31 maart hh koppelteken HZ_BZ

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

TG 2 D

Welkom

Lekker lezen! 

Programma 

• Gramm, spelling, formuleren herhalen
  


• vanaf 10.25 uur: zelfstandig werken en lezen in je leesboek

Leerdoel

Aan het eind van de les heb je het koppelteken en hoofd- en zijzinnen herhaald (spelling/grammatica) en heb je gelezen in je leesboek.  

Bij- en hoofdzinnen

Weglatingsstreepje en koppelteken

Koppelteken: wat is goed?

• een doe-het-zelver of doe het zelver? 

• vwo-leerling of vwo leerling? 


• niet roker of niet-roker?
• guerrilla-aanval of guerrilla aanval?

Koppelteken: wanneer?

• voor de duidelijkheid: zee-egel, gala-bal
  
• losse woorden tot een eenheid smeden: een 

doe-het-zelver, mond-op-mondbeademing

• voorvoegsel bij hoofdwoord: vice-voorzitter, ex-soldaat
• samenstellingen met gelijkwaardige delen: sociaal-economisch, president-directeur
• bij aardrijkskundige samenstellingen: Noord-Holland

 

 9. in samenstellingen waarbij het tweede deel een bepaling is bij het eerste

Voorbeelden: Staten-Generaal, het kabinet-Lubbers

 

10. als het eerste woord alleen betrekking heeft op het woord erna

Voorbeeld: Tweede-Kamerzitting

 

11. bij samenstellingen met niet en oud

Voorbeelden: niet-roker, oud-international

 

 

12. bij samenstoten van twee klinkers die samen één klank kunen vormen

Voorbeelden: guerrilla-aanval, na-apen, achttiende-eeuws

Koppelteken: wanneer?

• in samenstellingen met letters, cijfers en bijzondere tekens: T-shirt, vwo-leerling, $-teken, 50-jarig jubileum
• in samenstellingen met Sint: Sint-Nicolaas, Sint-Theresiakerk
• in samenstellingen waarbij het tweede deel een bepaling is bij het eerste: Staten-Generaal, het kabinet-Rutte
• bij samenstellingen met niet en oud: niet-roker, oud-kamerlid
• bij botsende klinkers (die samen één klank kunnen vormen): guerrilla-aanval, na-apen, achttiende-eeuws

Weglatingsteken: wat is goed?

• basis- en middelbaar onderwijs of basis en middelbaar onderwijs? 

• voor en nadelen of voor- en nadelen?

Weglatingsteken: wanneer?

• als je een deel van een woord weglaat:
• landbouw en tuinbouw => land- en tuinbouw
• voordelen en nadelen => voor- en nadelen.
• laat je een heel woord weg, dan schrijf je niets! 
• grote mensen en kleine mensen => grote en kleine mensen

Bijzinnen en hoofdzinnen

• Als ik naar huis ga, fiets ik altijd met Maaike.  
• Als ik (ow) naar huis ga (pv), ...
• .....fiets (pv) ik (ow) altijd met Maaike. 
• Kenmerken bijzin: woorden mogelijk tussen ow en pv. Werkwoord achteraan. Zin is 'niet af'. Start met os.vw
• Hoofdzin: géén woorden tussen pv en ow.

Wat is HZ, BZ. osvw en nsvw?

1. Omdat je veel ijsjes eet, krijg je straks buikpijn.
2. Geef me snel je mobiel, dan kan ik je moeder bellen.
3. Ik ben te laat voor de training omdat ik een lekke band had en de brug openstond. 

Aan de slag

• OF: lezen in je leesboek
• OF: extra oefenen voor formatieve toets, zie planning Nw Nederlands
• OF: opdrachten maken op Cambiumned.nl voor werkwoordspelling, hoofd- en bijzinnen, zinsdelen, woordsoorten, etc. 

Exit: Benoem feiten, meningen en argumenten 

1. Wandelvakanties zijn maar saai, want je ziet steeds hetzelfde.
   
2. Bij wandelvakanties ben je actief bezig.
   
3. Mij lijkt snowboarden geweldig, omdat je dan enorm snel de afdaling maakt.
   

Wat heb je geleerd?