Eerste les 4M + 1.1 koning en parlement

Geschiedenis
Geschiedenis 4M
Welkom! 
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

In deze les zitten 43 slides, met tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Geschiedenis
Geschiedenis 4M
Welkom! 

Slide 1 - Tekstslide

Wat gaan we deze les doen?
  • Kennismaking 
  • Regels
  • Programma 
  • Overzicht van onderwerpen 
  • Inloggen methode MeMo Online 
  • Examenblad.nl 
  • Start H1, §1.1 koning en parlement A

Slide 2 - Tekstslide

Kennismaking
Mevr. Boonman

Mentor mavo 3 

30 jaar

Aanwezig: ma, di, do, vrij




Slide 3 - Tekstslide

Vraag?
Stuur een bericht via Magister of mail mij op dit e-mailadres:

 j.boonman@graafengelbrecht.nl



Slide 4 - Tekstslide

Regels
We laten elkaar uitspreken!!!

Vinger opsteken (niet roepen door de klas)
Huiswerk maken (ik hou het bij)
Iedere les spullen bij (opgeladen iPad, schrift, Memo boek)
Mobieltjes in de bak (tenzij ik anders zeg)
Niet eten
Water drinken mag
Aantekeningen maken is niet verplicht, wel verstandig. 






Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Programma 
  • PTA
  • Studieplanner P1
  • Herkansing: einde jaar, 1 toets PTA

Alles is terug te vinden in de ELO op Magister.
Gedeelde documenten > 4M Geschiedenis 

Slide 7 - Tekstslide

Overzicht van onderwerpen

Periode 1 - H1:
Staatsinrichting van Nederland
Periode 2 - H2 & H3:
Historisch overzicht deel I (Eerste Wereldoorlog en Interbellum) 
Periode 3 - H4 & H5:
Historisch overzicht deel II (Tweede Wereldoorlog & Koude Oorlog)



Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Inloggen methode Memo Online 
Inloggen:
Magister > ELO > leermiddelen > ges Memo Max

Neem daarnaast altijd je boeken mee en een schrift voor aantekeningen. 

Klassencode: 275946

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

CSE Geschiedenis en Staatsinrichting:
dinsdag 14 mei 2024: 09:00-11:00 (1e tijdvak)

Slide 12 - Tekstslide

Examenblad.nl
  • Voor alle vakken waarin examen gedaan wordt. 

  • Syllabus (examenprogramma opgesteld door overheid)
  • Oude examens 
  • Roosters CSE 

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Link

H1: Staatsinrichting van NL 1848 - nu
§1.1 koning en parlement   
A: oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 15 - Tekstslide

Leerdoelen 1.1
A: Je kunt twee oorzaken noemen voor de Nederlandse grondwetsherziening in 1848.
B: Je kunt drie veranderingen noemen door de grondwetsherziening van 1848
C:  Je kunt uitleggen dat de Luxemburgse Kwestie duidelijk maakte dat het parlement in Nederland de macht had. 

Slide 16 - Tekstslide

§1.1
Koning en parlement
A
Oorzaken van de nieuwe grondwet
Leerdoel:
Je kan twee oorzaken noemen voor de Nederlandse grondwetsherziening in 1848.
Begrippen:
grondwet
grondrechten
constitutionele monarchie
B
De grondwet van 1848
Leerdoel:
Je kan drie veranderingen noemen door de grondwetsherziening van 1848.
Begrippen:
onschendbaar
staatshoofd
ministeriële verantwoordelijkheid
C
De Luxemburgse kwestie
Leerdoel:
Je kan uitleggen dat de Luxemburgse kwestie duidelijk maakte dat het parlement in Nederland de macht had.
Begrippen:
Luxemburgse kwestie
 
regering
parlement
 
parlementair stelsel
districtenstelsel

Slide 17 - Tekstslide

Meer dan 200 jaar was NL een republiek: land zonder koning.

1813: NL werd (met België en Luxemburg) een monarchie onder koning Willem I.
--> Koninkrijk der Nederlanden.  

