4M - 1.2 - Samenleving en politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Quiz over paragraaf 1.1

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. Opdrachten maken uit het boek, paragraaf 1.2 

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Waar zorgde het caoutchouc-artikel voor?

1. dat er meer rubber was
2. dat vrouwen ook konden stemmen
3. dat meer mannen konden stemmen
4. dat je voortaan in bezit moest zijn van een certificaat dat je je goed gedroeg.

Geschreven door Thorbecke.

1. Grondwet van 1815
2. Grondwet van 1848

Voor

Na

1848

De koning bepaalt wie er in de Eerste Kamer zit

Ministeriële verantwoordelijkheid 

Tweede kamer wordt gekozen

Koning bepaalt alles

Censuskiesrecht

Onschendbaarheid koning

Directe verkiezingen 2e Kamer

Klassieke grondrechten

Leerdoelen

• Voor vandaag staat de volgende leerdoelen op de planning
• 
  
•  Je kan de ontwikkelingen in de industriële samenleving in de 19e eeuw uitleggen
• Je kan uitleggen hoe de politieke stromingen in Nederland zijn ontstaan

§1.2 Samenleving en politiek

• Vanaf ~1850 industrialisatie in Nederland
• 
  
• Grondstoffen
• Ook vanuit koloniën
• Europese landen nemen andere landen in de wereld over als kolonie = Modern Imperialisme
• --> Nederland verovert Indië

§1.2 Samenleving en politiek

Industrie en samenleving

• Grondstoffen koloniën --> industrialisatie --> verstedelijking -->
• sociale kwestie = 
•  
• De discussie over de slechte
   woon- en werkomstandigheden van
   de arbeiders

§1.2 Samenleving en politiek

• 19e eeuw stijging participatie in de politiek
• --> mensen wilden emanciperen = stem laten horen en 
    gelijke rechten hebben. 
•  
    Er ontstaan politieke stromingen.
• 
  
• 
  

§1.2 Samenleving en politiek

• Politieke stromingen = Groep mensen die dezelfde gedachte delen over de samenleving en politiek (ideologie)
  
  
• - Socialisten 
• - Liberalen
• - Feministen
• - Confessionelen (katholieken & protestanten)

§1.2 Samenleving en politiek

Liberalen en socialisten

• Socialisten:
• --> Overheid moest ingrijpen
•  
• Gematigde socialisten
• --> Verandering via politiek
   
• Richten 1894 SDAP op. Leider Troelstra
• wilden mannenkiesrecht om snel grootste partij te worden

§1.2 Samenleving en politiek

• Liberalen:
• --> Overheid moest de burger met rust laten
• -- > Vrijheid het belangrijkste 
    --> Vooral de rijke burgerij 
  
  
  
  
  

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Herhalingsvragen 1.2

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. opdrachten maken uit het boek, paragraaf 1.2 

Herhalingsvragen

1. Leg in je eigen woorden uit wat het Modern Imperialisme was? 
2. Wat heeft het Modern Imperialisme met de industrialisatie te maken? 
3. Wat was de Sociale Kwestie? 
4. Noem de 4 politieke stromingen uit de 19e eeuw. 
5. Waar kennen we Pieter Jelles Troelstra van? 

§1.2 Samenleving en politiek

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Arbeiders afhankelijk van liefdadigheid, niet voldoende...
• 
  
• Oplossing sociale kwestie: sociale wetten
• - 1854 Armenwet
• - 1874 Kinderwetje van Van Houten
• - 1900 Ongevallenwet en Woningwet
    - 1901 Leerplicht

§1.2 Samenleving en politiek

• Politieke stromingen = Groep mensen die dezelfde gedachte delen over de samenleving en politiek (ideologie)
  
  
• - Socialisten ✓
• - Liberalen ✓
• - Feministen
• - Confessionelen

§1.2 Samenleving en politiek

Confessionelen 

• 
  
• Confessie = geloofsleer 
  --> mensen moeten elkaar helpen 
  --> de bijbel moet centraal staan. 
  
