Koude Oorlog 1945-1991

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Atoombom op Hiroshima en Nagasaki 

6 en 9 augustus 1945

Deze bommen op Japan worden vaak gezien als de start van de Koude oorlog tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde staten.

Hiroshima 6 augustus

Hier zie je de B-29 bommenwerper Enola Gay die de atoombom Little Boy afwierp. 78.000 mensen stierven in de eerste klap.

Maar al veel eerder begon het wantrouwen tussen de Sovjet-Unie en de westerse democratieën

1917

De communistische revolutie (Oktoberrevolutie) in Rusland onder leiding van Lenin, veroorzaakt schrik en wantrouwen in de democratische, kapitalistische landen.

1919

Oprichting van de Komintern (de internationale vereniging van communistische groeperingen in de wereld). De Komintern wilde in de hele wereld communistische revoluties veroorzaken. Ook die doelstelling veroorzaakte schrik en wantrouwen in het westen.

1939

Hitler en Stalin sluiten het niet-aanvalsverdrag. Het westen wantrouwt deze overeenkomst tussen de dictators van fascisme en communisme.

Nogmaals 1939

Polen wordt aangevallen en verdeeld tussen Nazi-Duitsland en de communistische Sovjet-Unie. Dit versterkte het wantrouwen in het democratische westen.

Conferentie van Potsdam

• Augustus 1945
  
• Denazificatie van Duitsland
• Veroordeling Nazi's
• Verdeling van Duitsland en Berlijn in bezettingszones

Trumandoctrine

De race om West-Europa is begonnen. De VS wil hen democratisch en vrij houden voor de handel en de SU wil het communisme zover mogelijk verspreiden. Welk standpunt neemt de tekenaar van deze spotprent volgens jou in?

Kaartje IJzeren Gordijn

Foto IJzeren Gordijn

 IJzeren Gordijn

Trumandoctrine

Vlak na de oorlog bleef de economische situatie in Europa slecht. De Amerikanen waren bang dat heel europa in handen zou vallen van het communisme. Er was bijvoorbeeld een (mislukte) poging van communisten om de macht over te nemen in Griekenland in 1947. President Truman van Amerika beloofde iedereen te steunen met geld en andere hulp om te voorkomen dat hun land communistisch zou worden: dit is de Trumandoctrine.

Stalin probeert het communisme uit te breiden naar andere landen

Conflict: Blokkade van Berlijn

Volksdemocratieën

In deze oost-Europese landen achter het IJzeren Gordijn werden door de communistische regering in Moskou (Stalin) zogenaamde volksdemocratieën ingericht. Ze werden bestuurd door communistische partijen die gehoorzaam waren aan de regering in Moskou. Stemmen mocht, maar er was maar één partij om op te stemmen.

1953

opstand in de DDR

Je kan het verloop van de Praagse Lente beschrijven,  de naam van de leider en het idee/de wens die leidde tot de Praagse lente uitleggen.

Door de atoombom!

Ontstond er wederzijdse 

afschrikking.

Politiek van Chroesjtjov: vreedzame co-existentie

erkennen en stabiliseren van elkaars invloedssferen

Berlijnse muur (1961)

1962: De Cubacrisis

De Cubacrisis - 1962

Detente

Ontspanning in de jaren '70 tussen de Verenigde Staten 

en de communistische wereld

Détente - Ontspanning tijdens de Koude Oorlog, Nixon en Brezjnev

Détente en SALT 1 en 2 verdragen

• Tussen 1969 en 1979 was er een periode van rust en ontspanning (Détente) in de relatie tussen de VS en de SU.
• De supermachten zochten toenadering en maakten afspraken om de hoeveelheid kernwapens te verminderen. SALT 1 (1972) en later SALT 2 (1979). 

Brezjnev (SU) en Nixon (VS) sluiten wapenverdrag SALT-1 voor 'minder' kernwapens

Brezjnevdoctrine

• Lidstaten van het Warschaupact mochten niet zelf hun politieke richting bepalen. Deden ze dat wel --> alle andere lidstaten militair ingrijpen "broederlijke solidariteit".
  

Hoe liep de Koude Oorlog op zijn einde?

?

Crisis in de Sovjetunie begin jaren '80

1. Planeconomie werkte niet=> niet efficiënt, niet rendabel, traag productieproces waardoor mensen niet gemotiveerd zijn om hard te werken. 
2. Te grote bureaucratie van ambtenaren om planeconomie te controleren=> te hoge kosten ambtenaren, producten van slechte kwaliteit en onregelmatige productie. 
3. Te dure wapenwedloop met de VS.

Gorbatsjovs ideeën

Glasnost en Perestrojka

Loslaten Brezjnevdoctrine

Demonstraties

1981- demonstraties tegen kernwapens in A'dam vv

vanwege het dubbelbesluit van de NAVO.

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

1989 - 1990

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Einde Koude Oorlog

• 3 oktober 1990: unificatie Duitsland
• Naar het voorbeeld van DDR breken er massale opstanden uit in het Oostblok: één voor één stappen ze uit de invloedssfeer van de SU
• Augustus 1991: poging tot staatsgreep SU --> burgers Moskou en Russische president Jeltsin protesteren tegen afzetten Gorbatsjov
• Reden: alleen Gorbatsjov kan hen meer vrijheden en onafhankelijkheid geven
• 8 december: Rusland stapt uit Sovjet-Unie
• 26 december: officiële einde Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie wordt opgeheven (1991)

Einde van de Sovjet-Unie

25 december 1991

Voormalig Sovjet gebieden worden onafhankelijk, men spreekt vanaf nu weer van Rusland. 

Jeltsin wordt democratisch gekozen als president.