten van vergoeding
   
4. Maximumvergoeding: de schade wordt tot een bepaald maximum vergoed, de rest betaalt de verzekerde zelf

Ik begrijp asymmetrische informatie

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp averechtse selectie

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp moral hazard

😒🙁😐🙂😃

Vandaag

Principaal agent-probleem

Collectieve verzekeringen

Zorgverzekering

Lesdoelen

• Begrijpen hoe het principaal agent probleem wordt veroorzaakt
• oplossingen kunnen aandragen om principaal agent probleem op te lossen
• verschillende maatregelen kunnen benoemen Averechtse selectie en Moral hazard te kunnen tegengaan
• begrijpen hoe een collectieve verzekering Averechtse selectie tegengaat
• twee voorbeelden kunnen noemen van een collectieve verzekering

Let bij elk principaal-agent probleem op drie elementen:

1. Wie huurt wie in:

   wie is de principaal en wie de agent?

2. Eigenbelang:

    waarin hebben de twee partijen een

    (conflicterend) belang/doel?

3. Asymmetrische informatie:

    op welke wijze heeft de agent meer 

    informatie dan de principaal? 

Principaal-agent probleem:

Principaal-agent probleem

Bedenk een voorbeeld van een agent-principaalrelatie hier op school. Wie is de agent en wie de principaal?

Twee beweringen.
1. In een principaal-agentrelatie heeft de principaal meer informatie dan de agent.
2. Een mogelijke oplossing voor het principaal-agent probleem is een variabele beloning voor de agent.

1. Beide zijn goed
2. 1 is goed en 2 is fout
3. 1 is fout en 2 is goed
4. Beide zijn fout

Bij een baas en zijn werknemer kan een principaal-agent probleem ontstaan. Wie is de principaal?

1. De baas
2. De werknemer

Principaal

Agent

Asymmetrische informatie

Tegengestelde belangen

Docent

Docent heeft meer info over kwaliteit werk

Rector heeft meer info over kwaliteit werk

Rector

Docent wil luieren en rector wil goed werk

Docent wil veel geld en rector wil weinig betalen

Een principaal-agent probleem kan op twee manieren worden opgelost:

I    Zorg ervoor dat de agent hetzelfde belang krijgt als de principaal

     --> bijv. prikkelcontracten (= contracten die ervoor zorgen dat de

           principaal en de agent dezelfde doelstellingen hebben)

II   Verminder de asymmetrische informatie

      --> als de principaal meer informatie heeft, kan de agent minder

            goed zijn eigenbelang nastreven

      --> bijv. benchmarks (= de gemiddelde prestatie van vergelijkbare

            agenten) of een second opinion (= de mening over de prestatie

            van de agent door een andere agent)

Principaal-agent probleem:

Collectieve verzekeringen

• Verzekeringen die voor iedereen verplicht zijn. Dus geen averechtse selectie. 
•  De premie is niet afhankelijk van het risico, maar van het inkomen. 
• Solidariteit is erg belangrijk!
• Volksverzekeringen: voor iedereen en betaald door iedereen (AOW, WLZ, kinderbijslag)
• Werknemersverzekering: voor en  door werknemers (WW, ZW en WIA)

Collectieve verzekeringen

De sociale verzekeringen in Nederland zijn allemaal collectieve verzekeringen. 

Het kenmerk van collectieve verzekeringen is dat je niet vrij bent om je wel of niet te verzekeren. 

De overheid dwingt iedereen via de wet tot deelname.

Collectieve verzekeringen

Zorgverzekering(swet)

Ouder dan 18 jaar verplicht een (basis) zorgverzekering

Acceptatieplicht: Zorgverzekeraars verplicht om  alle mensen te accepteren 

Zorgplicht: Verzekerden moeten toegang krijgen tot betaalbare en kwalitatief goede zorg. 

Zorgverzekering

• Particuliere verzekering die voor iedereen verplicht is. 
• Basispakket dat is bepaald door de overheid. 
• Acceptatieplicht voor het basispakket
• Aanvullende zorg kan je zelf voor kiezen, bijvoorbeeld fysiotherapie of tandzorg. 

Een verzekering die niet verplicht is en voor een groep mensen is, heet:

1. Volksverzekering
2. Werknemersverzekering
3. Collectieve verzekering
4. Particuliere verzekering

Aanvullende zorgverzekeringen (zoals extra fysio, bril, tandarts) zitten niet in het basispakket en vallen onder..

1. collectieve verzekeringen
2. bonus/ malus systeem
3. particuliere verzekeringen
4. solidariteitsbeginsel

Een verzekering voor de wettelijke aansprakelijkheid van automobilisten heeft te maken met een gemiddelde schade van € 3.000 per gebeurtenis. De verzekeringsmaatschappij heeft 40.000 verzekerden. Per jaar claimt slechts 1 op de 20 verzekerden een schade. Ga er bij de berekeningen van uit dat de maatschappij zelf niets verdient.
Hoe hoog moet de premie per jaar zijn om deze kosten te dekken?

1. € 3.000
2. € 150
3. € 300
4. € 1.500

Lesdoelen

• Begrijpen hoe het principaal agent probleem wordt veroorzaakt
• oplossingen kunnen aandragen om principaal agent probleem op te lossen
• verschillende maatregelen kunnen benoemen Averechtse selectie en Moral hazard te kunnen tegengaan
• begrijpen hoe een collectieve verzekering Averechtse selectie tegengaat
• twee voorbeelden kunnen noemen van een collectieve verzekering

Aan de slag

Maken 2.16 t/m eind

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!