MM 1B - 6.2 Ontstaan steden/6.3 Stad land vroeger (week 2)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1,2

Welkom

Mens en Maatschappij

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.2 Ontstaan van steden

Leerdoelen

• Je weet wat de Hanze is.
• Je weet wat een historisch feit is.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.2 Ontstaan van steden

Leerdoelen

• Je weet wat de Hanze is.

Uitleg

• Handelaren reisden samen en werkten samen.
• Zij vervoerden hun producten over de rivieren met een kogge.
• Zo trokken zij van marktplaats naar marktplaats.
• De organisatie van samenwerkende handelaren werd Hanze genoemd.
• De steden waarin deze handelaren zich vestigden werden Hanzesteden genoemd.
• De steden veranderden door de aanleg van grachten en muren. 
• In de tijd van steden en staten (1000-1500 nC) ontstonden steeds meer steden in Europa.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.2 Ontstaan van steden

Leerdoelen

• Je weet wat een historisch feit is.

Uitleg

Middeleeuwen 

• Tijd van monniken en ridders (500 - 1000 nC)
• Tijd van steden en staten (1000 - 1500 nC)

Historisch feit

• Een gebeurtenis uit de geschiedenis die je kunt controleren (met een bron zoals een tekstfragment, een potscherf, een opgraving).

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.2 Ontstaan van steden

Leerdoelen

• Je kent de oorzaken van verstedelijking.
  
• Je weet wat handel en ambachten zijn.
• Je weet wat de Hanze is.
• Je weet wat een historisch feit is.

Controle lesdoelen

• Welke ontwikkelingen in de landbouw zorgden voor de groei van steden?
• Welke hoort niet in het rijtje thuis: boer - schoenlapper - wever.
• Waarom lagen de Hanzesteden aan een rivier?
• Welke bronnen hebben we om het historische feit van de Hanzesteden te controleren?

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat burgers en edelen zijn.
• Je weet wat de landbouwstedelijke samenleving is.
• Je weet wat centraal bestuur betekent en hoe dit in de middeleeuwen geregeld was.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat burgers en edelen zijn.

Uitleg

• Inwoners van een (middeleeuwse) stad worden burgers genoemd.
• In het centrum van de stad woonden de rijke burgers (rond de kerk, het stadhuis en in rijke koopmanshuizen).
• In de middeleeuwse stad was het vaak vies. Er was nog geen riool. De uitwerpselen stroomden door een geul langs de weg naar het laagste punt buiten de stad.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Kijk mee...

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat de landbouwstedelijke samenleving is.
  

Uitleg

• Door de toename van handel en ambachten groeiden de steden.
• De landbouwsamenleving veranderde in een samenleving van landbouw én steden. Dit wordt een landbouwstedelijke samenleving genoemd.
• Boeren verkochten hun producten en kochten producten van ambachtslieden en andersom. Boeren en burgers hadden elkaar nodig.
• Geld werd een belangrijk ruilmiddel > ontstaan banken (letterlijke banken langs het marktplein).

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat centraal bestuur betekent en hoe dit in de Middeleeuwen geregeld was.

Uitleg

• Edelen bouwden kastelen en huurden ridders. Edelen gaven rechten aan steden, bijvoorbeeld het recht om tol te heffen, wetten te maken of een stadsmuur te bouwen.
• Graaf Floris V bouwde bijvoorbeeld de Ridderzaal in Den Haag.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Waar kennen jullie de Ridderzaal van?

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat centraal bestuur betekent en hoe dit in de Middeleeuwen geregeld was.

Uitleg

• De koning was de belangrijkste edelman.
• Rond 1300 nam de koning veel macht van de edelen weer terug.
• De koning maakte wetten en liet de mensen belasting betalen.
• De koning heerste over zijn gebied vanuit één plaats > centraal bestuur of centralisatie.
• Een gebied onder één bestuur heet een staat.
• Frankrijk en Engeland werden belangrijke staten in Europa.

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC

Hoofdstuk 6: Leven in de stad

6.3 Stad en land in vroegere tijden

Leerdoelen

• Je weet wat burgers en edelen zijn.
• Je weet wat de landbouwstedelijke samenleving is.
• Je weet wat centraal bestuur betekent en hoe dit in de Middeleeuwen geregeld was.

Controle lesdoelen

• Waarom zou het ontstaan van steden en centralisatie samen zijn ontstaan?

Tijd van steden en staten

1000 - 1500 nC