4M - 1.1 - Introductie & Nederland wordt een democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De zomervakantie 

Het examenjaar

H1 - Nederland (1848 - 1914)

H2 - De Eerste Wereldoorlog (1914 - 1918)

H3 - Het Interbellum (1918 - 1939)

H4 - De Tweede Wereldoorlog (1939 - 1945) 
H5 - Europa en de Wereld (1945 - 1989)
H6 - De Koude Oorlog (1945 - 1989)

H7 - De Nieuwe Wereldorde (vanaf 1990)

Geschiedenis - 4M 

1.1 Nederland wordt een democratie

Planning: 

1. Uitleg + aantekeningen 

2. Stukje tekst lezen 

3. Opdrachten maken uit het boek

Leerdoel:

Je weet hoe de macht tussen 1815 en 1848 verdeeld was in Nederland

Je weet waarom 1848 een belangrijk jaartal is in onze politieke geschiedenis

De machtige koning

• Sinds 1815: Constitutionele monarchie: koninkrijk met grondwet
• Koning had alle macht in handen

De machtige koning

• Rijke burgers waren ontevreden
• Liberalen: iemand die in de politiek streeft naar meer vrijheid
• 1848: Revoluties door geheel Europa (Duitsland en Frankrijk)
• Willem II vraagt Thorbecke (liberaal) een nieuwe grondwet te schrijven

Het machtige parlement

•  Thorbecke 1848: binnen een paar weken grondwetsherziening klaar
• Hoogste macht bij Parlement
• Parlement = Staten-Generaal = Eerste en Tweede Kamer
• Parlement controleert de regering en maakt wetten 
• Koning: onschendbaar
• Ministeriële verantwoordelijkheid: koning niks zeggen of doen zonder toestemming

Opdrachten

Opdracht 1, 2 en 3 van paragraaf 1.1 
(bladzijde 17)

Planning: 

1. Uitleg + aantekeningen 

2. Stukje tekst lezen 

3. Opdrachten maken uit het boek

Leerdoel:

Je weet hoe de macht tussen 1815 en 1848 verdeeld was in Nederland

Je weet waarom 1848 een belangrijk jaartal is in onze politieke geschiedenis

Geschiedenis - 4M 

1.1 Nederland wordt een democratie

Planning: 

1. Nakijken

2. Uitleg + aantekeningen 

3. Stukje tekst lezen 

4. Opdrachten maken 

Leerdoel:

Je weet wat de Luxemburgse Kwestie was. 

Je kent twee typen grondrechten. 

Je kan het censuskiesrecht beschrijven

Nakijken

Opdracht 1, 2 en 3 van paragraaf 1.1

Luxemburgse kwestie

• 1867: Problemen tussen parlement en Koning Willem III 
• Willem III besluit tot het verkopen van Luxemburg aan Frankrijk
• Pruisen (Duitsland) was woedend
• Koop afgeblazen: Frankrijk boos
• Luxemburgse kwestie
• Willem ontbindt de kamer
• Volgend parlement zelfde mening

Meer burgerrechten

• Liberalen: tegen machtige overheid
• Grondrechten: de belangrijkste rechten van burgers
• Thorbecke verwerkt rechten grondwetswijziging 

Klassieke grondrechten

Vrijheid van:

• onderwijs
•  meningsuiting
• godsdienst
• drukpers 
•  vereniging en vergadering 

Sociale grondrechten

Recht op:

•  huisvesting
•  gezondheidszorg
• onderwijs

Meer burgerrechten

• Burgers mochten gaan stemmen op: Tweede kamer, Provinciale Staten, Gemeenteraad
• Liberalen: politiek alleen voor verstandige mensen
• Censuskiesrecht: wie betaald, bepaald                              

Opdrachten

Opdracht 4, 6 en 8 van paragraaf 1.1 
(bladzijde 17 en 18)

Geschiedenis - 4M 

1.1 Nederland wordt een democratie

Leerdoel:

Je weet hoe het kiesrecht zich uiteindelijk uitbreidde tot een volmaakte democratie.

Herhalingsvragen

1. Wie herschreef de grondwet van 1848? 

2. Waarom gaf koning Willem II de opdracht? 
3. Wat betekent: 'de koning is onschendbaar, ministriele verantwoordelijkheid
4. Waar ging de Luxemburgse Kwestie over? 
5. Noem de twee soorten grondrechten (geef bij ieder twee voorbeelden)
6. Wat hield het censuskiesrecht in? 

Uitbreiding van het kiesrecht:

• parlement werd gekozen door mannen die een goed inkomen hadden, die waren verstandig genoeg om te stemmen (5% van de Nederlandse mannen had kiesrecht)
• 1887: 25 % van de mannen / Caoutchouc-artikel
• 1917: Algemeen mannen kiesrecht 
• 1919: Algemeen vrouwen kiesrecht

uitbreiding van het kiesrecht:

Met de komst van het algemeen kiesrecht (voor mannen en vrouwen) werd Nederland een parlementaire democratie: bestuurssysteem waarin de regering afhankelijk is van het parlement dat met algemeen kiesrecht is gekozen.

Opdrachten

Opdracht 9, 10 en 12 van paragraaf 1.1 
(bladzijde 19)