In deze les zitten 16 slides, met tekstslides en 1 video.
Lesduur is: 60 min
Onderdelen in deze les
H11 Voortplanting
Slide 1 - Tekstslide
11.4 Je lijkt op...
Slide 2 - Tekstslide
Leerdoelen
Waar jouw bouwbeschrijving zit;
Hoe de eigenschappen op de chromosoom liggen/zitten;
Waardoor je op je ouders lijkt;
Of alle eigenschappen erfelijk zijn.
Slide 3 - Tekstslide
Waar zit jouw bouwbeschrijving?
Chromosomen: draden in de kern van elke cel.
Chromosomen bestaan uit DNA.
Je hebt 23 chromosomenparen, 23 van je vader en 23 van je moeder. Er zitten dus 46 chromosomen in elke cel.
Alle chromosomen samen noem je het genoom.
Slide 4 - Tekstslide
Waar zit jouw bouwbeschrijving?
Chromosomenparen: 23 dubbelen = 46 chromosomen in elke cel!!
Slide 5 - Tekstslide
DNA
DNA: stof waaruit je chromosoom bestaat
DNA bevat alle informatie om jou te maken
De informatie op het DNA is verdeeld in stukjes: de genen. Bijv voor haarkleur, oogkleur, etc.
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Video
Waardoor lijk je op je ouders?
In voortplantingscellen zitten 23 chromosomen.
Wanneer de kern van de eicel en de kern van de zaadcel (de bevruchting) samensmelten, heb je 2 x 23 = 46 chromosomen.
Je krijgt dus de helft van de chromosomen van je vader en de helft van je moeder. Omdat de eigenschappen in deze chromosomen zitten lijk je dus op je ouders.
Slide 8 - Tekstslide
Ben je een jongen of een meisje?
Je hebt dus 46 chromosomen en 23 chromosoomparen.
22 van deze paren zijn nagenoeg hetzelfde.
Het 23e paar kan twee vormen hebben: een X-vorm en een Y-vorm.
XX = het een vrouw.
XY = het een man.
De X en Y chromosomen noem je geslachtschromosomen.
Slide 9 - Tekstslide
Jongen of Meisje
Slide 10 - Tekstslide
Hoe zitten de eigenschappen op de chromosomen?
Het stukje DNA dat informatie geeft voor een eigenschap => gen.
De invulling voor een gen oogkleur, kan variëren (blauw, groen, bruin).
Zo'n variant heet een allel.
Slide 11 - Tekstslide
Heb je al je eigenschappen van je ouders geërfd?
Eigenschappen als oog- en huidskleur worden door je chromosomen (dus je DNA) bepaald. Dit zijn erfelijke eigenschappen.
Ergens heel erg goed in zijn, zoals voetbal is gedeeltelijk erfelijk. Dit noem je aanleg.
Niet erfelijke eigenschappen worden bepaald door invloeden vanuit je omgeving.
Slide 12 - Tekstslide
Genotype vs Fenotype
Genotype => de informatie op je genen.
Fenotype => dat wat je ziet van een eigenschap, blauwe ogen of blond haar.
Slide 13 - Tekstslide
Aangeboren aandoeningen
Aangeboren aandoeningen kunnen door verschillende oorzaken ontstaan:
Door schadelijke stoffen en/of ziekteverwekkers;
Door een "Fout" in chromosomen of genen, Te veel chromosomen: syndroom van Down (vader of moeder geeft 2x chromosoom 21. Hierdoor zijn er daarvan uiteindelijk 3 ipv 2)
Door een fout in de structuur van een chromosom (kleurenblindheid)
Lesduur is: 60 min
