Revalidatie

Revalidatie

Lesdoelstellingen

Na deze les:

1. weet je wat revalidatie inhoudt

2. kun je enkele verschillende soorten van revalidatie benoemen

3. ben je op de hoogte van verschillende soorten been amputaties en kun je er enkele benoemen

4. ken je minimaal 2 complicaties na amputatie

Inhoud van deze les:

Algemeen

Revalidatie

Soorten revalidatie

Amputaties en prothesen

Amputatie

Fracturen algemeen

Heup #

Prothesen

CVA

NAH

Delier

Oncologie

Wat is het doel van revalidatie?

• Optimaal herstel, zelfredzaamheid, participatie (deelnemen aan de maatschappij)
  
• Het gaat uiteindelijk om een leven vol kwaliteit en mogelijkheden.
  

Voorwaarden voor revalidatie:

Iemand moet revalidabel zijn:

- hij/zij moet opdrachten kunnen begrijpen

- hij/zij heeft ziekte inzicht

- hij/zij wil revalideren

- er moet iets te revalideren zijn

2 hoofdgroepen:

Neurologisch letsel bv CVA, dwarslaesie, hersenkneuzing, MS, spierziektes

Niet neurologisch bv gewrichtsproblemen, amputaties, reuma, handletsel, hartrevalidatie, longrevalidatie, rugklachten, posttraumatische dystrofie (CRPS), brandwonden, chronische pijn, meervoudig letsel (politrauma) en beenletsel.

Hoe ziet revalidatie eruit:

• De patiënt krijgt zijn behandeling van een multidisciplinair team, dat onder leiding staat van een revalidatiearts. 
• Medisch specialistische revalidatie biedt een specifiek op de patiënt afgestemde intensieve behandeling.
  

2 hoofdgroepen:

Klinisch (je wordt opgenomen in een revalidatie kliniek)

Poliklinisch (je komt alleen overdag naar de kliniek)

Na CVA

• Richt zich in eerste instantie op de ADL
• Daarna komen andere zaken aan bod als mobiliteit, omgaan met “onzichtbare” aandoeningen als afasie en neglect
• Aanpassingen bv beugel, rolstoel maar ook in de thuissituatie bv traplift
• Kan de cliënt zich thuis op een veilige manier redden

Longrevalidatie

Tijdens de revalidatie wordt bijvoorbeeld gewerkt aan:

• meer kennis over de aandoening, bijvoorbeeld over hoe het komt dat iemand moe is.
  
• een betere conditie, door bijvoorbeeld fietsen, wandelen, krachttraining.
  
• het leren omgaan met de longziekte binnen het gezin, werk of in  vrije tijd
  
• het goed verdelen van energie over de dag
  

Amputatie

Oorzaken van een amputatie

Oorzaken van een amputatie

Een amputatie is nodig als een ziek lichaamsdeel niet meer kan genezen en wanneer het leven van de patiënt in gevaar is, of wanneer de kwaliteit van leven van de patiënt zal toenemen door het lichaamsdeel te amputeren.

De oorzaken van een amputatie lopen uiteen van problemen met de bloedsomloop tot een infectie en van een ongeluk tot kanker.

 

Daarnaast kan een amputatie worden uitgevoerd wanneer er sprake is van een aangeboren afwijking aan het lichaamsdeel. 

In de meeste gevallen weet de patiënt vooraf dat de amputatie gaat plaatsvinden. In enkele gevallen, bijvoorbeeld na een ernstig ongeluk, moet de amputatie helemaal onverwachts worden uitgevoerd.

Been Amputatieniveaus

Niveau's been amputatie

• Voetamputatie / Teenamputatie / Voorvoetamputatie
  
• Onderbeenamputatie (transtibiale amputatie)
  
• Knieëxarticulatie
  
• Bovenbeenamputatie (transfemorale amputatie)
• Heupexarticulatie
• Hemipelvectomie

Niveau's been amputatie

Fantoompijn kan veroorzaakt worden door

1. Oorzaken in de hersenen
2. Oorzaken in de stomp
3. A en B zijn beide juist
4. A en B zijn beide onjuist

Fantoompijn kan ontstaan omdat de hersenen in de war zijn. Het deel wat in de war is, heet

1. sensorische cortex
2. gebied van Wernicke
3. motorische cortex
4. prefrontale cortex

Als er bijvoorbeeld een been is geamputeerd blijft het stukje hersenen dat met het been in verbinding stond werkeloos achter.

De hersencellen die verbonden waren met het nu geamputeerde lichaamsdeel raken hiervan in de war.

