BVJ TH 10 DNA Basisstof 6 Mutaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bassistof 6 Mutaties

Leerdoelen

1. Je kunt verschillende vormen en gevolgen van mutaties beschrijven. 

Deze les

•  Afmaken/ herhaling vorige les
• Verschillende typen mutaties
• Oorzaken van mutaties
• Effecten van mutaties
• Het ontstaan van kanker

Bij genregulatie vinden er veranderingen plaats in de nucleotidenvolgorde van het DNA

1. Waar
2. Niet waar

Tijdens het leven van een cel kunnen kleine veranderingen in het DNA van een cel ontstaan. Hoe noem je deze veranderingen en tijdens welk proces vinden deze vaak plaats?

Mutaties

• Kopieerfouten DNA-replicatie of mutagene factoren
• Aantal nucleotiden verschilt
• Zijn willekeurig/ random
• Soms effect op fenotype

• Essentieel voor genetische variatie & dus voor Evolutie!

Typen mutaties

Bij een puntmutatie vindt er een mutatie van één basenpaar plaats. Wat kan het gevolg zijn als er een insertie of deletie plaatsvindt in een coderend stuk DNA?

Wat gaat er mis bij een genoommutatie en wat is het effect ervan in je geslachtscellen?

Oplossingen in je lijf

• DNA-repairsysteem
• Door: DNA-polymerase 
• Via proofreading 

Toch ontsnapt? 

• Tumorsuppressorgen legt celcyclus stil 
• Eventueel apoptose 

Effecten mutaties

Negatief (-)                              Neutraal                                Positief (+)

Verandering                        Verandering                         Verandering

Genotype                                 Genotype                              Genotype

Verandering                            Fenotype                            Verandering

 fenotype                                onveranderd                            fenotype

Effect mutaties

Hangt af van: 

• Het type cel (lichaamscel of geslachtscel bijv.)
• De aard van de mutatie (puntmutatie of genoommutatie bijv.)

Waardoor zijn de meeste mutaties recessief?

Kanker

• Ongecontroleerd delen van cellen door:

        - Proto-oncogenen --> oncogenen

       - Tumorsuppressorgen werkt niet of te langzaam