Foutieve samentrekking en foutieve beknopte bijzin

Aantekening
Zelfstandig aan de slag




Doel: jullie herkennen een foutieve samentrekking en foutief  beknopte bijzin en kunnen deze aanpassen (blz. 148/151)
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 16 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

Aantekening
Zelfstandig aan de slag




Doel: jullie herkennen een foutieve samentrekking en foutief  beknopte bijzin en kunnen deze aanpassen (blz. 148/151)

Slide 1 - Tekstslide

Samentrekking
Als in een zin bepaalde woorden herhaald worden, mag je in sommige gevallen één van beide keren weglaten.

voorbeelden:
bij woorddelen: in voor- en tegenspoed
bij woorden: dure (..) en goedkope kleren
bij zinsdelen: Elsie studeert in Groningen en Marjet (...) in Utrecht.

Slide 2 - Tekstslide

Samentrekking: 3 voorwaarden
Voorwaarde 1:
De betekenis van de weggelaten woorden is hetzelfde.
onjuist: de jongen smeerde een boterham en (...) hem daarna snel naar buiten.
juist: de jongen smeerde een boterham en smeerde hem daarna snel naar buiten.

Slide 3 - Tekstslide

Samentrekking: 3 voorwaarden
Voorwaarde 2:
De vorm (bijv enkelvoud of meervoud) van de weggelaten woorden is hetzelfde.
onjuist: Buiten de stad wordt een squashcentrum gebouwd en (...) zeven tennisbanen aangelegd.
juist: Buiten de stad wordt een squashcentrum gebouwd en worden zeven tennisbanen aangelegd.

Slide 4 - Tekstslide

Samentrekking: 3 voorwaarden
Voorwaarde 3:
De grammaticale functie (onderwerp, lijdend voorwerp etc..) van de weggelaten woorden is hetzelfde.
onjuist: Ellis is mijn beste vriendin, maar (...)vertel ik toch niet al mijn geheimen.
juist: Ellis (ow) is mijn beste vriendin, maar haar/die (mv) vertel ik toch niet al mijn geheimen.

Slide 5 - Tekstslide

Beknopte bijzin
Wat is een beknopte bijzin?
Een bijzin zonder onderwerp en persoonsvorm, is altijd afgeleid van een gewone bijzin.
voorbeeld:
Omdat hij (ow) vogels wilde kijken, ging Midas (ow) 's morgens vroeg naar het bos.
Om vogels te kijken ging Midas 's morgens vroeg naar het bos.

Slide 6 - Tekstslide

Beknopte bijzin
Geen persoonsvorm en geen onderwerp, kun je wel in gedachten invullen. Het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

Slide 7 - Tekstslide

Beknopte bijzin
Drie soorten:
1. Met een voltooid deelwoord:
Eindelijk gearriveerd, constateerden de reizigers dat het hotel vol was.
2. Met een onvoltooid deelwoord:
Werkend aan de lastige opdrachten, vond Elsie de les snel voorbij gaan.

Slide 8 - Tekstslide

Beknopte bijzin
Drie soorten:
3. Met te + hele werkwoord:
Om vogels te kijken ging Midas 's morgens vroeg naar het bos.

Slide 9 - Tekstslide

Goed of fout?
Staande op de Eiffeltoren flitsten in het schemerige Parijs de lantaarns en de neonreclames één voor één aan.

Slide 10 - Tekstslide

Fout, want
Staande op de Eiffeltoren. Wie staat er?
De lantarens en neonreclames flitsten aan = onderwerp van de hoofdzin.

Slide 11 - Tekstslide

Corrigeren foutieve beknopte bijzin
verbetering 1:
Maak van de beknopte bijzin een gewone bijzin mét pv en ow: 

Toen wij (ow) op de Eiffeltoren stonden (pv) , flitsten in het schemerige Parijs de lantaarns en de neonreclames één voor één aan.

Slide 12 - Tekstslide

Corrigeren foutief beknopte bijzin
verbetering 2:
Zorg ervoor dat het onderwerp van de hoofdzin hetzelfde is als het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin. Vaak werkwoord toevoegen:

Staande op de Eiffeltoren, zagen wij (ow) in het schemerige Parijs de lantaarns en neonreclames één voor één aanflitsen.

Slide 13 - Tekstslide

Goed of fout?
Backpackend door Australië zocht Tim naar 'de stad in het midden', waarvan hij gedroomd had.


Slide 14 - Tekstslide

Goed 
Backpackend door Australië zocht Tim naar 'de stad in het midden', waarvan hij gedroomd had.

Wie backpackt? Wie zocht? 2 x Tim

Slide 15 - Tekstslide

Doel: jullie herkennen een foutieve samentrekking en foutief beknopte bijzin en kunnen deze aanpassen (blz. 148/151)
Ga zelfstandig aan de slag met de opdrachten die horen bij paragraaf 5 en 6 (blz. 149/ 152)

Paragraaf 5 'foutieve samentrekking' opdr. 1
Paragraaf 6 'foutief beknopte bijzin' opdr. 1, 2, 4
timer
25:00

Slide 16 - Tekstslide