  Belangrijkste doel: 
  - de schoolstrijd  

• 
  
•  
• 
  

§1.2 Samenleving en politiek

Feministen

• 
  
• Rond 1900 - Eerste feministische golf:
• --> doorleren
• --> kiesrecht (gelukt in 1919)
• --> ouderlijk gezag
•  
• 
  

	Partijen	Personen	Waarden
SOCIALISTEN	SDAP	- Pieter Jelles Troelstra - Nieuwenhuis	- Gelijkheid - Actieve overheid - Algemeen stemrecht
LIBERALEN	LIBERALE UNIE	- Thorbecke	- Vrijheid - Passieve overheid - Rijken bepalen
CONFESSIONELEN	ARP (P) RKSP (K)	- Kuyper (P) / Kleine Luyden - Schaepman (K)	- Geloof - Mensen helpen elkaar - Schoolstrijd
FEMINISTEN	Vereniging voor Vrouwenkiesrecht	- Alleta Jacobs - Wilhelmina Drucker	- Gelijke rechten (Emancipatie)

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Herhalingsvragen 1.2

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. Quiz 

Herhalingsvragen

1. Wie zijn de 'confessionelen'?
2. Wie zijn de 'feministen'?
3. Welke belangrijke strijd voerde de 'confessionelen'?
4. Waar wordt tijdens de eerste feministische golf voor gestreden? (Geef 2 voorbeelden)
5. Welk woord past hier niet tussen, leg uit waarom:
SOCIALISTEN / VAKBONDEN / LIBERALE UNIE / SDAP

Quiz

Wat is socialist?

1. Streefden in de politiek naar meer gelijkheid.
2. Streefden in de politiek naar meer vrijheid.
3. Streefden naar religie in de politiek.
4. Waren vooral actief op Social media.

Wat is de sociale kwestie?

1. Het probleem dat arbeiders niet mochten stemmen.
2. Het probleem van de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders.
3. Het probleem dat er kinderen moesten werken.
4. Het probleem dat mensen niet sociaal deden tegen elkaar.

Confessionelen

1. Gelijkheid
2. Geloof
3. Vrijheid
4. Regels

Wat wilden de socialisten?

1. Zo min mogelijk bemoeienis van de overheid
2. Meer invloed van de kerk
3. Algemeen Kiesrecht
4. Meer invloed van de koning

Welke politieke stroming past bij de uitleg?

Uitleg	Politieke stroming
Politieke groep die vindt dat ieder mens zoveel mogelijk vrijheid moet hebben.
Politieke stroming die het verschil tussen arm en rijk wil verkleinen door sociale wetten.
Politieke groep waarbij mensen hun ideeën over politiek, onderwijs etc. baseren op hun godsdienst

Liberalen

Sociaaldemocraten

Confessionelen

Wie heeft de spotprent gemaakt? Sleep de spotprent naar de juiste politieke stroming.

Liberalisme

Socialisme

Feminisme

liberalisme

sociaaldemocraten

communisme

confessionalisme

Koppel de plaatjes aan de juiste politieke stroming

In 1848 heeft Thorbecke de grondwet geschreven.

Thorbecke was :

1. Liberaal
2. Conservatief
3. Confessioneel
4. Socialist

Tijdens de Luxemburgse kwestie probeerde de koning:

1. Een geheime aanval te organiseren op Luxemburg
2. Via Luxemburg België terug te veroveren
3. Luxemburg te verkopen voor persoonlijk gewin
4. Belasting te heffen over het Luxemburgse volk

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azië
4. Veel handelen met kolonies

De ARP is een...

1. liberale partij
2. socialistische partij
3. protestante partij
4. katholieke partij

Wat is 'censuskiesrecht'?

1. Alleen rijke mannen en vrouwen hadden kiesrecht
2. Alleen de koning bepaalde wie mocht stemmen
3. Alleen de adel en kooplieden mochten stemmen
4. Alleen een groep rijke mannen had kiesrecht

De liberalen zijn voor meer..

1. Gelijkheid
2. Vrijheid
3. Gelovigen
4. Macht van de koning

Over welk verschijnsel
gaat de bron?

1. Sociale wetten
2. Sociale kwestie
3. Kinderarbeid
4. Armoede

Welk woord hoort er niet bij?

1. Vakbonden
2. Arbeiders
3. Verbeteringen
4. Liberalen

Liberalen

Socialisten

Feministen

Stemrecht

SDAP

Liberale Unie

Verschillen arm/rijk verkleinen

Vrijheid

Aletta Jacobs

Thorbecke

Troelstra

Vrouwen emancipatie

Gebruik de bron.
Over welk onderwerp
gaat de enquête van
de overheid?

1. Emancipatie
2. Sociale kwestie
3. Vakbonden
4. Recht op werk

Een beschrijving van een persoon:
Zij was een van de eerste vrouwen in Nederland die zich inzette voor
vrouwenkiesrecht. Zij richtte onder andere de Vrije Vrouwen Vereeniging
op en werkte samen met Aletta Jacobs in de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht. In 1969 wordt de vrouwenbeweging ‘Dolle Mina’ naar
haar vernoemd.
--> Over wie gaat het in deze beschrijving?

1. Jacobs
2. Troelstra
3. Kaag
4. Drucker