Formuleren foutieve samentrekking en foutieve beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom 10V1

Zie jij de fout?

wat staat er en wat wordt er bedoeld?

taalvoutje

Zie jij de fout?

wat staat er en wat wordt er bedoeld?

programma

leesdossier

theorie foutieve samentrekking en beknopte bijzin

aan de slag

Lesdoel

- Alles is helder over boektoets 4

- Aan het einde van de les weet je wat een foutieve samentrekking is en kun je die verbeteren

- Aan het einde van de les weet je wat een foutieve beknopte bijzin is én kun je die verbeteren.

Leesdossier

p. 219-220 oefenboek Kern, van het gelezen boek:

1. titel en samenvatting

2. verdiepingsopdracht (keuze, zie volgende slide)

3. persoonlijk oordeel

4. een evaluatie

Leesdossier

welke keuze van verdiepingsopdrachten heb je?

a. personages (uitleg staat bij niveau 2)

b. verdieping in relaties tussen personages (socio gram, uitleg staat bij niveau 3)

Inleveren uiterlijk: 30 maart 2022.

samentrekking?

Korte omschrijving: als in een zin bepaalde woorden herhaald worden, mag je in sommige gevallen één van beide keren weglaten.

voorbeelden:
bij woorddelen: in voor- en tegenspoed
bij woorden: dure (..) en goedkope kleren

bij zinsdelen: Elsie studeert in Groningen en Marjet (...) in Utrecht.

samentrekking: 3 voorwaarden

voorwaarde 1:

 de betekenis van de weggelaten woorden is hetzelfde

onjuist: de jongen smeerde een boterham en (...) hem daarna snel naar buiten.

juist: de jongen smeerde een boterham en smeerde hem daarna snel naar buiten.

samentrekking: 3 voorwaarden

voorwaarde 2:

 de vorm (bijv enkelvoud of meervoud) van de weggelaten woorden is hetzelfde

onjuist: Buiten de stad wordt een squashcentrum gebouwd en (...) zeven tennisbanen aangelegd.

juist: Buiten de stad wordt een squashcentrum gebouwd en worden zeven tennisbanen aangelegd.

samentrekking: 3 voorwaarden

voorwaarde 3:

 de grammaticale functie (onderwerp, lijdend voorwerp etc..) van de weggelaten woorden is hetzelfde

onjuist: Ellis is mijn beste vriendin, maar (...)vertel ik toch niet al mijn geheimen.

juist: Ellis (ow) is mijn beste vriendin, maar haar/die (mv) vertel ik toch niet al mijn geheimen.

beknopte bijzin

wat is een beknopte bijzin?

een bijzin zonder onderwerp en persoonvorm, is altijd afgeleid van een gewone bijzin.

voorbeeld:

Omdat hij (ow) vogels wilde kijken, ging Midas (ow) 's morgens vroeg naar het bos.

Om vogels te kijken ging Midas 's morgens vroeg naar het bos.

beknopte bijzin

geen persoonsvorm en geen onderwerp, kun je wel in gedachten invullen. Het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

beknopte bijzin

Drie soorten:

1. met een voltooid deelwoord:

Eindelijk gearriveerd, constateerden te reizigers dat het hotel vol was.

2. met een onvoltooid deelwoord

Werkend aan de lastige opdrachten, vond Elsie de les snel voorbij gaan.

beknopte bijzin

Drie soorten:

3. met te + hele werkwoord:

Om vogels te kijken ging Midas 's morgens vroeg naar het bos.

Goed of fout?

'Staande op de Eiffeltoren flitsten in het schemerige Parijs de lantarens en de neonreclames één voor één aan.

Fout, want:

Staande op de Eiffeltoren. Wie staat er?
De lantarens en neonreclames flitsten aan = onderwerp van de hoofdzin.

corrigeren foutieve beknopte bijzin

verbetering 1:

Maak van de beknopte bijzin een gewone bijzin mét pv en ow: 

Toen wij (ow) op de Eiffeltoren stonden (pv) , flitsten in het schemerige Parijs de lantarens en de neonreclames één voor één aan.

corrigeren foutieve beknopte bijzin

verbetering 2:

Zorg ervoor dat het onderwerp van de hoofdzin hetzelfde is als het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin. Vaak werkwoord toevoegen:

Staande op de Eiffeltoren, zagen wij (ow) in het schemerige Parijs de lantarens en neonreclames één voor één aanflitsen.

LESDOELEN BEHAALD?

Even controleren

goed of fout?

Backpackend door Australië zocht Tim naar 'de stad in het midden', waarvan hij gedroomd had.

goed

Wie backpackt? Wie zocht? 2 x Tim

goed of fout?

Door deze platen van travertijn helemaal plat te schuren kunnen ze gebruikt worden voor vensterbanken en gevelbekleding.

goed of fout?

Hard werkend aan haar scriptie had Denara niet in de gaten dat het al na middernacht was.

goede oefening

opdracht 16 in je stencils

Aan de slag

planner op de ELO!

uitwisselen van opdrachten

Weet je een antwoord niet? Zoek het op in je aantekeningen!

uitleg via filmpjes

incongruentie