Bewegingsstelsel

• Zorgkunde
• MBO
• Studiejaar 1

Bewegingsstelsel

Learnbeat 2.2     Februari 2025

Omdat je zorgt voor de mobiliteit van de zorgvrager, moet je iets weten over hoe het houdings- en bewegingsapparaat gebouwd is en hoe het werkt. 

Het bewegingsstelsel bestaat uit:

Botten      Spieren        Gewrichten

Functies van het skelet

• Houding  Het skelet geeft het lichaam zijn vorm.
• Aangrijpingspunt voor beweging  Spieren zitten vast aan botten, door samentrekking van spieren kunnen botten ten opzichte van elkaar bewegen.
• Bescherming van belangrijke organen. 
• Opslag van mineralen, botten bevatten flinke hoeveelheid calcium en fosfaat. 
• Ruimte voor beenmerg, dit produceert bloedcellen(platte botten en uiteinden)

schedel beschermt de hersenen de borstkas beschermt hart en longen 

Botten kunnen dit ook weer afgeven aan bloed. 

Botten

Lange botten (pijpbeenderen)

Platte botten (borstbeen, schedelbotten)

Bot met andere vorm (wervels, hand- en voetwortels)

Belangrijk voor Botaanmaak

Calcium en Fosfaat: Belangrijke mineralen die zorgen voor de stevigheid en hardheid van het bot.

Hormonen: uit de (bij)schildklier: zorgen ervoor dat de calciumspiegel in het bloed stabiel blijft. 

Vitamine D: Zorgt voor de opname van Calcium

De schedel

De schedel bestaat uit een aantal botten. Sommige botten liggen rondom de hersenen, andere botten geven vorm aan het aangezicht.​

Ligging-> schedel tot aan het staartbeen en bestaat uit botten, spieren en veel banden.​

Bouw:​

- zeven nekwervels-> bovenste draagt de schedel-> atlas ​

- de twaalf borstwervels-> vast aan 12 ribben​

- de vijf lendewervels​

- vijf wervels vergroeid tot het heiligbeen. Het heiligbeen vormt een onderdeel van het bekken.​

- de staartbeenwervels, die vergroeid zijn tot het staartbeentje (het stuitje).​

​

De wervels zijn met elkaar verbonden door tussenwervelschijven.

De Rug

Functie van de wervelkolom

De wervelkolom draagt het hoofd en vormt een verbinding zowel met de borstkas en schoudergordel als met het bekken en de bekkengordel. De wervelkolom zorgt daarnaast voor bescherming van het ruggenmerg. De tussenwervelschijven zorgen voor schokdemping.

Botverbindingen

Naadverbinding -> onbeweeglijk

Botverbinding met kraakbeenschijf ertussen -> wervels

Gewricht -> Meest beweeglijk

Gewricht bestaat uit

1. Kop en kom bedekt met een laagje kraakbeen
2. Een gewrichtsspleet die gevuld is met gewrichtssmeer (synovia); dit heeft een voedende en smerende functie
3. Een gewrichtskapsel dat beide botten met elkaar verbindt. 
4. gewrichtsbanden (Ligamenten) 

Soorten gewrichten

1, Scharniergewrichten, zoals knie en vingerkootjes

2, Bolvormige gewrichten, heup en schoudergewricht

3, Cilindergewrichten, tussen spaakbeen en ellepijp

4, Zadelgewricht het gewricht tussen duim en hand

Functie van gewrichten

1. Gewrichten maken het mogelijk om de botstukken van het skelet ten opzichte van elkaar te bewegen.
2. De verschillende vormen van de gewrichten bepalen welke beweging het gewricht kan maken.
3. De banden in het gewrichtskapsel zorgen ervoor dat het gewricht niet te ver door kan bewegen. 

Spieren; Spieren zijn de uitvoerders van bewegingen en van de houding van het lichaam. Een spier (musculus) zit via pezen vast aan twee botten.

SPIER en SPIERWEEFSEL

Eigenschappen van spiercellen

• Ze kunnen reageren op elektrische prikkels
• Ze kunnen verkorten door samen te trekken (contractie)
• Ze kunnen uitgerekt worden
• Na samentrekken of rekken kunnen ze weer hun rustlengte aannemen. 

De bouwsteen van een spier is een spiercel of spiervezel

Spiervezel = spiercellen                   Spierbundel= veel spiervezels bij elkaar = weefsel

Bundelvlies= vlies om spierbundel heen 

Aansturing van de spieren:

• Middels de motorische zenuwen. Bewust of willekeurige zenuwen
• Komen uit ruggenmerg= verbonden met de hersenen 

Bij beschadiging zenuw:

Paralyse: verlamming 

Parese: gedeeltelijke onvolledige verlamming, spierzwakte

Spieren zorgen voor een beweging in een of meerdere richtingen.

In het lichaam zijn en spieren met een tegengestelde werking, dit noemen we antagonistische spieren. 

Hoe zit het met jouw rug?