G4 Kants plichtsethiek

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welk principe hanteert het utilitarisme om te bepalen of een handeling goed is?

Hoe bepaal je meer concreet of een handeling meer geluk of lijden oplevert?

Kies de 2 juiste antwoorden! Het utilitarisme is een vorm van...

1. intentionalisme
2. consequentialisme
3. deugdethiek
4. gevolgenethiek

Kies het juiste antwoord. Kants plichtsethiek is een vorm van...

1. intentionalisme
2. consequentialisme
3. deugdethiek
4. gevolgenethiek

00:50

Kant staat een autonome moraal voor. Wat is echter het tegenovergestelde van een autonome moraal?

01:31

Herhaling: in hoeverre kunnen we de werkelijkheid volgens Kant kennen?

02:10

Leg uit hoe autonomie en het doen van je morele plicht met elkaar verbonden kunnen worden.

Kants plichtsethiek/deontologie

- Kant stelt dat de intentie en niet de consequentie van een handeling bepalend moet zijn binnen de ethiek.
- We hebben namelijk enkel invloed op onze wil en nooit geheel op de effecten van onze handeling. We kunnen enkel het goede willen willen.
- Onze wil is goed, indien we deze laten bepalen door onze rede.
- Veelal laten we onze wil bepalen door onze verlangens en emoties. Maar we zijn het als redelijke wezens aan onszelf verplicht om redelijk te handelen!
- Autonoom kies ik ervoor om te willen doen wat redelijk is!

De categorische imperatief

- Als we onze wil volgens de rede laten bepalen, dan volgt daaruit dat we volstrekt logisch moeten handelen.

- De contradictie is een onmogelijkheid binnen de logica. Daarom kunnen we strikt logisch niet willen liegen, zegt Kant.

- Kant formuleerde hiertoe de categorische imperatief. Deze kent drie formuleringen, waarvan je er twee moet kennen.

De categorische imperatief

- De eerste formulering luidt: Handel slechts volgens die stelregel, waarvan je redelijkerwijze kunt willen dat zij tot universele wet wordt.

- De tweede formulering luidt: Handel zo, dat je de mensheid, zowel in je eigen persoon als in ieder ander, steeds ook altijd tegelijkertijd als doel beschouwt, nooit louter als middel.

Waarom is liegen volgens Kant een contradictie en moet je dat dus nooit doen?

Kun je uit zijn op een one-night-stand volgens de categorische imperatief?

1. Ja
2. Nee
3. Ik weet het niet
4. Ik hoop het

Plichtsethiek

Kun je voorbeelden geven van hoe mensen in de wereld gebruikt worden als middel tot een doel en niet als een doel in zichzelf?

Mag je mensen martelen?

1. Nee, nooit.
2. Ja, want een crimineel verliest zijn rechten.
3. Ja, maar alleen om anderen te redden.

Mag je het kind van een ontvoerder martelen om het gekidnapte kind te vinden?

1. Natuurlijk, hij heeft het kind van een ander ontvoerd.
2. Nee, dat kind is onschuldig.
3. Ja. Beide kinderen zijn onschuldig, maar het ontvoerde kind kun je wellicht zo redden.
4. Nee, martelen mag nooit, dus zeker ook geen kind.

Mag je het kind van een kidnapper van vier kinderen martelen om hun verblijfplaats te achterhalen?

1. Nee, mensen mag je nooit martelen.
2. Ja, want door 1 kind te martelen kun je er misschien 4 redden.

01:45

Geef je mening:

1. Het is terecht dat de politiechef wordt vervolgd voor bedreiging.
2. Het is onterecht: de man is een held, want nu gaat die moordenaar levenslang de cel in.

02:57

Geeft deze zaak inderdaad aan dat de kantiaanse ethiek absurd is en het utilitarisme een betere ethiek biedt?

1. Ja, ik vind dat je een misdadiger best als middel kunt gebruiken.
2. Ja, iemand kan zijn waardigheid verliezen.
3. Ja, de meeste mensen worden gelukkig van deze bedreiging.
4. Nee, juist niet. Alleen kantiaans kun je mensenrechten verdedigen.

03:20

Welk argument geeft deze vrouw tegen het utilitarisme?

03:55

Ben je het met Singer eens dat je medeverantwoordelijk bent voor de dood van het kind als je niet alles hebt gedaan om diens dood te voorkomen?

1. Ja, wel als je het kind mogelijk kunt redden.
2. Nee, de moordenaar is de enige verantwoordelijke.
3. Ik vind dat je niet echt verantwoordelijk bent, maar ik zou me wel schuldig voelen.