Paragraaf 1.5 Motor van de luchtcirculatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

 Weer en klimaat

1.5 De zon: motor van de luchtcirculatie

Herhaling paragraaf 1.4 Neerslag

Log in op lesson up en doe mee!

De drie soorten neerslag zijn...

Welke vorm van neerslag ontstaat er vooral in berggebieden?

1. stijgingsneerslag
2. stuwingsneerslag
3. frontale neerslag

Rond de evenaar is er veel stijgingsneerslag omdat

1. Er weinig verschillende seizoenen zijn
2. De zonkracht hier voor veel opstijgende lucht zorgt
3. Door de windrichting vanuit zee
4. Er veel planten en bomen aanwezig zijn

Hoe ontstaat ook alweer frontale neerslag?

1. Door sterke opwarming van de lucht door zon
2. Door gebergten die de lucht doen opstijgen
3. Door sterke verdamping van de lucht
4. De botsing van koude en warme lucht

Stijgingsneerslag

Frontale neerslag

Stuwingsneerslag

Sleep de woorden naar de goede plek in de tekening

Loefzijde

Lijzijde

Stuwingsregen

Regenschaduw

In een waterkringloop onderscheiden we:
1. condensatie
2. infiltratie
3. neerslag
4. ondergrondse afstroming
5. verdamping

Welke stappen vinden achtereenvolgens plaats in de waterkringloop als je begint bij oceanen en zeeën?

1. 1 - 3 - 4 - 2 - 5
2. 1 - 5 - 3 - 4 - 2
3. 5 - 4 - 1 - 3 - 2
4. 5 - 1 - 3 - 2 - 4

Welke twee onderdelen van de waterkringloop behoren tot de KORTE waterkringloop

1. Afstroming en condensatie
2. Afstroming en infiltratie
3. Condensatie en verdamping
4. Verdamping en infiltratie

Op welke twee manieren komt in de waterkringloop neerslag altijd weer terug in zee?

1.5 Luchtcirculatie

Luchtstromen en wind ontstaan door verschillen in zonnestraling -> Hoge en Lage drukgebieden

zoninvalshoek = hoek die een bundel zonnestralen maakt met het aardoppervlak.

* een grote invalshoek bij de evenaar

* een kleine invalshoek bij de polen

In de tropen

- Veel zon

- Sterke opwarming van lucht

- Warme lucht stijgt op, koelt af, condenseert, wolken, veel neerslag

- Tropen ligt in een lagedrukgebied 

Rond de polen

- weinig zon

 - Veel koude lucht

- koude lucht daalt en zorgt voor een heldere lucht

 - de polen liggen in een hogedrukgebied

Tussen de evenaar en de polen

- Hier daalt de lucht rond 

30⁰ N.B. en 30⁰ Z.B. 

- Dalende lucht zorgt voor een hogeluchtdrukgordel met hoge temperaturen en weinig neerslag

Rond 50 tot 60° N.B. en Z.B. (waar ook Nederland ligt)

- Hier botsen koude lucht vanuit de polen en warme lucht vanaf de evenaar

- Er ontstaan depressies 

( vooral frontale neerslag) 

- Op deze breedte ligt dan ook een gordel met lage luchtdruk (minimum).

Wereldwijde windsystemen

Wind waait met een bocht door draaiing aarde

Zuidelijk halfrond -> links

Noordelijk halfrond -> rechts

= Wet van Buys Ballot

Passaatwinden en westenwinden

Wet van Buys Ballot

De wet van Buys Ballot:

1. Wind waait van een hogedrukgebied (maximum) naar een lagedrukgebied (minimum).

2. Door de draaiing van de aarde krijgt de wind een afwijking. Op het noordelijk halfrond naar rechts en op het zuidelijk halfrond naar links.

https://schooltv.nl/video/luchtstromen-op-aarde-van-hoge-naar-lagedrukgebied/

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

60 graden zuider- en noorderbreedte

Noord- en zuidpool

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Helder

Bewolkt

Droog

Geen begroeiing

Loof- en naaldbos

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

Evenaar

30 graden noorder- & zuiderbreedte

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Zonnig

Bewolkt

Droog

Woestijn

Tropisch regenwoud

Bekijk bron 1.
Welke tekening geeft de grote windsystemen op aarde juist weer?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3
4. tekening 4

Tropische klimaten

Tropisch regenwoudklimaat: warm (meer dan 18 °C) en vochtig klimaat.

Savanneklimaat: warm (meer dan 18 °C)  met droge winter.

Droge klimaten

Steppeklimaat: ongeveer 150 tot 300 mm neerslag per jaar.

Woestijnklimaat: minder dan ongeveer 100 tot 150 mm neerslag per jaar.

Zeeklimaten

Gematigd zeeklimaat: koudste maand warmer dan -3 °C en kouder dan 18 °C met het hele jaar neerslag.

Middellandse Zeeklimaat / Mediterraan klimaat: koudste maand warmer dan -3 °C en kouder dan 18 °C met een droge zomer.

Landklimaten

Gematigd landklimaat: warmste maand warmer dan 10 °C , koudste maand kouder dan -3 °C

Landklimaat met een droge winter: warmste maand warmer dan 10 °C, koudste maand kouder dan -3 °C met een droog seizoen in de winter.

Poolklimaten

Toendraklimaat: warmste maand warmer dan 0 °C en kouder dan 10 °C

Sneeuw- en ijsklimaat: hele jaar kouder dan 0 °C

Klimaatzones van de wereld

https://schooltv.nl/video/geoclips-klimaatzones-van-de-wereld/#q=geoclips

Landschapszones van de wereld

https://www.youtube.com/watch?v=AeDBta_QMY0

Aan de slag.

*Lezen paragraaf 1.5: luchtcirculatie

*Maken opgaven: 2, 3, 4 en 5a

* Lezen paragraaf 1.6: Bronnen klimaten in de wereld

* 

*Samenvatting en/of mindmap maken van paragraaf 1.5.

* Leerdoelen ( bladzijde: 26  en 27 ) uitschrijven.

* Begrippenlijst maken (zie dikgedrukte woorden en woorden uit de tekst, die je niet kent).