Hersencellen kunnen niet goed niets doen, dus gaan ze als het ware werk zoeken. Dat doen ze op twee manieren: door hun prikkeldrempel te verlagen waardoor ze gevoeliger worden en door mee te doen met activiteiten van hersencellen in de omgeving.

Na een amputatie moeten de hersenen dus een nieuwe taakverdeling tussen de hersencellen maken, ze moeten ‘reorganiseren’.

Als het reorganiseren niet goed lukt ontstaat een verschijnsel waarbij de hersenen niet goed meer weten waar welke signalen vandaan komen. We kunnen spreken van een ‘slecht verlopende hersenreorganisatie’.

Bij hersenonderzoek kunnen we dit zien en meten. Hoe erger de slecht verlopende hersenreorganisatie, hoe meer fantoompijn die patiënt heeft.

Dat het de hersenen tijd kost om te reorganiseren na een amputatie kun je merken aan het feit dat fantoompijn meestal langere tijd aanhoudt na de amputatie.

Wanneer het reorganisatieproces in de hersenen blokkeert, blijft de fantoompijn aanwezig.

Er is nog meer wetenschappelijk onderzoek nodig om te begrijpen waarom de reorganisatie van de hersenen bij sommige mensen blokkeert.

Hersencellen kunnen niet goed niets doen, dus gaan ze als het ware werk zoeken. Dat doen ze op twee manieren: door hun prikkeldrempel te verlagen waardoor ze gevoeliger worden en door mee te doen met activiteiten van hersencellen in de omgeving

1. door hun prikkeldrempel te verlagen waardoor ze gevoeliger worden
2. door mee te doen met activiteiten van hersencellen in de omgeving
3. A en B zijn beide juist
4. A en B zijn beide onjuist

De meeste mensen weten wel dat we een linker en een rechter hersenhelft

hebben. We hebben daarnaast ook een buitenste deel en een binnenste

deel in de hersenen. Het buitenste deel van de hersenen zit vlak onder de

schedel en heet ‘neo-cortex’ (nieuwe schors). Het gedeelte waarmee we

ons lichaam voelen ligt op dit buitenste deel en heet ‘sensorische cortex’.

Het binnenste deel van de hersenen heet het ‘limbisch systeem’. In dit

limbisch systeem zitten hersendelen die te maken hebben met gevoelens

zoals angst, verdriet en ook met de nare gevoelens bij lichamelijke pijn.

Een belangrijk hersengebied dat hiermee te maken heeft is de ‘Amygdala’

(amandelvormige kernen in de hersenen). Dit werkt als een soort alarm

voor het lichaam.

Bij enorme angst en pijn kan de Amygdala in een alarmtoestand schieten

en daar in blijven hangen. Normaal zou het alarm weer langzaam uitdoven,

maar soms gaat dat fout en blijft het alarm steeds opnieuw op onhandige

momenten afgaan terwijl het gevaar al lang voorbij is. De herinnering aan

hevige pijn wordt ook opgeslagen in het geheugen van hetzelfde gebiedje,

de Amygdala. Het lijkt erop dat de pijn uit de periode van de amputatie

(er vlak voor of er vlak na) kan blijven ‘hangen’ in de hersenen wanneer

de Amygdala in die periode of de periode daarna van streek is geraakt.

De Amygdala roept dan: ‘er doet nog steeds iets pijn’ en in de buitenste

hersenen is een gebiedje aan het roepen: ‘volgens mij is het het been’.

De op deze manier met elkaar communicerende hersengebieden noemen

we een ‘pijnnetwerk’ en kun je vergelijken met hoe onze hersenen andere

herinneringen opslaan. Om die reden wordt bepaalde pijn ook wel eens

benoemd als een ‘pijnherinnering’. Een pijnnetwerk is niet goed te

veranderen met onze ‘bewuste’ aandacht. De gedachte: ‘maar mijn been

is er helemaal niet meer!’ heeft helaas geen invloed op het pijnnetwerk.

Wanneer iemand een ontsteking aan de teen had en men voelt dit nog na

de amputatie van het been, dan hebben we te maken met een vorm van

‘pijnherinnering’. Wanneer iemand een been is kwijtgeraakt als gevolg van

een motorongeluk, dan kan het zien of horen van een motor een aanval

van fantoompijn geven. In zo’n geval is er een prikkel die de herinnering

aan een pijnlijke periode oproept en daarmee de fantoompijn oproept.

Ook dit zou men kunnen benoemen als een ‘pijnherinnering’.

Welke soorten stomp pijnen zijn er allemaal?

www.npostart.nl

Zijn de les doelstellingen bereikt voor vandaag?

0100

Hoe vonden jullie deze les vandaag

😒🙁😐🙂😃