Les 3 - lessenserie van Taalkunde 6

      Welkom!                                       Les 3 - Gedichten analyseren

Opbouw van deze les:

Inleiding (15 min):
- Doelen van deze les benoemen;   

- Theoretische instructie over rijmschema's.

Kern (35 min):
 - Gedichten voorlezen ter inspiratie;
 - Werken aan de (eind)opdracht: gedicht   (20 min)
 

Slot (10 min):
 - Gedichten plaatsen in Mentimeter
 - Evaluatie van de les -> Wat heb je geleerd?

Doelen van deze les:

• Je kent de vier rijmschema's;
•  Aan het einde van deze les heb je een gedicht over het meubelvak geschreven; 

•   Je plaatst jouw gedicht in Mentimeter.

 

 

Korte terugblik naar vorige week:

Weet je wat rijmschema's zijn? Ken je er één?

De verschillende rijmschema's:

Strofe: Een aantal versregels in een gedicht. (een deel/couplet van een gedicht)

1. Gepaard rijm

In een strofe van 4 regels rijmt de eerste regel op de tweede regel en de derde regel op de vierde regel. (a a b b - c c d d)

Voorbeeld gepaard rijm:

Mama, papa, blijf je thuis?

Er lopen dieven door het huis.

Er lopen dieven op de gang.

In het donker ben ik bang.

Door: Joke van Leeuwen

2. Gekruist rijm

In een strofe van 4 regels rijmen de regels om én om. (a b a b - c d c d)

Voorbeeld gekruist rijm:

Het huis waar ik woon, heeft wel erg dunne muren

en we wonen te dicht op een kluit.

Dus een klein beetje herrie heeft ruzie met de buren

en zo'n ruzie maakt ook weer geluid.

Door: Willem Wilmink

3. Omarmend rijm

In een strofe van 4 regels rijmt de eerste regel met de vierde regel en de tweede regel met de derde regel. (a b b a - c d d c)

Voorbeeld omarmd rijm:

Toen zij een meisje was van zeventien

Moest ze de hele middag erwtjes doppen

Op het balkon, ze wou de teil omschoppen

Ze was heel woest, ze kon geen erwt meer zien

Door: Annie M.G. Schmidt

4. Gebroken rijm

Gebroken rijm kent 2 vormen:

1. In een strofe van 4 regels rijmt de tweede regel met de vierde regel, maar de eerste regel en de derde regel rijmen niet. Wanneer dát wel het geval is, dan is er sprake van gekruist rijm.

2. In een strofe van 4 regels rijmt de eerste regel met de derde regel, terwijl de tweede regel niet rijmt met de vierde regel. Wanneer dát wel het geval is, dan is er sprake van gekruist rijm.

Voorbeeld gebroken rijm:                                           Door: Piet Paaltjens

Op het hoekje van de hooigracht

En van de Nieuwe Rijn

Daar zwoer hij, dat hij zijn leven lang

Mijn boezemvriend zou zijn.

5. Verspringend rijm

Een vorm van eindrijm, waarbij de eerste versregel rijmt op de vierde, de tweede op de vijfde en de derde op de zesde (a b c – a b c).

Voorbeeld verspringend rijm:
De wereld is te groot en oud voor dit

Spel van het jonge hart, en het verdriet

Van ’t avondgrauwen dringt onze oogen binnen -

En als ik straks naast haar bij ’t haardvuur zit,

Zie ’k door de vensters in een zwart gebied

En hoor den nachtwind gieren langs de tinnen.

6. Slagrijm

Slagrijm is een vorm van eindrijm, waarbij alle regels binnen een strofe rijmen.

Voorbeeld slagrijm:

Meester Spicht zei tegen ons vandaag maar één ding leren

Ik heb een heel mooi lied gemaakt vanmorgen bij het scheren

Daarin staat hoe blij we moeten zijn en hoe we het waarderen

Ga naar de burgemeester toe en zing ter zijner ere.

Door: Harrie Geelen

Gedichten ter inspiratie

(Eind)opdracht: een gedicht over jouw vak schrijven

Je gaat een gedicht schrijven over jouw vak voor middelbare scholieren. Laat ze kennismaken met de creatieve wereld van houttechniek binnen de meubelmakerij of (scheeps)interieurbouw. Probeer ze nieuwsgierig en enthousiast te maken.

Rondom de ingang van de werkplaats kan jouw tekst een plekje krijgen. Dat geeft voorbijgangers een beeld van jouw prachtige vak en een warm welkom om een kijkje te nemen.

Maak gebruik van jouw woordenlijst van vorige week. Eisen aan het gedicht:

Kies een rijmschema en schrijf een gedicht van minimaal 12 regels (3 strofes). 

Wanneer ik iets voor je kan doen, dan hoor ik dát graag!

Aan de slag!

Vragen?  Stel ze gerust!

Zou je je prachtige gedicht aan de klas willen voorlezen?

of zou je jouw woordkeuze willen uitleggen? 

Tot slot:

Plaats je gedicht op Mentimeter,  zie de link in de mail;

Wat heb je geleerd van deze korte lessenserie?  Noteer je antwoord(en) zometeen in LessonUp!

Wat heb je geleerd?

Dank je wel!