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Tekstslide

1815: eerste grondwet (constitutie) 
--> document waarin staat vastgelegd: 
  • Regels over het bestuur van het land
  • Macht van de koning (monarch)
  • Grondrechten van alle burgers. Grondrechten zijn de basisrechten, zoals vrijheid van meningsuiting.

Nederland werd een constitutionele monarchie: macht koning vastgelegd in grondwet.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

In de grondwet van 1815 had koning Willem I veel macht:
  • De ministers waren dienaren van de koning. Koning en ministers vormden samen de regering.
  • Het parlement (Eerste- en Tweede Kamer) had weinig te zeggen.
  • De koning benoemde de leden van de Eerste Kamer.
  • De mensen van de Provinciale Staten kozen de leden van de Tweede Kamer.
  • Hij bepaalde waar het belastinggeld heen ging.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 23 - Tekstslide

  • 1830: België scheidt zich af van NL na korte oorlog.
     
  • Willem I wilde België terug en gaf (te)veel geld uit aan het leger.
    --> Spanningen tussen koning en
          parlement.
     
  • 1840: Willem II werd koning 

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 24 - Tekstslide

  • Liberale parlementslid Thorbecke wilde de grondwet veranderen.
  • Liberalen komen op voor vrijheid van de burgers en vinden dat regering zo min mogelijk regels moet maken.

Revolutiejaar 1848: in verschillende Europese steden braken revoluties uit, eis: meer vrijheid en democratie.  
--> ook in NL onrustig   
--> Koning Willem II had een keuze: een beetje macht of geen macht? gaat overstag. 
--> Thorbecke krijgt opdracht tot schrijven nieuwe grondwet  
§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

  • Oriëntatie van hoofdstuk 1 in je leerboek 
  • §1.1: opdracht 1 t/m 14

Slide 27 - Tekstslide

§1.1 koning en parlement   
B: de grondwet van 1848

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Video

§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 30 - Tekstslide

De grondwet van 1848
 belangrijke politieke veranderingen:
  • De koning werd onschendbaar --> ministers verantwoordelijk voor wat de koning deed/zei
  • De koning bleef staatshoofd
  • Ministers hebben: ministeriële verantwoordelijkheid --> ze moeten aan het parlement uitleggen hoe en waarom ze dingen doen.
  • Censuskiesrecht: rijke mannen die genoeg belasting betalen mochten stemmen (11%)
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 31 - Tekstslide

Macht ligt bij het parlement --> parlementair stelsel.
 
  • TK: elke 4 jaar door burgers gekozen
    --> districtenstelsel: elk gebied (district) in NL
          kiest 1 kamerlid. (100d/100z)
    --> direct  
  • EK: gekozen door de Provinciale Staten. 
    --> indirect  
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Tekstslide

Nieuwe rechten parlement:
  • recht van amendement (wetsvoorstellen wijzigen)
  • recht van enquête (onderzoek instellen)

Nieuwe rechten volk:
Meer grondrechten, bijv. 
  • vrijheid van onderwijs
  • recht van vereniging
  • recht van vergadering
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Video

  • Oriëntatie van hoofdstuk 1 in je leerboek 
  • §1.1: opdracht 1 t/m 14

Slide 37 - Tekstslide

§1.1 koning en parlement   
C: de Luxemburgse kwestie

Slide 38 - Tekstslide


1849: Willem III
-> vond macht afstaan moeilijk

§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 39 - Tekstslide

§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 40 - Tekstslide

  • 1867:  Luxemburgse Kwestie.
  • Ruzie tussen parlement en regering 
  • Willem III wilde Luxemburg stiekem verkopen.
  • Parlement boos
  • Door de ministeriële verantwoordelijkheid kon het parlement niet de koning aanpakken. Wel eisten ze het ontslag van de ministers. Uiteindelijk gebeurde dit.
  • Koning moest macht parlement accepteren.

§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 41 - Tekstslide

Slide 42 - Tekstslide

aan de slag 
maken: 
§1.1, opgave 1 t/m 14 (leerboek)
§1.1 blz. 6 & 7 (oefenboek) 


Slide 43 - Tekstslide